Akkoord over zwaarbevochten natuurherstelwet Europese Unie
Het Europees Parlement en de 27 EU-lidstaten hebben een akkoord bereikt over de natuurherstelwet van voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans. De deal die er nu ligt, is een sterk afgezwakte versie van het oorspronkelijke plan van Timmermans.
Het doel van de wet is om aangetaste natuur in de Europese Unie te herstellen. Ook staan er voorstellen in om de biodiversiteit op landbouwgrond te verbeteren. De wet is hard nodig, stelt de Europese Commissie, die becijferde dat 81 procent van de natuurgebieden in slechte staat is.
De Europese Commissie wil nu dat de lidstaten in 2030 aan de slag zijn met het herstel van 30 procent van de natuur die in slechte staat verkeert. Natura2000-gebieden krijgen hierbij prioriteit. Het percentage gaat daarna stapsgewijs omhoog: in 2050 moeten de landen uiteindelijk met 90 procent van die gebieden bezig zijn.
Geen verslechteringsverbod, wel een noodrem
Oorspronkelijk schreef de natuurherstelwet ook een zogenaamd verslechteringsverbod voor. Dat hield in dat de kwaliteit van bepaalde natuur niet verder achteruit mocht gaan. In het uiteindelijke compromis is dat verslechteringsverbod zoals verwacht geschrapt. In plaats daarvan is er nu een inspanningsverplichting. Landen moeten dus hun best doen om te voorkomen dat natuurgebieden achteruitgaan.
De wet stelt ook doelen voor biodiversiteit in de landbouw, maar hier worden geen harde percentages aan gekoppeld. In het oorspronkelijke plan moest op 10 procent van de landbouwgrond de biodiversiteit worden verbeterd. Verder staan in de deal ook afspraken over het planten van bomen (drie miljard stuks voor 2030) en het verwijderen van door de mens geplaatste obstakels in rivieren, zodat in 2030 minimaal 25.000 kilometer aan rivieren vrij kunnen doorstromen.
In het compromis is ook een voorstel van CDA-Europarlementariër De Lange opgenomen, om een noodrem in te bouwen als de voedselprijzen te hard stijgen. Als er in het onwaarschijnlijke geval tekorten ontstaan door het verlies van landbouwgrond, worden de maatregelen uitgesteld.
Aan het akkoord gingen maanden van stevig debat vooraf. Voor de zomer werden de landen het onderling maar moeizaam eens over wat zij acceptabel vinden. Nederland stemde toen niet in met het voorstel. Een meerderheid kon zich er wel achter scharen, maar het plan moest daar behoorlijk voor worden uitgekleed.
De aanloop in het Europees Parlement verliep nog moeizamer. Het wetsvoorstel leek daar zelfs even helemaal te sneuvelen, maar uiteindelijk was er toch een nipte meerderheid voor de wet. Het Europees Parlement trapte wel nog harder op de rem dan de lidstaten. Toen daarna de onderhandelingen tussen de lidstaten en het parlement begonnen was dus al duidelijk dat de wet veel minder ingrijpend zou worden dan Timmermans beoogde.
Nu parlement en lidstaten het eens zijn, wacht alleen nog de formele instemming door de Raad van ministers en in het Europees Parlement. Dat zou betekenen dat de wet begin volgend jaar kan ingaan.
Normaal gezien zijn die stemmingen een formaliteit, maar nu is de uitkomst toch nog niet helemaal te voorspellen. Alles hangt af van de steun van de Europese christendemocraten in het Europees Parlement. Alleen als van hen genoeg leden voorstemmen, haalt de wet de eindstreep.
De fractie laat in een eerste reactie weten dat het "de uitkomst van de onderhandelingen serieus tegen het licht zal houden".
