Misschien vanavond al duidelijkheid over spreidingswet

De Eerste Kamer praat voor de tweede achtereenvolgende dag over de spreidingswet over de opvang van asielzoekers. Demissionair staatssecretaris Van der Burg gaf antwoord op de vragen die gisteren zijn gesteld. Het debat gaat vanavond nog verder en de stemming is pas volgende week, maar misschien wordt vanavond al duidelijk of de wet het zal halen.

Het is nog steeds onzeker, maar Haagse bronnen houden er rekening mee dat er uiteindelijk toch een meerderheid zal zijn. Mogelijk zal (een deel van) de VVD de spreidingswet steunen. De VVD-fractie in de Tweede Kamer stemde eerder tegen. Na het antwoord van Van der Burg zei Eerste Kamer-fractievoorzitter Schippers: "We maken onze eigen afweging, de antwoorden van de staatssecretaris nemen we mee".

In het debat benadrukte Van der Burg (ook VVD) dat asielzoekers over heel Nederland moeten worden verdeeld. Volgens hem is daar zijn spreidingswet voor nodig. Kern van de wet is dat gemeenten in het uiterste geval kunnen worden gedwongen om asielzoekers te huisvesten.

Internationale verplichtingen

Van der Burg zei dat Nederland zich heeft verbonden aan internationale verplichtingen over de opvang van asielzoekers. En dan is het volgens hem ook logisch om die opvang "op een solidaire manier" over heel Nederland te spreiden. "We laten niet de armste schouders de zwaarste lasten dragen."

Hij vindt dat de opvang nu veel te ongelijk is verdeeld en dat met name Ter Apel nu de klappen opvangt "voor ons beleid, of als je kritisch op het beleid bent ons wanbeleid".

Volgens de demissionaire staatssecretaris heeft de gemeente Westerwolde, waaronder Ter Apel valt, meer "structurele plekken" voor de opvang van vluchtelingen dan de hele provincie Zuid-Holland. In een schorsing van het debat boden de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en het COA een petitie aan met een pleidooi voor het aannemen van de wet.

Ook instroom beperken

Van der Burg vindt dat er ook iets moet worden gedaan aan beperking van de instroom van asielzoekers: "En als PVV, BBB, NSC en VVD niet tot afspraken kunnen komen op het gebied van instroombeperking, dan breekt van velen van u de klomp."

De VVD-staatssecretaris sprak tegen dat er door de spreidingswet meer opvangplekken zullen ontstaan, zoals met name de PVV betoogt: "Het enige wat we doen is de plekken op een betere manier over Nederland spreiden; we gaan echt geen plekken creëren die niet nodig zijn."

Van der Burg bestreed ook dat zijn voorstellen in strijd zouden zijn met de gemeentelijke vrijheid: "De gemeentelijke autonomie is er, maar kan door de rijksoverheid om landelijk, grondwettelijk of internationaal belang worden beperkt." Hij noemde als voorbeeld dat gemeenten er bijvoorbeeld ook niet voor mogen kiezen alleen maar openbaar onderwijs mogelijk te maken.

Politiek verslaggever Marleen de Rooy legt uit hoe de spreidingswet werkt en waarom deze omstreden is: