Trump schuldig in zwijggeld-zaak, maar hij kan gewoon het Witte Huis in
Het is een twijfelachtige eer: Donald Trump is de eerste voormalige president van de Verenigde Staten die strafrechtelijk is veroordeeld. 34 strafbare feiten werden hem ten laste gelegd - en aan alle 34 is hij door de twaalfkoppige jury unaniem schuldig bevonden. De zaak draait om boekhoudfraude rondom het betalen van zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels.
Trump zou een affaire met Daniels hebben gehad, die hij in aanloop naar de presidentsverkiezingen in 2016 probeerde te verhullen uit angst om kiezers te verliezen. Daartoe tuigden hij en zijn team een constructie op waarbij via zijn advocaat zwijggeld aan Daniels werd betaald. Dat werd vervolgens omschreven als 'juridische kosten' die vielen onder zijn verkiezingscampagne.
De komende tijd beraadt rechter Juan Merchan zich op het vonnis, dat op 11 juli wordt verwacht. Maar de kans dat Trump daadwerkelijk de gevangenis in moet is klein. Zeker vóór de verkiezingen van 5 november niet: hij kan namelijk nog in beroep gaan.
Verder is er een praktisch probleem: Trump geniet als ex-president 24-uursbewaking. Dat is nauwelijks te doen als hij in een reguliere gevangenis met andere gedetineerden terechtkomt.
Gevolgen presidentschap
Trump zal in juli door de Republikeinse Partij officieel worden aangewezen als presidentskandidaat. Als de ex-president in de cel zou belanden kan hij toch nog op het stembiljet staan.
Want in veel staten is het voor gevangenen niet mogelijk om te stemmen, maar ze kunnen wel zelf verkozen worden. De enige voorwaarden zijn dat je een geboren Amerikaan van minstens 35 jaar bent, die ten minste de laatste veertien jaar woonachtig is geweest in de Verenigde Staten.
Een andere vraag is wat de Republikeinse Partij met Trump doet nu hij schuldig is bevonden. Tot nu toe hebben partijprominenten zich vierkant achter hem geschaard.
Politiek proces?
"Hoewel deze beklaagde misschien anders is dan alle andere in de Amerikaanse geschiedenis, zijn het proces en het vonnis op dezelfde manier tot stand gekomen als elke andere zaak die in deze rechtszaal behandeld wordt."
Dat hoofdaanklager Alvin Bragg zich genoodzaakt zag om deze toelichting te geven, heeft alles te maken met het verweer van Trump en veel Republikeinen, die beweren dat Bragg een 'politiek proces' voert. Het is een beproefd recept van Trump: elk onwelgevallige beschuldiging wordt bestempeld als 'politiek gemotiveerd', zonder daar concrete bewijzen voor te leveren.
Maar die boodschap van Trump lijkt vooral gericht tot zijn eigen aanhang. In de gepolariseerde Amerikaanse samenleving twijfelen weinig Trump-aanhangers erover dat de zaken waarvoor hij vervolgd wordt, politiek gemotiveerd zijn en dat de regering van president Biden erachter zit.
Met die pose als martelaar hoopt Trump mensen te mobiliseren om in november op hem te stemmen. Trumpgezinde media zien de veroordeling als ultiem bewijs dat het rechtssysteem politiek gekleurd is en daarmee onrechtvaardig.
En dat wordt door kopstukken van de Republikeinse Partij nog eens extra aangezet. Zo sprak de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Mike Johnson over "een zwarte dag in de Amerikaanse geschiedenis".
Mocht Trump in november worden gekozen, dan zou een veroordeling hem in de problemen kunnen brengen. Als hij een gevangenisstraf krijgt kan hij zichzelf geen gratie verlenen: dat mogen presidenten alleen op federaal niveau, en niet als een zaak speelt in een staat. Deze zaak is aangespannen in de staat New York.
Dat zou betekenen dat Trump in theorie vanuit de cel verkozen kan worden tot president, maar de daarbij behorende taken niet kan uitvoeren. In dat onwaarschijnlijke geval moet mogelijk de vicepresident zijn taken overnemen, of er volgt een juridische procedure om Trump alsnog vrij te krijgen.
Trump staat nog in drie andere strafzaken terecht: een over beïnvloeding van de verkiezingsuitslag van 2020 in de staat Georgia, ook een zaak op staatsniveau. De andere twee gaan om het achterhouden van staatsgeheime documenten en betrokkenheid bij de Capitoolbestorming.
Deze zaken spelen allebei op federaal niveau en ze worden waarschijnlijk niet voor de verkiezingen behandeld. Mocht Trump de verkiezingen winnen, dan zal hij de rechtszaken vrijwel zeker laten vervallen.
