Mijn 2023 | Hassan na opzienbarende marathondoorbraak: 'Het kan allemaal nog beter'

• Marc van Veen

  redacteur NOS Sport

2023 loopt ten einde. Elf sporters en één trainer kijken in de traditionele eindejaarsserie terug op een bewogen jaar. Vandaag: Sifan Hassan en haar verbluffende entree in de marathonwereld.

Als ze straks terugkijkt op haar loopbaan, moeten er in elk geval 25 marathons achter haar naam staan. Sifan Hassan is verslaafd aan lopen en sinds een jaar vooral aan vér lopen en pijn lijden. Ze is verliefd geworden op de marathon.

Na haar opvallende overwinningen in de prestigieuze marathons van Londen en Chicago kan het bijna niet anders dan dat ze volgend jaar bij de Olympische Spelen in Parijs naast de baan ook op de weg te bewonderen zal zijn. Elke vraag over wat ze nu precies gaat doen in de Franse hoofdstad, lacht ze echter nog vrolijk weg.

Hassan volgt haar hart

Ze moet er nog over nadenken met haar coach Tim Rowberry, klinkt het steevast. Maar als Hassan iets in haar hoofd heeft zitten, dan gebeurt het ook. Wat anderen er ook over denken. De eigenzinnige atlete volgt doorgaans haar hart, ook al zitten daar soms grote twijfels.

Zo ging het ook met de marathon. Waar haar coach lange tijd niets van een uitstapje naar de monsterlijke 42 kilometer en 195 meter wilde weten, bleef Hassan er na haar uiterst succesvolle Olympische Spelen in Tokio op hameren dat ze het graag eens op de lange afstand wilde proberen.

Niet dat haar honger op de atletiekbaan gestild was door de twee olympische titels op de 5.000 en 10.000 meter en het brons op de 1.500 meter, waar ze in de series hard ten val kwam maar later op diezelfde dag wel haar droom van olympisch kampioene op de 5.000 meter verwezenlijkte. Nee, Hassan zoekt altijd naar uitdagingen en die lagen volgens haar op de marathon. Wat Rowberry er ook van vond.

Debuut in Londen

Uiteindelijk ging de coach akkoord. Londen 2023 werd gekozen als debuut. De aanloop naar het evenement verliep tumultueus. Hassan liep een voedselvergiftiging op, waarna ook nog het coronavirus toesloeg.

De trainingsintensiteit voor de marathon liep drastisch terug. Dan was er ook nog de ramadan, die de gelovige atlete in de aanloop naar Londen volgde. Het leefpatroon in die weken - niet eten en drinken tussen zonsopgang en zonsondergang - maakte het eigenlijk onmogelijk om in Londen een topprestatie neer te zetten. "Ik ben een beetje bang", gaf ze in de week voor Londen zelf aan. "Ik wil in elk geval finishen."

Niemand hield door de voorgeschiedenis nog rekening met een opzienbarend optreden, maar haar debuut werd een van de meest spraakmakende gebeurtenissen in het atletiekjaar 2023.

Halverwege leek haar eerste marathonavontuur al ten einde. Ze zag de kopgroep verdwijnen, terwijl ze een pauze nam om te rekken en te strekken. Daarna volgde een ongekende wederopstanding, die ze afsloot met een fenomenale eindsprint naar de winst.

Er gebeurt altijd wat als Hassan loopt

De bizarre gebeurtenissen in Londen zijn typerend voor Hassan: waar ze ook loopt, er gebeurt altijd wat. Bij de wereldkampioenschappen in Doha in 2019 liep ze als eerste atlete onverwacht naar de wereldtitel op de 1.500 én de 10.000 meter.

In de aanloop naar Tokio verbaasde ze iedereen met de mededeling dat ze op drie afstanden een gooi naar de olympische titel ging doen. Het zorgde voor gefronste wenkbrauwen in de atletiekwereld. Onmogelijk, was een veelgehoorde reactie. Hassan kwam met twee keer goud en één keer brons dicht in de buurt van haar droom.

