Weer wisselt Koeman met succes van systeem: 'Ik moest iets veranderen'
"We zetten een aantal accenten anders neer", sprak bondscoach Ronald Koeman in de aanloop naar de EK-kwalificatiewedstrijd van gisteravond tegen Griekenland (3-0 zege). Het bleek een understatement. Het roer ging om. Van 4-3-3 naar 3-4-3. Zorgvuldig voorbereid, al besproken met de belangrijkste spelers.
Het was een verrassing, gezien zijn duidelijke keuze voor het 4-3-3-systeem bij de start van zijn tweede termijn. Maar ook weer niet zo verrassend, vanwege Koemans verleden met systeemwisselingen.
Van Gaal volgt Koeman
Als coach van Feyenoord koos Koeman in maart 2014 in een uitwedstrijd tegen FC Groningen na maandenlang 4-3-3 plotseling voor een systeem met vijf verdedigers (5-3-2). Feyenoord won en Koeman herhaalde de speelwijze tegen PSV en SC Cambuur, met opnieuw overwinningen als resultaat.
Mede door die systeemwijziging eindigde Feyenoord het eredivisieseizoen op de tweede plaats. "Ik heb er vaker over nagedacht, want we hebben de spelers voor dit systeem", legde Koeman zijn systeemwissel toen uit. "Maar dan is het wel prettig dat je wint. Want als je iets verandert en je wint niet, dan was naar mij gewezen."
Het experiment van Koeman kwam de toenmalige bondscoach Louis van Gaal goed uit. Die zag dat het kon werken en koos voor 5-3-2 op het WK in Brazilië. Van Gaal selecteerde met Stefan de Vrij, Bruno Martins Indi, Daryl Janmaat en Terence Kongolo vier van de vijf verdedigers uit het defensieve blok van Koeman.
Koeman ondersteunde de koerswijziging van Van Gaal van destijds voor het WK. "Met dit systeem bouw je defensief wat meer zekerheid in, terwijl je aanvallend ook initiatief kunt nemen", legde hij uit. Koeman gaf destijds, in mei 2014, zelfs een 'college' over het 5-3-2-systeem in het NOS-programma Studio Voetbal.
Kijk hieronder naar het fragment in Studio Voetbal, waarin Ronald Koeman voor het bord de voordelen van het 5-3-2-systeem bespreekt.
Ook in zijn eerste termijn als bondscoach in 2018 wisselde Koeman snel van systeem. Hij begon tegen Engeland (0-1 verlies), Portugal (3-0 winst), Slowakije (1-1) en Italië (1-1) met vijf verdedigers. Koeman zag echter te weinig progressie en veranderde van gedachten. Net als nu, maar dan andersom.
"We bleken in de problemen te komen doordat we achterin een man overhadden, maar die elders tekortkwamen", verklaarde Koeman in 2018 zijn switch naar 4-3-3. Klinkende zeges op wereldkampioen Frankrijk en Duitsland volgden.
Na Oranje ging Koeman verder als coach van FC Barcelona en daar deed hij het ook. Het voor de Catalaanse club vertrouwde 4-3-3 moest af en toe wijken. Dan speelde Barça zomaar 5-3-2. Of 3-5-2 of 3-4-3, met wisselend succes, overigens.
Koeman volgt Van Gaal
Bij de start van zijn tweede termijn als bondscoach gaf Koeman aan zijn bedenkingen te hebben bij het 3-5-2 of 5-3-2 van Van Gaals Oranje op het afgelopen WK. "Ik wil het anders gaan doen", sprak hij. "We gaan terug naar het systeem wat we toen speelden."
Terug naar 4-3-3 dus. "In principe", zei hij er nog wel bij. Met een afgang tegen Frankrijk (4-0) en nederlagen tegen Kroatië (2-4) en Italië (2-3) vielen de resultaten tegen. "Ons systeem heeft hier niets mee te maken", mopperde Koeman na de verloren troostfinale van de Nations League tegen Italië. "Dit gaat om zaken als inzet en kwaliteit."
Toch besloot Koeman het systeem te wijzigingen tegen Griekenland. Met Van Gaal op de tribune keerde hij terug naar een formatie die vergelijkbaar was met het WK-systeem van zijn voorganger. Kleine nuance: in Eindhoven speelde Oranje een soort 3-4-2-1 met één diepe spits, in Qatar was het vooral 3-4-1-2 met twee spitsen.
"Het vorige systeem bood onvoldoende houvast en de resultaten waren niet goed", legde Koeman uit. "Dan moet je als coach iets gaan veranderen."
Kijk hieronder naar uitleg van Koeman.
De 3-0 zege op Griekenland gaf Koeman gelijk. Althans, voor nu. Griekenland is de nummer vijftig van de FIFA-ranglijst, Nederland de nummer zeven. Van de Grieken zou Oranje met elk systeem moeten kunnen winnen. Dat geldt ook voor Ierland, de nummer 53 van de FIFA-ranglijst die zondag de volgende tegenstander is.
Frankrijk (tweede op de FIFA-ranglijst), Kroatië (zesde) of Italië (achtste) zijn een ander verhaal. Als Koeman nu eens tegen die landen meer zekerheid had ingebouwd? Dan had hij tegen de Grieken kunnen 'verrassen' met 4-3-3.
