Hoe Noord-Korea profiteert van de oorlogen in Oekraïne en Gaza
De aanwijzingen stapelen zich op dat Noord-Korea waarschijnlijk op grote schaal munitie en wapens levert aan Rusland. De leveringen kunnen volgens experts grote invloed hebben op de oorlog in Oekraïne. Intussen wordt Pyongyang ook beschuldigd van betrokkenheid bij de oorlog tussen Hamas en Israël.
Bij de grootschalige terreuraanval van Hamas op 7 oktober zijn vermoedelijk Noord-Koreaanse raketwerpers gebruikt. Noord-Koreaans wapentuig is vaker gesignaleerd in Gaza en in video's en foto's van Palestijnse milities. Niet vreemd gezien de vele wapens die Noord-Korea heeft verkocht in het Midden-Oosten en de warme band met pro-Iraanse milities en legers in de regio, zegt Korea-expert Remco Breuker.
Hechte band met Hezbollah
"De relatie met bijvoorbeeld Hezbollah in Libanon is heel hecht. Een deel van de leiders van de groepering is zelfs opgeleid in Pyongyang. Noord-Korea heeft ook wapens geleverd en geholpen met de bouw van tunnels."
Vanwege de samenwerking tussen Hamas en Hezbollah is het volgens Breuker mogelijk dat de tunnelexpertise van Noord-Korea ook aan Hamas is overgedragen. De Palestijnse militante beweging heeft een labyrint aan tunnels onder Gaza aangelegd. The Economist schreef deze week dat Noord-Korea daar een bijdrage aan heeft geleverd. Maar of er een directe lijn loopt tussen Hamas en Pyongyang is onduidelijk.
Wat wel vaststaat, is dat Noord-Korea de afgelopen tijd vele honderden containers heeft verscheept naar Rusland. Dat hebben onderzoekers van de Britse denktank RUSI vastgesteld aan de hand van satellietfoto's.
Aan de hand van openbare bronnen is de route die de containers hebben afgelegd gereconstrueerd. Een groep vrachtschepen, waarvan de meesten onder VS-sancties staan vanwege veronderstelde wapenleveranties, pendelt tussen Rasŏn (Noord-Korea) en de militaire haven van Dunai in Rusland.
"We hebben niet in de containers kunnen kijken", zegt onderzoeksleider James Byrne van RUSI. "Maar gezien alle verzamelde informatie denk ik dat de kans heel groot is dat het gaat om munitie."
De bedrijven achter de vrachtschepen zijn volgens de denktank verbonden met de Russische defensiesector. Containers met dezelfde uiterlijke eigenschappen als die afkomstig uit Noord-Korea duiken op bij een groot munitiedepot in West-Rusland, zegt Byrne.
De opslagplek voor munitie in Tichoretsk ligt hemelsbreed op zo'n 130 kilometer afstand van Oekraïne en groeit gestaag, zo zou blijken uit een analyse van satellietfoto's. De containers arriveren per trein en worden naast kuilen in de grond geplaatst. Vermoedelijk wordt de munitie in de grond begraven om de kans op sabotage te verkleinen.
De Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten beweren dat Noord-Korea inmiddels zo'n miljoen artilleriegranaten heeft geleverd aan Rusland, schreef Bloomberg deze week. Ook zijn volgens Seoul ballistische korteafstandsraketten, antitankraketten en draagbare luchtafweerraketten gestuurd.
Zo'n stevige claim, van een land dat officieel nog in oorlog is met Noord-Korea, valt niet te controleren. Maar het is volgens experts wel aannemelijk dat er grote voorraden munitie en wapens zijn verhandeld.
Wapens waren een van de belangrijkste agendapunten bij het bezoek van de de Noord-Koreaanse leider Kim aan Rusland in september:
De aangehaalde banden tussen Moskou en Pyongyang zijn voor de zwaar gesanctioneerde landen een win-winsituatie. Rusland heeft bijvoorbeeld dringend artilleriegranaten nodig in de slijtageslag met Oekraïne. Andersom is kernmacht Noord-Korea naar verluidt zeer geïnteresseerd in Russische satelliet-technologie en nucleair aangedreven onderzeeërs.
'Perfecte samenwerking'
"Voor Noord-Korea is dit de perfecte samenwerking", zegt Breuker. Noord-Korea zit vanwege sancties om gas en olie verlegen - grondstoffen waar Rusland van bulkt. "Ook geld is een belangrijke afweging voor het regime, maar er is ook een geopolitieke component. Noord-Korea voelt zich veiliger als landen zoals Rusland floreren."
Voor Oekraïne is de samenwerking tussen Kim en Poetin zorgwekkend. De NAVO komt capaciteit tekort om voldoende artilleriemunitie te leveren en de verdeeldheid over extra militaire hulp aan Kyiv groeit. Het Oekraïense tegenoffensief heeft amper terreinwinst opgeleverd en bij de statische loopgraafoorlog speelt artillerie een belangrijke rol. "De vermoedelijk grote hoeveelheid munitie die naar Rusland gaat kan dus grote impact hebben op de oorlog", zegt Byrne.
'Onzin'
Noord-Korea ontkent stellig dat het wapens levert aan Rusland. Ook noemt staatspersbureau KCNA het onzin dat het land militaire steun zou leveren aan Hamas. "Die aantijging is slechts een poging om de schuld van de crisis in het Midden-Oosten, veroorzaakt door de VS, op een derde land af te schuiven", wordt gemeld.
Het regime in Pyongyang draagt de Palestijnen al decennia een warm hart toe. De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) ontving een gestage stroom van wapens volgens de Amerikaanse denktank Stimson Center. Er zijn wel berichten dat Hamas bijvoorbeeld raketten en communicatie heeft gekocht van Noord-Korea, maar die informatie is niet onafhankelijk bevestigd.
"Ik had niet anders verwacht dan dat er Noord-Koreaanse wapens gevonden zouden worden in Gaza", zegt Breuker. "Maar omdat de Noord-Koreanen zo ontzettend veel militaire steun hebben geleverd aan bijvoorbeeld Syrië, Iran en Jemen kan het best zijn dat Pyongyang niet direct levert aan Hamas."