Vorig jaar bleven op de WK in Eugene de medailles buiten bereik, maar stelde ze nauwelijks aangeslagen vast dat ze ook van verliezen weer een hoop had geleerd.

Bij de WK van dit jaar in Boedapest was ze weer in topvorm, maar kwakte ze op de eerste dag op de 10.000 meter in gouden positie hard tegen de grond. "Ik was zo dankbaar dat ik fysiek in orde was. Ik had ook een been of een arm kunnen breken", keek ze later rustig terug op het vervelende incident.

Dat ze tegenwoordig zware tegenvallers kan relativeren, bleek uit het vervolg van het toernooi. Ze veroverde brons op de 1.500 meter en zilver op de 5.000 meter.

"Dit is het leven", blikt ze terug op afgelopen zomer. "Ik dacht goud te halen op de 10.000 meter, maar alles liep anders. Je kunt heel veel plannen en alles perfect doen, maar soms gebeurt er iets en is alles anders. Ik kijk met plezier terug op de WK in Boedapest, maar soms gebeuren er gewoon rare dingen waar je niets aan kan doen. Daar moet je snel mee afrekenen."

Nog voor de WK op de baan had Hassan al aangegeven in oktober ook de marathon van Chicago te lopen. De geringe voorbereidingstijd was voor haar een nieuwe uitdaging. Hassan wilde weten hoe een overstap van de baan naar de weg in korte tijd zou uitpakken.

Want mocht ze in Parijs op de baan actief zijn én de marathon lopen, dan zal ze ook daar een switch moeten maken. Op de slotdag van de Spelen (11 augustus) staat namelijk de langste afstand voor de vrouwen op het programma.

Opnieuw een sensationele race

Ook Chicago leverde met de Nederlandse alleskunner een sensationele race op. Totaal verzuurd bereikte ze in 2.13.44 winnend de finish. Slechts één vrouw, Tigst Assefa, was ooit sneller. De Ethiopische was twee weken eerder in Berlijn op 2.11.53 uitgekomen. In vergelijking met haar debuut in Londen (2.18.33) in april was Hassan bijna vijf minuten sneller.

Haar progressie maakt duidelijk dat het leerproces van Hassan op de marathon nog niet is afgelopen. Er zijn nog veel zaken te verbeteren. Zo heeft ze weinig ervaring met drinken onderweg. In Londen liet ze dat zelfs helemaal achterwege.

Ze moet ook leren geduld te hebben tijdens zo'n lange race. In Chicago gingen de beste vrouwen in een moordend tempo van start en voelde ze zich de laatste vijf kilometer helemaal leeg. "Het kan allemaal nog beter", weet ze zelf.

Onvermijdelijke vraag

Haar ervaringen in Londen en Chicago hebben haar wel overtuigd. "Ik ben verslaafd aan de marathon en de pijn die daarbij hoort", zegt ze lachend. Na haar opzienbarende winst in de Verenigde Staten kwam de onvermijdelijke vraag. Niet één keer, maar heel vaak. "Wat ben je nu voor atlete? Wat is nu je favoriete afstand?"

Ze zegt nog geen 100 procent duidelijkheid te hebben. "De olympische titels waren schitterend en onvergetelijk voor mij, maar de marathon van Londen geeft me nog steeds de grootste kick. Dat was zo bijzonder. Mijn eerste marathon, de mensenmassa, de gedachtes onderweg om te stoppen en nooit meer een marathon te lopen, de overwinning. Dat is toch wel het meest bijzondere moment dat ik heb meegemaakt."

"Ik denk ook dat ik een marathonloopster ben. We zullen het straks weten na mijn derde..."

Laatste marathontest

In maart, als laatste test, loopt ze de marathon van Tokio. "Ik zou altijd wel in Londen willen lopen, maar die marathon is te laat. Ik moet me ook voorbereiden op het baanseizoen."

In haar hoofd heeft ze dus wel iets speciaals voor Parijs bedacht. En als er iets in haar hoofd zit, gebeurt dat ook. Het is alleen nog afwachten wanneer ze uitsluitsel geeft.