Mijn 2023 | Dé race liep Bol in Londen, niet op WK: 'Dat was pas magisch'
2023 loopt ten einde. Elf sporters en één trainer kijken in de traditionele eindejaarsserie terug op een bewogen jaar. Vandaag Femke Bol.
Als er één Nederlandse atlete in 2023 in staat bleek verbazing tot kunst te verheffen, dan is het Femke Bol wel. Deze decemberavond in Utrecht, bij haar terugblik op twaalf maanden die ze in al haar bescheidenheid afficheert als "best wel bijzonder", is het niet anders.
Het is een welhaast onvermijdelijke vraag; Bol (23) weet als geen ander wat haar boven het hoofd hangt na zo'n seizoen. Ze won alle internationale individuele races waarin ze startte en was daarmee wereldwijd een van de vier atleten die een jaar lang ongeslagen bleven.
Dominantie
Bol liep begin februari tijdens haar eerste race van het seizoen indoor de snelste tijd ooit op de incourante 500 meter en liet twee weken later het 41 jaar oude wereldrecord op de 400 meter sneuvelen.
Outdoor was er absolute dominantie op de 400 meter horden, het nummer waarop ze wereldwijd de acht snelste tijden van het jaar voor zich opeiste. Tussen juni en september stond er in de Diamond League-wedstrijden van achtereenvolgens Florence, Oslo, Lausanne, Londen, Brussel en Eugene geen maat op haar.
En tussendoor waren daar, in augustus, natuurlijk in Boedapest die wonderbaarlijke wereldkampioenschappen. De WK van De Val. Maar bovenal: de WK van De Wederopstanding.
Gestruikeld in de laatste meters van de 4x400 meter gemengd. Met overmacht goud op de 400 horden. En tenslotte, na een eindschot met eeuwigheidswaarde, die voor onmogelijk gehouden wereldtitel op de afsluitende 4x400 meter.
Europees en Nederlands atlete van het jaar. Tweevoudig winnares van de Jaap Eden, zowel individueel als met de estafetteploeg.
Echt magisch
En dus is daar, als het seizoen voor de zoveelste keer de revue passeert, die onontkoombare meerkeuzevraag. Bij welke race verbaasde ze zichzelf dit jaar het meest?
Was dat de verbetering van het stokoude wereldrecord van Jarmila Kratochvilova op de 400 indoor? Haar eerste wereldtitel, op de 400 horden? Of toch de moeder aller eindsprints op de 4x400 voor vrouwen op de slotdag van die memorabele mondiale titelstrijd in Hongarije, die haar een tweede gouden medaille opleverde?
Bol, de vrouw die zo vaak verwondert, behoeft geen seconde bedenktijd. Opnieuw verrast ze. Met haar antwoord ditmaal. "De 400 horden van de Diamond League in Londen."
Geen twijfel mogelijk, klinkt het resoluut. "Die race was écht magisch. En, achteraf gezien, cruciaal voor het verdere verloop van het seizoen. Absoluut."
Die 23ste juli klokte ze 51,45, de derde tijd ooit op het onderdeel gelopen. Het was de prijs voor de vervolmaking van de overstap van vijftien naar veertien stappen tussen de horden. Voor de eerste maal slechtte ze de barrière van 52 seconden.
Bol: "Dat wereldrecord op de 400 meter indoor kwam voort uit een race die praktisch perfect was. Londen was dat bij lange na niet. Dat ik desondanks zo'n geweldige tijd liep, maakte het zo bijzonder. Het bezorgde me het juiste gevoel voor de WK. De wetenschap dat het dus blijkbaar nóg beter kon, zorgde dat er rust over me kwam."
En dat terwijl de aanloop naar die wedstrijd in de Britse metropool allesbehalve vlekkeloos verliep. Bol kampte met een lichte hamstringblessure waardoor ze enige tijd niet op snelheid had kunnen trainen. Ze laste, bewust, drie trainingsweken in om zich grondig te kunnen voorbereiden.
Donderslag
De opdracht waarmee de Zwitserse coach Laurent Meuwly haar in Londen de arena instuurde, kenmerkte zich door eenvoud, herinnert Bol zich nog goed. "Ik kreeg bijna geen instructies mee. Ga maar, zei Laurent alleen. Doe je best. En vergeet niet te genieten."
