Huldiging vrouwelijke winnaars te zien op nieuwe beelden Elfstedentocht 1942

Mannen in sportieve kleding, vrouwen in nette mantels en rokken. Zo zagen de schaatsers van de Elfstedentocht in 1942 er blijkbaar uit. Het Fries Filmarchief heeft er beelden van ontdekt in zijn archief.

De beelden lagen al jaren in het depot, maar konden pas worden bekeken toen het archief een nieuwe scanner kreeg. "Daarmee kunnen we films beeld voor beeld bekijken en opslaan. Zo kwamen we dit unieke materiaal tegen", zegt coördinator Jurjen Enzing tegen Omrop Fryslân.

Geen wedstrijd voor vrouwen

Op de video zijn fragmenten te zien van de Elfstedentocht op 22 januari 1942. Het vroor met 17 graden, al lijkt dat de deelnemers niet te deren.

Hoewel vrouwen destijds alleen mochten meedoen als toerrijder, werden de eerste drie bij de finish toch enthousiast opgewacht. Antje Schaap, Wopkje Kooistra en Sjoerdtje Faber kregen bloemen van de Elfstedenvereniging.

Op de video is te zien dat ze als heldinnen werden ontvangen:

Jessica Merkens bracht vorig jaar een boek uit over vrouwen in de Elfstedentocht. "Ze kregen veel belangstelling van de pers en vanuit de hele wereld kregen ze brieven en fans", zegt ze. "Hun prestatie werd op waarde geschat, ook al deden ze mee met de toertocht."

Het verschil in kleding tussen mannen en vrouwen kan bijna niet groter: de mannen schaatsten in broeken en sportieve tenues, de vrouwen met nette mantels, jasjes en lange rokken aan. "Dat is niet omdat ze er speciaal op deze dag mooi uit wilden zien", legt Merkens uit. "Maar dit werd in die tijd van ze gevraagd. Vrouwen hoorden in rokken te lopen en dus ook te schaatsen."

Dat de tocht werd gereden in oorlogstijd valt uit de beelden nauwelijks af te leiden. Alleen komt Werner Friedrich Ross in zijn Duitse uniform in een flits voorbij, de hoogste baas van de nazi's in de provincie.

Verborgen pareltjes

Bij het Fries filmarchief zijn ze blij met de vondst, en het succes met de nieuwe scanner smaakt naar meer. "Ik vermoed dat op zolders nog veel filmbeelden liggen van amateurfilmers", zegt Enzing tegen de regionale omroep. "Daar zitten vast prachtige pareltjes tussen, die we met onze nieuwe scanner kunnen ontdekken en verspreiden."