Toriyama bracht anime naar Nederland: 'Hij maakte iconische karakters'

• Annabel van Gestel

  redacteur Online

Bij de meeste Nederlanders zal zijn naam niet direct een belletje doen rinkelen, maar met de plotselinge dood van Japanner Akira Toriyama verliest de manga- en animewereld een van zijn belangrijkste makers. De bedenker van de razend populaire strip- en tekenfilmserie Dragon Ball overleed begin deze maand op 68-jarige leeftijd.

Het nieuws van zijn overlijden kwam hard aan bij Mariëlle Salh (29). Ze is al van jongs af aan groot Dragon Ball-fan en zit in de organisatie van het jaarlijkse anime-festival Abunai! "Het bericht werd vanochtend gedeeld in onze whatsappgroep. We waren allemaal even in shock."

Toriyama bedacht Dragon Ball in 1984 als stripboekenserie ofwel manga, die in Japan razend populair werd. De tekenfilmserie ofwel anime die daar op volgde, Dragon Ball Z, werd in Nederland tussen 2000 en 2003 uitgezonden en zette het genre in Nederland op de kaart.

Niet bekend met anime of Dragon Ball? Check de trailer van de nieuwste reeks:

"Ik denk dat Dragon Ball Z voor veel animefans in Nederland de eerste animeserie is waarmee ze in aanraking kwamen", zegt Salh. "Het was ook een van de weinige animeseries die werd uitgezonden in Nederland. Dus iedereen die van dat genre hield, keek het."

Het verhaal van Dragon Ball draait om hoofdpersonage Goku die de wereld moet beschermen tegen allerlei krachten van buitenaf: van robots tot buitenaardse wezens en goden. Salh:"Het is een hele spannende, meeslepende serie. Vaak eindigde de aflevering met een cliffhanger van een gevecht. Dan was het gesprek op school de volgende dag of je het gevecht tussen Goku en Frieza had gezien."

Verhalen met veel actie

Dragon Ball is een verhaal dat binnen de categorie 'shonen manga' valt: verhalen met veel actie en met jongens in de hoofdrol. Toch bereiken de strips en de tekenfilms ook veel meiden. Nicolle Lamerichs, hoofddocent Media Studies aan de Hogeschool Utrecht en manga-kenner: "Het is avontuurlijk, kleurrijk en er zitten vaak ook sterke vrouwelijke personages in. Shonen manga richt zich vooral op actie, maar dat vinden meiden ook leuk."

Lamerichs noemt Toriyama een van de grootste anime-makers van de afgelopen tijd. "Hij heeft met Dragon Ball veel betekend voor het genre. Er worden nog steeds films en series van gemaakt en het heeft ook op Nederland een grote culturele impact gehad."

Op de officiële Dragon Ball-site schrijft de studio dat Toriyama nog veel had willen bereiken: "Gelukkig heeft hij de wereld veel titels nagelaten. We hopen dat zijn unieke creatie nog lang geliefd zal blijven bij iedereen."

Dat er vandaag de dag in Nederland een grote anime-subcultuur bestaat, is grotendeels aan Toriyama te danken, denkt ook Salh. "Zijn werk heeft de wereldwijde interesse in manga aangewakkerd en ik denk dat we hem wel kunnen zien als de grondlegger van de Nederlandse anime-subcultuur."

Toen in 2019 de film Dragon Ball Super: Broly uitkwam, stootte die zelfs Bohemian Rhapsody van de troon als best bezochte bioscoopfilm in Nederland. Salh: "Dat was wel een moment dat ik dacht: wauw, kijk hoe ver we zijn gekomen met anime in Nederland."

Stukje jeugd ten einde

Toriyama was ook nauw betrokken bij de nieuwste tekenfilmreeks, Dragon Ball Daima, waarvan de eerste afleveringen komend najaar worden uitgezonden. Of dat volgens planning doorgaat, is onduidelijk. "Deze serie hangt heel erg op hem en zijn ideeën rondom die wereld. Hij had echt een unieke stijl", zegt Lamerichs. "Hij zal doorleven in de vele personages die hij heeft ontwikkeld."

Salh: "Bij manga en anime blijft de oorspronkelijke maker altijd heel nauw betrokken. Het is dus spannend wat er nu gaat gebeuren. En het is heel jammer. Het voelt alsof een stukje van mijn jeugd ten einde komt."