Ook Duitsland en VS voor Rutte als NAVO-chef, Roemenië komt met tegenkandidaat
Ook Duitsland en de Verenigde Staten staan achter de kandidatuur van demissionair premier Rutte om de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te worden. Daarmee groeit de kans dat de Nederlander het bondgenootschap gaat leiden. Maar het is nog geen gelopen race: Roemenië komt met een tegenkandidaat en diverse lidstaten hebben nog geen voorkeur uitgesproken.
Vanuit het Westen klinkt steeds meer steun voor Rutte. De Duitse bondskanselier Scholz sprak in de loop van de middag zijn steun voor hem uit. Eerder op de dag werd duidelijk dat de demissionaire premier van Nederland ook op de steun van de Amerikaanse president Biden kan rekenen.
Rutte, de langstzittende premier van Nederland, wordt door Biden geroemd om zijn leiderschapskwaliteiten. "Wij hebben aan onze bondgenoten duidelijk gemaakt dat wij geloven dat Rutte een uitstekende kandidaat voor de NAVO is", zegt een woordvoerder van het Witte Huis.
Ook Franse en Britse steun
Vandaag kwam ook de steun van Frankrijk naar buiten, evenals die van de Britten. Gisteren meldde Politico al op basis van bronnen in verschillende regeringen dat Rutte de steun had verworven van twee derde van de NAVO-lidstaten, ten minste twintig landen.
Hoewel Ruttes kansen gestaag groeien, staat het nog niet vast dat hij de NAVO gaat leiden. Roemenië heeft vandaag aangekondigd dat het president Iohannis als tegenkandidaat gaat voorstellen.
Deze maand pleitte president Iohannis openlijk voor meer geografische diversiteit voor Europese topfuncties. Hij noemde het een fout dat er na de Europese Parlementsverkiezingen in 2019 niet of nauwelijks benoemingen gingen naar functionarissen uit Oost- en Centraal-Europa.
"Dat is volgens mij een reden waarom veel Oost-Europeanen zich achtergesteld voelen. Dit is een fout die we dit keer niet moeten herhalen. Regionale criteria zijn belangrijk, die kunnen niet genegeerd worden. Het zou ontoelaatbaar zijn als het opnieuw gebeurt."
Er is geen officieel proces om een nieuwe NAVO-chef te kiezen: deze procedure gebeurt achter gesloten deuren. Wel moeten uiteindelijk alle lidstaten met een kandidaat akkoord gaan. Zonder unanimiteit is er geen benoeming mogelijk. Gisteren kwam naar buiten dat twintig van de 31 leden van de NAVO inmiddels achter Rutte zouden staan.
Stabiel en goede relatie met Trump
Rutte wordt door de Britten, Amerikanen, Fransen en Duitsers gezien als een stabiele optie. Hij is een van de langstzittende leiders in de EU. Ook had hij een goede werkrelatie met Donald Trump, toen die president was van de VS. Met het oog op de Amerikaanse presidentsverkiezingen wordt de Nederlander daarom als een veilige keuze gezien.
Het militaire bondgenootschap wordt nu nog geleid door Jens Stoltenberg. De Noor is in 2014 aangetreden als NAVO-chef. Hij stopt in oktober, dat is het moment waarop zijn opvolger het stokje overneemt.
Ruttes naam gonst al maanden rond als grote kanshebber voor het leiderschap van het bondgenootschap. "Ik denk dat Mark Rutte een heel goede kans maakt om benoemd te worden", zo zei Jaap de Hoop Scheffer gisteren tegen Nieuwsuur.
4 april
Als mogelijke benoemingsdatum wordt 4 april genoemd. Dat is de dag dat de NAVO 75 jaar bestaat. De ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten komen dan bijeen.
De Hoop Scheffer was de laatste Nederlandse secretaris-generaal van de NAVO, van 2004 tot 2009. "Er is een grote, belangrijke groep landen die Ruttes kandidatuur steunt en ik denk dat we de beslissing eerder eerder dan later kunnen verwachten."
