Schrik na eerste uitbraak vogelgriep sinds juli, vaccin laat op zich wachten

Op een leghennenbedrijf in Renswoude is vogelgriep vastgesteld. De 65.000 kippen op het bedrijf worden geruimd, meldt het ministerie van Landbouw.

Het is de eerste uitbraak van vogelgriep in Nederland in krap vier maanden. In juli werd voor het laatst een bedrijf geruimd, in Biddinghuizen, zo toont een tabel op de site van het ministerie.

Begin deze maand besloot demissionair landbouwminister Adema de algemene ophokplicht vanwege de vogelgriep nog volledig te laten vervallen, omdat er sinds juli geen uitbraken meer waren geweest en het aantal besmettingen bij wilde vogels in zowel Nederland als in Europa gering was.

Ophokplicht voor regio

Door de uitbraak op het bedrijf in Renswoude worden er nu weer maatregelen ingesteld. Zo geldt er per direct een ophokplicht voor pluimveebedrijven in dezelfde regio.

De 31 bedrijven die in een straal van drie kilometer rond het besmette bedrijf liggen, worden de komende tien dagen eveneens gemonitord. Binnen een kilometer van het besmette bedrijf in Renswoude liggen ook twee pluimveebedrijven. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat die bedrijven uitgebreid onderzoeken op vogelgriep.

Vervoersverbod

Voor de meer dan 200 pluimveebedrijven in een straal van tien kilometer geldt per direct een vervoersverbod. Pluimveehouder en VVD-fractielid in Barneveld Theo Bos is eigenaar bij een van die bedrijven. "Alle alarmbellen gingen af bij mij toen ik dit nieuws las vannacht. In één woord shit. Vorige week stond ik nog buiten met de kippen en een week later moeten ze weer binnenblijven."

De pluimveehouder heeft de ontsmettingsbakken om zijn laarzen in schoon te houden weer klaargezet. De komende 72 uur mag hij ook geen eieren exporteren. "Ik hoop echt van harte dat we geen extra uitbraak krijgen."

Bos had twee keer eerder te maken met vogelgriep bij zijn bedrijf. Vorig jaar april was er een uitbraak bij zijn eigen bedrijf en zijn alle kippen geruimd. In 2003 zijn preventief kippen geruimd toen een bedrijf in de buurt was getroffen met het virus. "Dat preventieve geeft minder impact dan wanneer er een uitbraak is bij je eigen bedrijf. "Vorig jaar had ik vogelgriep in een van de drie stallen die ik heb. Dan zie je de kippen langzaamaan doodgaan en dat is echt verschrikkelijk."

Vaccineren

Een commercieel vaccin tegen vogelgriep is inmiddels in het buitenland op de markt. In Nederland wordt nog onderzoek gedaan naar het gevolg van de prikken. Die resultaten worden in het voorjaar van 2024 verwacht.

Volgens hoogleraar virologie Thijs Kuiken van het Erasmus MC in Rotterdam is dat vaccin nu al te gebruiken. "Vaccinatie dient wel samen te gaan met extra surveillance om te zorgen dat er geen ongemerkte circulatie van virus in de pluimveepopulatie is, en dat is met de grote pluimveestapel in Nederland geen sinecure."

De hoogleraar denkt wel dat vaccineren niet de enige oplossing is. "Een andere oplossing is om de dichtheid van pluimveebedrijven te verlagen. In Italië en Frankrijk is geëxperimenteerd om in pluimveedichte gebieden de geruimde bedrijven langere tijd leeg te laten en dat bleek effectief."

Als het aan Kuiken ligt dan moet er meer druk op de overheid en de multinationale bedrijven in de pluimveesector komen. "Zij hebben de meeste macht. De pluimveehouders kunnen er niet zoveel aan doen, die volgen ook alleen maar de regels van de sector en de overheid."

Voor pluimveehouder Theo Bos kan het vaccineren niet snel genoeg gaan. "Het blijft zo een dominosteentje. Je zou het goed op kunnen lossen met een simpele vaccinatie. Maar tegen de tijd dat die onderzoeken klaar zijn, zijn we misschien wel een jaar verder. En in de tussentijd zit ik steeds in de spanning."

Komen we ooit nog van de vogelgriep af? Over die vraag maakten we eerder deze video. Spoiler alert: kenners zijn somber.