Wetenschappers: 'Aanpak klimaatbeleid te aarzelend en weinig effectief'

De afgelopen kabinetten hebben "aarzelend" klimaatbeleid gevoerd en daar moet snel verandering in komen. Dat zeggen twaalf vooraanstaande Nederlandse klimaatwetenschappers in een brief met aanbevelingen aan het demissionaire kabinet.

De klimaatwetenschappers zijn verbonden aan het VN-klimaatpanel IPCC. Het IPCC bracht de afgelopen jaren verschillende rapporten uit over klimaatverandering. Het is de eerste keer dat ze voorstellen doen voor klimaatbeleid.

In de brief verwijzen de wetenschappers naar de IPCC-rapporten en benoemen vijf verschillende inzichten die van toepassing zijn op Nederland. Ze benadrukken dat de klimaatdoelen haalbaar zijn, maar dat "vergaande ingrepen" nodig zijn. Daarbij zeggen ze dat het uitstellen van maatregelen het aantal beschikbare opties vermindert en ook meer schade en hogere kosten met zich meebrengt. "En daar is niemand bij gebaat", zeggen de klimaatexperts.

Bart van den Hurk is een van de wetenschappers die de brief, waar dagblad Trouw vandaag over schrijft, ondertekend hebben. Volgens hem is het niet vreemd om nu met een brief te komen en niet te wachten totdat er een nieuw kabinet is geïnstalleerd. "De uitkomst van de brief stond al langer gepland. Het is natuurlijk ook verkiezingstijd, maar we willen nadrukkelijk geen stemadvies uitbrengen", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Klimaatambassadeur

"We zijn wetenschappers, geen politici. We hebben er heel lang over gepraat of het wel aan ons is om allerlei maatregelen voor te gaan schrijven. Dat ligt bij de politiek zelf, en dat schrijven we ook in de brief", zegt Van den Hurk.

Maar volgens de klimaatwetenschapper blijft doortastend beleid uit. "We willen daarom geen beleid voorschrijven maar wel een aantal denkrichtingen meegeven." Een van de aanbevelingen van de wetenschappers is om voor elk ministerie een zogenoemde klimaatambassadeur aan te stellen. Die moet erop toezien dat toekomstig beleid strookt met de klimaatdoelen.

"Onderwerpen komen op een bepaalde plek op tafel en worden dan tegen elkaar afgewogen. Dan komt er vaak toch net een besluit uit waar het klimaat niet genoeg aan heeft", zegt Van den Hurk. "We denken dat een systematische toets die gedaan wordt door zo'n klimaatambassadeur kan helpen."

Daarnaast is het volgens Van den Hurk van belang dat er een betere verbinding komt tussen verschillende lagen van de overheid. "We begrijpen heel goed dat het lastig is om beleid te maken over een ontzettend groot aantal omstandigheden, maar het verdelen van verantwoordelijkheden over te veel schijven leidt tot versnippering van het beleid. Daardoor gaat het niet snel genoeg."

Klimaatplan in december

Het is niet de eerste keer dat het kabinet wordt aangespoord om het klimaatbeleid te versnellen. Afgelopen zomer deed de Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) hetzelfde.

In december komt de WKR met het officiële advies aan de regering. Dit advies dient als inbreng voor het Klimaatplan, waarin in hoofdlijnen het klimaatbeleid voor de komende jaren in Nederland wordt beschreven.