Nog altijd is er bevreemding als ze terugdenkt aan die dag. "In februari, tijdens de NK indoor, wist ik dat een wereldrecord op de 400 meter tot de mogelijkheden behoorde. Deze tijd kwam als een donderslag bij heldere hemel."
Bol: "Ik voelde aan alles dat ik hiertoe in staat moest zijn. De vraag was alleen of het eruit zou komen. Voor Londen had ik de lat voor mezelf niet extreem hoog gelegd. Ik wilde een keer een 51'er lopen. 51,9, ofzo. Nou ja, 51,8 misschien. Maar als je dan met 51,45 bijna zestienden van een seconde van je persoonlijk record afhaalt, is dat bijna onwerkelijk. Dat is een stap die een atlete van mijn niveau normaal gesproken nooit maakt."
Er was onmiddellijk na haar race bovenal veel verwarring. "Ik had echt iets van: hoe kan dit, hoe is dit gebeurd? Ik wist natuurlijk ergens diep van binnen wel dat die 51'er erin zat en ik wist ook wel dat het een keer zou gebeuren. Maar toch..."
Lastig
"Wanneer je een bepaald niveau bereikt, wordt het steeds lastiger om jezelf te verbazen. Dit was zo'n moment waarop je ineens versteld staat van jezelf. Ik vond dat heel bijzonder, omdat ik de laatste jaren natuurlijk al zo veel heb meegemaakt."
"Dit was echt een onvergetelijk moment. Een droom die uitkwam."
Korte stilte. Dan: "Ik zeg altijd: die wereldtitel op de 400 horden, dat is het moment waar ik het meest trots op ben. Supertrots. Die 4x400 was daarna ook een geweldig moment. Dat ik dat mocht afmaken voor het team was heel bijzonder. Maar Londen, nogmaals, dat was pas écht magisch."
Het succes in veelvoud maakt haar publiek bezit. "Het is best gek om te leven in een wereld die om je heen razendsnel verandert." Laat ze een voorbeeld noemen. "Soms loop ik ergens over straat en dan roepen mensen ineens keihard mijn naam. Wanneer ik me dan omdraai, maken ze snel een foto."
Steevast is daar die gedachte: waarom? En ook: waarom zo? Laat ze het zo zeggen. "Zoiets kun je toch ook gewoon netjes vragen?"
Boos kan ze er niet om worden. Want zeg nou eerlijk: "Het is natuurlijk ook wel heel bijzonder wat ik allemaal meemaak, toch?"
In haar strak geregisseerde bestaan last ze bewust momenten van contemplatie in. "Gewoon, om af en toe even te genieten van wat me allemaal overkomt. Het kan geen kwaad om bij tijd en wijle op de rem te trappen en stil te staan bij wat er gebeurt."
YouTube
Soms gaan die gevoelens spontaan met Bol aan de haal. Tijdens de WK in Boedapest bijvoorbeeld. Luttele minuten voor haar finale op de 400 horden nam ze in de voorstartruimte ineens de tijd om alles om haar heen eens goed in zich op te nemen. Terwijl ze daar zat om de race van haar leven te gaan lopen, kon ze eigenlijk maar één ding denken: "Het is eigenlijk wel heel erg bijzonder wat hier allemaal gebeurt."
Voor Bol werd die finale er vervolgens eentje van therapeutisch gehalte. Gaat het, voor haar gevoel, in de training of wedstrijd sindsdien soms wat minder, dan zoekt ze een rustig plekje op. Dan klapt ze haar laptop open en kijkt ze de beelden van Boedapest terug op YouTube.
Zonder geluid. Dat sowieso. "Want ik hoef niet zo nodig te horen wat ik volgens andere mensen allemaal fout doe."
Ziet ze op haar beeldscherm die in het oranje gehulde vrouw met paardenstaarten over het tartan scheren, dan gaat dat aanvankelijk gepaard met diezelfde vreemde gewaarwording. "Ik kan dan maar één ding denken: hè, ben ík dat? Dan is het net alsof ik niet naar mezelf zit te kijken, maar naar totaal iemand anders."
Langer dan een paar seconden blijft dat gevoel niet hangen. Want steevast daalt daarna vanzelf die gelukzalige gedachte in. "Wauw. Dat heb ik toch maar mooi gedaan."
