Ivf biedt hoop voor met uitsterven bedreigde noordelijke witte neushoorn
Een groep wetenschappers is erin geslaagd om een zuidelijke witte neushoorn te bevruchten via ivf. Dat heeft niet geleid tot een jong neushoorntje, maar door deze doorbraak gloort er hoop dat de behandeling met succes kan worden herhaald en kan worden voorkomen dat de neushoornsoort uitsterft.
In 2018 stierf Sudan, de laatste noordelijke witte mannetjesneushoorn. Sindsdien zijn er wereldwijd nog maar twee vrouwtjes van deze soort in leven, die bovendien onvruchtbaar zijn. Onderzoekers hebben voor Sudans dood sperma veiliggesteld in de hoop daarmee de bedreigde diersoort van de ondergang te redden.
In een laboratorium in Italië is een eicel van een zuidelijke neushoorn uit een dierenpark in België bevrucht met sperma van een zuidelijke neushoorn uit Oostenrijk. Dat embryo is vervolgens afgelopen september in een reservaat in Kenia met succes ingebracht bij een draagmoeder, Curra, ook een zuidelijke witte neushoorn.
Curra stierf na zeventig dagen zwangerschap door een bacteriële infectie. Bij haar autopsie bleek dat de mannelijke foetus die zij droeg 6,5 centimeter groot was en zich goed ontwikkelde. De vrucht had volgens de onderzoekers een kans van 95 procent om aan het eind van de zwangerschap levend geboren te worden.
Op vrijgegeven beelden is te zien hoe de bevruchting eraan toe ging:
Neushoornkalveren
De geslaagde bevruchting stemt het onderzoeksteam hoopvol. "We hebben samen iets bereikt wat niet voor mogelijk werd gehouden", aldus de Duitse onderzoeksleider Thomas Hildebrandt van het internationale BioRescue-team. "Dit stelt ons in staat om in de komende 2 tot 2,5 jaar noordelijke witte neushoornkalveren voort te brengen."
De volgende stap van de wetenschappers is om opgeslagen eicellen en sperma van de noordelijke witte neushoorn te gebruiken, legt Jens van Herp van het betrokken Belgische dierenpark Pairi Daiza uit in het NOS-radioprogramma Met het Oog op Morgen. Daarmee zijn al embryo's gemaakt en die kunnen bij een andere draagmoeder worden ingebracht. "Ze weten nu dat de procedure werkt."
Van Herp verwacht dat haast gemaakt zal worden met een nieuwe ivf-poging. "Het onderzoeksteam heeft gezegd dat ze geen tijd willen verliezen. Er is tijdsdruk mee gemoeid omdat men wil dat het kalf dat geboren wordt in het beste geval nog in contact komt met de twee overgebleven vrouwtjes van de noordelijke witte neushoorn."
De Belgische dierenparkwoordvoerder roemt de inspanningen van onderzoeksleider Hildebrandt om een diersoort "uit de dood te laten opstaan". "Hij is van niks vertrokken. Hij heeft zijn eigen sonde ontwikkeld: een gigantische stofzuiger in combinatie met een naald om eicellen uit zo'n heel groot dier te halen. Het voortplantingsorgaan ligt heel diep in het dier. Zo'n toestel kan je niet gewoon op de markt gaan kopen."
Niet wit, maar grijs
Een eventuele geboorte van een neushoornkalf laat hoe dan ook nog wel even op zich wachten, schetst Van Herp, want een zwangerschap bij de zuidelijke witte neushoorn duurt zestien maanden.
Ondanks zijn naam is de witte neushoorn trouwens helemaal niet wit, maar grijs. De naam van de witte neushoorn is ontstaan door een verkeerde vertaling door de Engelsen van het Afrikaanse woord 'wyd', dat breed betekent.
