DNB: economie draait goed maar (steeds meer) mensen ervaren het anders

Het gaat best goed met de Nederlandse economie, maar toch ervaren veel mensen dat niet zo. Zo constateert De Nederlandsche Bank in zijn jaarverslag van 2023.

De Nederlandse economie is weerbaar en veerkrachtig, zo blijkt uit macro-economische cijfers en uit de ervaringen gedurende en na de coronapandemie. De economische groei is weliswaar het afgelopen jaar teruggevallen maar trotseert vrij behoorlijk allerlei geopolitieke spanningen, zoals rond Oekraïne en Rusland, het Midden-Oosten en China. De inflatie is snel gedaald. De arbeidsmarkt is onverminderd krap, er is werk zat en de lonen blijven stijgen.

Desondanks kampen te veel huishoudens met financiële krapte en maken mensen zich zorgen over de toekomst. Op tal van plekken loopt Nederland tegen grenzen aan, ziet DNB. Overal zijn er knelpunten die het leven frustreren zoals het tekort aan woningen en de betaalbaarheid ervan, het overvolle stroomnet, de vergrijzing, de migratie, het tekort aan personeel en vakmensen, en de zorgen rond het milieu en het klimaat. Dat alles samen geeft mensen vooral het gevoel dat het niet goed gaat.

Duurzame welvaart

De missie van De Nederlandsche Bank is het bevorderen van duurzame welvaart voor iedereen, door te zorgen voor monetaire en financiële stabiliteit en solide en integere financiële instellingen en evenwichtige economische verhoudingen. Dat zijn essentiële voorwaarden voor een gezonde economische ontwikkeling die aan iedereen ten goede komt, nu en straks, zo schrijft DNB in het jaarverslag, met als titel 'Naar een economie die beter werkt voor iedereen'.

Het oplossen en wegnemen van de knelpunten en problemen vergt visie, duidelijke politieke keuzes en een lange adem, staat erin. De problemen op de Nederlandse woningmarkt zijn volgens DNB veelzijdig, complex en urgent. Er zijn te weinig woningen, ze zijn te duur en te weinig passend voor de woonbehoeften. Het versoepelen van de leenruimte doet de huizenprijzen alleen maar stijgen. "Helaas is er geen simpele, snelle oplossing voor de problematiek op de woningmarkt", verzucht de centrale bank.

Niet hoopvol

Bij een deel van de Nederlandse huishoudens zorgen de problemen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt voor financiële kwetsbaarheid. De corona- en energiecrises hebben laten zien dat grote groepen huishoudens bij financiële tegenslagen snel in de problemen komen. Bijna 1 op de 3 huishoudens heeft nauwelijks of geen financiële buffers. Veel mensen in Nederland zijn ondanks een voltijdsbaan financieel kwetsbaar, alle toeslagen en subsidies ten spijt.

De afgelopen jaren heeft de overheid de financiële onzekerheid van burgers en bedrijven vooral gedempt door haar grote financiële slagkracht in te zetten, denk aan allerlei steunmaatregelen en inkomensondersteuning. De komende jaren is die slagkracht er niet meer, en is het strooien met geld voorbij. De vergrijzing en de zorgkosten leggen steeds meer beslag op de overheidsfinanciën. Voor wat de gezonde overheidsfinanciën betreft houdt DNB het hart vast voor het regeerakkoord van een nieuw kabinet: "de vooruitzichten stemmen niet hoopvol".