Bij progressieve Ajax-opponent Brighton doen ze dingen net even anders

• Rens Went

  redacteur NOS Sport

Vrachtwagenchauffeur Stuart Matthews (56) rijdt in een blauw poloshirt met regenboogkleuren wekelijks een bus voetbalsupporters de groene, mistige heuvels rond Brighton in. Naar een grijs blok beton tussen de weilanden: het stadion van Brighton & Hove Albion, dat daar eigenlijk helemaal niet past.

Maar in de stad Brighton en bij de voetbalclub, vanavond tegenstander van Ajax in de Europa League, pakken ze dingen wel vaker net even anders aan.

Proud Seagulls

Brighton wordt gezien als de 'gay capital' van Engeland. Ook voert de studentenstad een voor Engelse begrippen ongekend groen beleid: nog niet zo lang geleden hadden The Greens een meerderheid in de gemeenteraad. Zeven op de tien inwoners van de regio Brighton & Hove stemden in 2016 tegen de Brexit.

Dat het bij Brighton vaak net iets anders gaat, merkte Matthews bijvoorbeeld in 2019, toen Brighton als eerste Engelse voetbalclub ooit een van de hoofdsponsors werd van een pride-evenement. Van Pride Brighton, de populairste pride-viering van het land.

Een warm gebaar van inclusie voor Matthews, oprichter en voorzitter van Proud Seagulls, de lhbti-supportersclub van Brighton. De trotse zeemeeuwen en de club werken inmiddels al jarenlang nauw samen. Dansend gingen ze over de boulevard in de pride-optocht van 2022.

Matthews rijdt al ruim twintig jaar bussen en vrachtwagens het land door en verzorgde in de jaren tachtig en negentig gewonde Britse militairen. Als EHBO'er bij St. John Ambulance bracht hij zijn halve leven door langs de lijn in talloze Engelse voetbalstadions. Hij kent de geur van gras en modder, kent de bleke gezichten, de kwetsende spreekkoren.

"Decennialang zijn Brighton-fans het mikpunt van gemene en vijandige leuzen. Meer nog dan de grote clubs uit Londen", vertelt Matthews. "Ja, Proud Seagulls is nodig."

Goedbedoeld filmpje

Matthews zag de noodzaak jaren geleden toen op het grote scherm in het stadion van Brighton een goedbedoeld filmpje voorbijkwam waarin spelers iets zeiden over de Rainbow Laces-actie, de jaarlijkse campagne waarin de Premier League onder meer met regenboogveters aandacht vraagt voor gelijkheid en diversiteit in het voetbal.

"Toen dacht ik: we hebben een lhbti-groep nodig die niet alleen onze strijd tegen onrecht begrijpt in het voetbal, maar ook in de gemeenschap."

Promotie naar de Premier League in 2017 en beraad bij Pride in Football, een netwerk van ruim vijftig lhbti-fanclubs in het Verenigd Koninkrijk, zag Matthews als het ideale moment voor de oprichting van de supportersgroep. "In ons eerste jaar vroeg Brighton gelijk onze hulp bij de Rainbow Laces-campagne. Sindsdien is de vriendschap gegroeid."

Met inmiddels veertig leden is Proud Seagulls niet de grootste fanclub van Engeland, maar de cijfers interesseren Matthews niets. Mokken, speldjes, polo's, de website zelfs, hij trok zijn eigen portemonnee. "Het gaat erom dat we de lhbti-gemeenschap in het voetbal een stem geven."

Progressieve voetbalclub

Brighton heeft dat door. Met allerlei activiteiten wil de club zichtbaar zijn bij de minderbedeelden in de regio Sussex en stelt het in het handvest duidelijke regels voor eigen fans over racistisch, homofoob of ander discriminerend taalgebruik en gedrag in het stadion. Ga je één keer in de fout, dan dreigt een stadionverbod van minimaal tien jaar. Bij de tweede keer kan een stadionverbod voor onbepaalde tijd worden.

Nauwe samenwerking met lokale organisaties als Proud Seagulls is in dat maatschappelijk beleid essentieel. Brighton & Hove Albion is een progressieve voetbalclub en dat past bij de Zuid-Engelse kustplaats.

De progressiviteit van de regio zie je bij de voetbalclub terug binnen de kalklijnen. De geboren Brightonian Tony Bloom (53) redde zijn jeugdliefde in 2009 van de dood met een als pokermagnaat vergaarde zak geld en runt de club middels bij zijn gokadviesbedrijf Starlizard gecreëerde algoritmes.

Zo ontdekten Brighton-scouts de Zuid-Amerikaanse juweeltjes Moisés Caicedo en Alexis Mac Allister, in de zomer voor opgeteld 173 miljoen euro weer verkocht. Vergeet ook de Japanse dribbelaar Kaoru Mitoma niet, of het jonge Ierse talent Evan Ferguson. Of de drie Nederlanders Joël Veltman, Bart Verbruggen en Jan Paul van Hecke.

Pokeraar Bloom, over wie het verhaal gaat dat hij als jongetje uren doorbracht in de speelhallen op de beroemde Brighton Pier, krijgt geen angst van een gokje. Nadat het veel rijkere Chelsea de bij Brightonians gewaardeerde coach Graham Potter na een zomerflirt in 2022 had verleid tot een overstap, plukte Bloom snel de onbekende Italiaanse coach Roberto De Zerbi weg bij Sjachtar Donetsk.

Geprezen door Pep

'RDZ' leidde Brighton voor het eerst in het 122-jarig bestaan Europa in. Meer waard nog was de manier waarop. Manchester City-coach Pep Guardiola is groot fan.

"Geen team speelt zoals Brighton. Ze houden de bal lang vast, hun keeper is een controlerende middenvelder. Het is uniek. Als een sterrenrestaurant. Ik leer er veel van. Brighton is een meester in het inspelen van de vrije man. Vooral het moment waarop. Daarin zijn zij het beste team ter wereld", prees Guardiola eind vorig seizoen De Zerbi.

"Een van de invloedrijkste trainers van de afgelopen twintig jaar."

Matthews is trots op hoe zijn club voetbalt. En op trainer De Zerbi. "Afblijven, Chelsea!"

"De speelstijl en progressiviteit van de club hebben impact gehad op de stad, en andersom", zegt Matthews. "De fans bestaan uit een goede mix van jong, oud, homo, hetero, mannen, vrouwen, jongens, meisjes en hebben een grote etnische verscheidenheid."

"De sfeer bij alle voetbalclubs in Engeland is met de jaren verbeterd voor mensen die zich identificeren als lhbti. Nog een lange weg te gaan, maar we bevinden ons in een betere situatie dan tien jaar geleden."

Als Matthews vanavond de laatste supporters heeft afgezet bij het stadion, neemt hij zelf met trots plaats op zijn zitje op de North Stand. Wetende dat De Zerbi of de nieuwste ster vroeg of laat wel zal vertrekken, maar dat niemand Brighton de identiteit ontneemt.