Zelensky vecht voor miljardensteun om Oekraïne te laten overleven
Het worden spannende dagen voor Oekraïne en voor president Zelensky in het bijzonder. Politici in Washington en Brussel moeten besluiten over het geven van steun voor Oekraïne, dat in zijn strijd tegen Rusland volledig afhankelijk is van financiële hulp uit het Westen.
Zelensky is nu in de Amerikaanse hoofdstad om het debat in het Congres de goede kant op te duwen. Later deze week gaan Europese leiders zich buigen over de EU-begroting. Maar het belangrijkste thema is de steun voor Oekraïne.
Voor Zelensky staan er deze dagen tientallen miljarden dollars en euro's op het spel. Die dreigen geblokkeerd te worden door één enkel Europees land, Hongarije, en een kleine minderheid van Republikeinen in de VS.
Steun is speelbal van interne politiek
Zelensky hield gisteravond een toespraak voor de National Defense University in Washington: "Als de vrije wereld twijfelt, vieren dictators feest", zei Zelensky tegen een gehoor van Amerikaanse en internationale militairen. "Als er iemand geïnspireerd wordt door onopgeloste zaken op Capitol Hill, dan zijn het wel Poetin en zijn zieke kliek. Soldaten hebben wapens nodig, net zoals vrijheid behoefte heeft aan eenheid."
Het grote knelpunt in het Congres is een onderwerp dat niets met Oekraïne te maken heeft: migratie. Republikeinen zullen de steun voor Oekraïne afkeuren, als het Witte Huis niet bereid is de controles aan de zuidgrens van de VS strenger te maken. De steun is dus speelbal van interne Amerikaanse politiek. Maar er is nog een reden: de Republikeinen in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden zijn ook minder enthousiast over steun, omdat hun kiezers daar minder warm voor lopen sinds de Oekraïners nauwelijks nog successen boeken op het slagveld.
'Kwestie van leven en dood'
President Biden is naar verluidt bereid tot concessies wat migratiebeleid betreft. Maar overleg tussen het Witte Huis en de Republikeinen heeft tot nog toe niks opgeleverd. De krant The Washington Post heeft met de onderhandelaars gesproken. Die zouden bang zijn dat er geen witte rook komt voor het kerstreces. De ruim 60 miljard dollar aan steun die het Congres moet goedkeuren, zou "een kwestie van leven en dood zijn", volgens stafleden van Zelensky.
Vanmiddag sprak hij een groep senatoren toe achter gesloten deuren. Dit is het derde bezoek van Zelensky aan Washington, sinds het uitbreken van de oorlog vorig jaar.
Voordat Zelensky in Washington landde, maakte hij een tussenstop in Argentinië, om de inauguratie bij te wonen van de nieuwe Argentijnse president Milei. Maar dat was niet zijn hoofddoel. Dat was een ontmoeting met de Hongaarse president Orbán, die ook was uitgenodigd door Milei.
Beelden van Zelensky en Orbán samen:
Het leverde zeldzame beelden op van deze twee tegenpolen. Je ziet een verhitte Zelensky inpraten op Orbán, die zijn bekende afhoudende pose aanneemt. De Hongaren hebben na afloop van de confrontatie dan ook niets bekendgemaakt.
Ook Oekraïne heeft geen letterlijke tekst vrijgegeven. Maar wat Zelensky ongeveer gezegd moet hebben, is niet moeilijk te raden. Hij zal Orbán hebben verweten dat die de Russen in de kaart speelt. De rechts-populistische Hongaar dreigt deze week roet in het eten te gooien in Brussel, waar EU-leiders de steun aan Oekraïne zullen bespreken.
Orbán dreigt die steun met zijn veto te blokkeren. Hij wil overmorgen een debat gaan voeren over wat het Europese beleid ten aanzien van Oekraïne zou moeten zijn. De Hongaarse leider is niet alleen tegen extra geld voor Oekraïne, maar ook tegen het beginnen van onderhandelingen met Kyiv over toetreding tot de Europese Unie. Met als argument dat Oekraïne zwaar corrupt is. Extra geld is volgens Orbán sowieso zinloos, omdat Oekraïne de oorlog volgens hem niet kan winnen.
In Oekraïne vragen ze zich af hoelang ze nog militaire steun krijgen van bondgenoten:
De verwachting is dat Orbán met zijn opstelling voor opwinding en commotie zal zorgen. De Oekraïense minister van Financiën waarschuwt dat er in het geval van een mislukking een flink gat in zijn begroting zal vallen van bijna 30 miljard euro.
Een mislukking zal Brussel ook gezichtsverlies opleveren, omdat Moskou dan victorie kraait. Het Kremlin ziet dan zijn voorspelling uitkomen: dat Europa vroeg of laat zijn belangstelling voor Oekraïne zou verliezen.
Toch rekent Moskou zich dan te rijk, want er is wel degelijk een soort plan B. Een mislukking in Brussel betekent namelijk niet dat de steun stopt. Individuele Europese landen zullen hun hulp aan Oekraïne waarschijnlijk voortzetten.
In Washington, dat de meeste steun geeft, is er niet zo'n ontsnappingsroute voorhanden. Biden heeft nog een laatste beperkt hulppakket aangekondigd. Maar voor verdere steun heeft hij echt de goedkeuring nodig van het Congres.
