'Gefrustreerde' landbouwminister brengt mestplannen toch naar buiten

Minister Adema van Landbouw heeft een pakket aan maatregelen naar de Tweede Kamer gestuurd, dat volgens hem een oplossing is voor het mestprobleem waar Nederland mee kampt. Hij ziet dat er op dit moment geen meerderheid voor is, maar niks doen is volgens hem geen optie. "De situatie is buitengewoon urgent", zei hij na de ministerraad.

Eerder deze week lekte al uit dat Adema met een 'miljardenpakket' zou komen, waarin onder meer een 'uitkoopregeling' voor boeren zou zitten. De fractieleiders van de formerende partijen vroegen hem daarop om dit niet te doen, maar Adema zet toch door.

Het kabinet heeft de knoop over het plan niet doorgehakt. Adema heeft het pakket in plaats daarvan vanmiddag naar de Kamer gestuurd met de vraag om er voor de zomer een besluit over te nemen. Hij denkt niet dat het wordt aangenomen, omdat de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB, die op dit moment geen nieuwe maatregelen willen nemen, een ruime meerderheid hebben van 88 zetels.

'Bijzonder gefrustreerd man'

"Voor u staat een bijzonder gefrustreerd man", zei de demissionair minister van Landbouw. Hij vreest dat het, als er nu niks wordt gedaan, met "heel veel boeren weleens heel slecht kan aflopen".

Oorzaak van het probleem is dat er stapsgewijs een einde komt aan de Nederlandse uitzonderingspositie in het Europese mestbeleid. Daardoor mogen boeren veel minder mest uitrijden dan voorheen en is er een acuut mestverwerkingsprobleem ontstaan, dat de komende jaren nog verder kan groeien. Boeren krijgen daardoor torenhoge afvoerkosten.

Adema wil voorkomen vindt dat er een "koude sanering" van de veehouderij komt, die volgens hem onherroepelijk zal leiden tot een reeks "faillissementen van in de kern gezonde bedrijven". Hij heeft zijn plannen ondanks de tegenwerking naar buiten gebracht "om te laten zien waar we mee aan het werk waren".

Miljarden uit de kast

Het gaat naar zijn mening om een samenhangend pakket waarin ook andere maatregelen zitten, zoals een hogere graslandsubsidie en minder eitwitrijk voedsel.

Daarnaast denkt hij erover om strengere regels voor het aantal koeien per hectare in te voeren. Dat zou neerkomen op een kleinere veestapel en vooral grote gevolgen hebben voor intensieve bedrijven Brabant en Limburg, beaamde hij. Verder zou het aantal rechten om fosfaat uit te mogen stoten omlaag gaan. Dat zou ook gaan gelden voor de varkens- en pluimveesectoren.

BBB-leider Van der Plas zei na het uitlekken van het voorstel meteen dat ze het "onacceptabel" vindt dat "je hier zit te formeren en dat er opeens miljarden uit de kast worden getrokken" voor een 'uitkoopregeling'. De andere drie partijleiders sloten zich daar later bij aan.