Nederland speelt tegen gastland India op WK cricket, toernooi heeft politiek tintje
Het Nederlandse cricketteam speelt op het WK vanaf 09.30 uur tegen India, gastland én favoriet voor de wereldtitel. Het M. Chinnaswamy-stadion in de zuidelijke stad Bangalore, met een capaciteit van 40.000 mensen, is uitverkocht. De wedstrijd is online live te zien bij de NOS.
De sfeer zit er goed in tijdens de wedstrijden, maar één veelgehoorde slogan doet nogal wat stof opwaaien: Jai Shri Ram. Dit is een hindoeïstische groet die de god Ram lofprijst, maar die de laatste jaren steeds meer als strijdkreet door militante hindoe-nationalisten wordt gebruikt.
De slogan klonk bij meerdere wedstrijden van de tribunes, zelfs als India helemaal niet speelde. Vooral na de wedstrijd tegen aartsrivaal Pakistan in oktober was er veel discussie over de kreet. Deze zou door fans na India's winst direct tegen Pakistaanse spelers zijn geroepen, wat door critici werd opgevat als een hindoe-nationalistische aanval op islamitische spelers. De Pakistaanse cricketbond diende een formele klacht in bij de Internationale Cricketraad (ICC) over 'onfatsoenlijk gedrag' van de Indiase fans.
Ook in India was er kritiek. Een regiominister voor sport, Udhavanidhi Stalin uit de deelstaat Tamil Nadu, noemde het gebruik van de slogan een dieptepunt in de geschiedenis van cricket. In televisiedebatten wezen analisten op de agressieve en anti-islamitische bijsmaak van de slogan. Ook tijdens rellen tussen hindoes en moslims wordt de leus vaak geroepen en islamitische slachtoffers van geweld door hindoes worden geregeld gedwongen de leus te roepen.
Anderen vonden de kritiek meten met twee maten, omdat een Pakistaanse speler tijdens de wedstrijd tegen Nederland op het veld begon te bidden tijdens een drinkpauze.
Rol van premier Modi en zijn BJP
Wat de slogan tijdens de wedstrijd tegen Pakistan echter nog meer lading gaf, was de locatie. De wedstrijd werd gespeeld in het Narendra Modi Stadium, genoemd naar de hindoe-nationalistische premier van India. Het is met een capaciteit van 132.000 het grootste cricketstadion in de wereld en staat in Gujarat, de thuisstaat van Modi, waar het op zijn initiatief werd gebouwd. Niet eerder werd in India een stadion naar een nog zittende politicus genoemd. De finale op 19 november wordt ook hier gehouden en is al uitverkocht.
Komend voorjaar zijn in India parlementsverkiezingen. Modi maakt een goede kans op een derde termijn als premier. "Het WK wordt een zes weken lange verkiezingscampagne", schreef sportjournalist Barney Ronay voor het WK in de Britse krant The Guardian. Hij beschreef de korte lijntjes tussen Modi's partij BJP en de Indiase cricketraad BCCI, waarvan de baas, Jay Shah, de zoon is van Modi's rechterhand en minister van Binnenlandse Zaken Amit Shah. "Het is niet moeilijk deze verbanden te leggen. Het is overduidelijk. Is dit cricket? Of is het een uitzending van de overheid?"
De god Ram is belangrijk voor de BJP. De bouw van een controversiële Ram-tempel, op de plek waar eeuwenlang een moskee stond, is een van de belangrijkste campagnepunten van de partij. De BJP streeft naar een hindoeïstische staat in India, dat na de onafhankelijkheid van de Britten in 1947 werd opgericht als seculiere staat.
In India wonen ook ruim 200 miljoen moslims en een kleine christelijke minderheid. Ook daarom is de roep Jai Shri Ram meer dan een uiting van religie. Het wordt gezien als een politiek beladen, chauvinistische uitdrukking van hindoe-dominantie waar de BJP voor staat. Ook in het parlement werd de leus geroepen na verkiezingswinst van de BJP.
In cricket is het ook niet alleen een nationalistische leus, bedoeld om India's team te vieren. In maart, bij een interland tegen Australië in het Narendra Modi Stadium, riepen Indiase fans de kreet naar een van de twee islamitische spelers in het eigen team, Mohammed Shami.
Veel tegengeluid is er niet. Er zijn weinig buitenlandse fans naar India gereisd, zelfs niet uit grote cricketlanden als Engeland en Australië. Er was kritiek op de onduidelijke aanloop: het aanvankelijke schema werd aangepast, kaarten gingen relatief laat in de verkoop en de online verkoop vanuit buiten India verliep heel moeizaam. "Voor de alledaagse fan, hoe toegewijd ook, was er te veel onzekerheid", concludeerde de Sydney Morning Herald.
Uit Pakistan zijn bijna helemaal geen fans, omdat die geen visum voor India kregen. Pakistaanse journalisten kregen hun visum met veel vertraging. Ook hier diende de Pakistaanse cricketbond een klacht over in. In het verleden werd cricket nog weleens ingezet als diplomatiek middel om toenadering te zoeken. Nu zijn de relaties tussen India en Pakistan zo slecht dat dit niet eens is geprobeerd.
Voor de verkiezingscampagne van de BJP maakt de afwezigheid van buitenlandse fans niets uit. Des te luider klinken de Indiase fans bij elke wedstrijd, en polarisatie werkt voor de BJP beter dan toenadering. De Jai Shri Ram-klanken zijn een teken van Modi's populariteit onder de cricketfans - die alleen maar kan toenemen als het Indiase team de wereldbeker pakt in het Narendra Modi-stadion.
