Vergrootglas op foto's door Kate-gate: 'Wat je ziet, moet waar zijn'

Het is door Britse media inmiddels gedoopt tot 'Kate-gate': de veelbesproken, gefotoshopte foto van prinses Catherine, die door internationale persbureaus uit de systemen werd gehaald. De reden? Er was te opzichtig gerommeld met de foto. Nota bene Kate zelf zat naar eigen zeggen achter de photoshop.

En daarmee werd er een grens overschreden. In de journalistiek moeten foto's namelijk de waarheid laten zien, zegt ANP-hoofdredacteur Freek Staps.

Bij het ANP komen er elke dag 60.000 persfoto's binnen uit het buitenland. Dat er een foto moet worden teruggetrokken, is uitzonderlijk. "Het gebeurt heel weinig dat er een zogeheten picture kill wordt verstuurd", zegt Staps.

De hoofdredacteur legt uit dat internationale fotopersbureau met zo'n bericht tegen alle redacties in de hele wereld zeggen: deze foto klopt niet en moeten we daarom terugtrekken.

"In de journalistiek zijn foto's waar", zegt Staps. "Dan weet degene die naar de foto kijkt dat wat er op die foto staat echt is. En dat weten we nu niet meer."

Meer vragen

De foto van prinses Kate en haar kinderen werd gisteren op het officiële account van prins William en zijn vrouw geplaatst. Bronnen rondom het Britse koningshuis zeggen tegen de BBC dat de foto was bedoeld als een "amateur-familiefoto" op de Britse moederdag.

De persbureaus kregen de foto binnen via het Britse koninklijk huis en publiceerden hem, zodat nieuwsmedia hem verder zouden kunnen verspreiden. De foto zou zijn gemaakt door prins William.

Royalty-fans waren aanvankelijk juist erg blij met de foto, omdat het paleis uit privacyoverwegingen tot nu toe nauwelijks mededelingen deed over de toestand van de net uit het ziekenhuis ontslagen prinses. Door die mediastilte maakten veel Britten zich zorgen. Maar uiteindelijk roept de foto alleen maar meer vragen op. Het Britse koningshuis is volgens de BBC niet van plan de originele foto vrij te geven.

Er gaan al allerlei complottheorieën rond en de bewerkte foto lijkt die alleen maar te versterken, vinden Britten op straat:

Privéfoto's aanpassen mag best, benadrukt Staps. Zo is het volgens hem niet erg om bijvoorbeeld de belichting van een foto aan te passen. Maar voor persfoto's gelden andere regels.

"Je mag geen dingen toevoegen of dingen weghalen", zegt ANP-hoofdredacteur Staps. "Dan is een foto niet meer feitelijk correct." Dat Kate de foto zelf heeft aangepast, draagt niet bij aan haar geloofwaardigheid, vindt hij.

Fotojournalist Joris van Gennip tilt minder zwaar aan de ingreep van de prinses. "Puur journalistiek gezien is er niets veranderd", zegt Van Gennip. "In dat opzicht kan het weinig kwaad."

Zelf maakt hij foto's voor onder meer het ANP en de Volkskrant. Hij viel meerdere keren in de prijzen bij de Zilveren Camera, de belangrijkste Nederlandse prijs voor fotojournalistiek.

Prinses Kate heeft bijvoorbeeld geen dingen toegevoegd aan de foto, legt Van Gennip uit. Ook zijn de kleuren niet veranderd. Toch vindt hij de wijzigingen niet verstandig. "Haar positie als prinses is zo gebaseerd op de waarheid, dat stiekem iets veranderen aan een foto zonder wat te zeggen niet handig is. Het volk moet je vertrouwen en je kunnen geloven."

Vlekje wegpoetsen

Net als Staps legt Van Gennip uit dat de regel in de journalistiek luidt: de werkelijkheid mag niet worden veranderd op een foto. "Het gaat verkeerd als er dingen worden toegevoegd of eruit gehaald."

Wat wel mag, is een foto wat bijsnijden, het kleurcontrast en de scherpte iets aanpassen of een vlekje wegpoetsen dat op de lens zat. "Journalistiek gezien kunnen die dingen wel, maar je mag bijvoorbeeld geen arm of hand wegpoetsen."