Grote festivals houden (nog) vast aan muntjes, kleinere deels contactloos

• Jules Jessurun

  redacteur Online

• Nina Jansen

Een biertje van 3,50 euro snel afrekenen op een groot festival als Lowlands met mobiel of pinpas? Dat zit er dit jaar nog niet in, net als bij de meeste andere grote festivals.

Het is al jaren een bekend tafereel: bezoekers moeten op het festivalterrein eerst met pin of cash plastic muntjes kopen, om daarmee hun consumpties af te rekenen. Bij kleine festivals is dat inmiddels anders, blijkt uit een rondgang van de NOS en NOS op 3 langs ruim zestig grotere en kleinere festivals.

Daar kan in veel meer gevallen gepind worden. Van de 28 onderzochte festivals met 25.000 bezoekers of meer kon er op zes contactloos worden betaald. Bij de onderzochte kleinere festivals kon dat bij 19 van de 34.

De grote festivals verwachten in de toekomst vrijwel allemaal over te gaan op pinnen. Een tijdspad willen zij in de meeste gevallen niet geven. Dat beeld is eigenlijk vrijwel hetzelfde als vijf jaar geleden, toen festivals ook zeiden "in de toekomst" over te gaan op contactloos betalen.

NOS op 3 bezocht onder meer festival Solar, waar met muntjes wordt betaald en een muntenfabrikant:

Hun hoofdargument daarbij is nog altijd de vrees dat het betaalsysteem dienst weigert, waardoor een enorme financiële strop dreigt. Zij wijzen bijvoorbeeld naar het Sterren Muziekfeest in Waalwijk. Daar haperde vorig jaar een digitale muntjesapp, waarna werd besloten de bezoekers gratis drankjes te geven.

"Dat zijn echt de horrorverhalen in de branche", zegt Mitchell van Dooijeweerd, die onder meer festival DGTL adviseert over verduurzaming. Hij hielp meerdere festivals bij de overgang van muntjes naar pin. "De verhalen van dingen die niet goed gaan, worden sneller gedeeld dan als het wel goed gaat."

Het is op de meeste plekken inmiddels technisch mogelijk om contactloos te betalen, beaamt Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM). Daar hoort alleen wel een stabiele infrastructuur bij. Westermann: "Iedereen denkt dat het betrouwbaar is. Maar op het moment dat 20.000 mensen met een zendmast verbonden zijn, is dat niet zo. Dan moet je andere verbindingen erbij aanleggen."

Dat stelt ook de directeur van Loveland, Marnix Bal: "De kosten van de systemen zijn erg hoog en de kosten voor een evenement zijn al bijna onrealistisch aan het worden".

Festivals stellen ook dat muntjes handiger zouden zijn voor de consument. "Mensen halen graag rondjes met munten voor andere mensen", zegt Loveland-directeur Bal. Dat komt ook naar voren uit sommige antwoorden van festivalgangers die op een oproep op de Instagram-account van NOS reageerden.

'Je weet minder goed wat je uitgeeft'

Een ander deel wil juist van munten af en denkt dat ze bedoeld zijn om bezoekers minder zicht te bieden op wat ze precies uitgeven; bij de kassa's zijn geen bedragen in euro's te zien, maar enkel aantallen in muntjes.

Over verdiensten laten de meeste festivals zich niet uit. Festivaladviseur Van Dooijeweerd zegt dat veel festivals inderdaad denken dat muntjes meer opleveren. Dat is alleen nooit goed onderzocht, benadrukt hij. En er kan ook de andere kant op geredeneerd worden, zegt hij: als hun muntjes op zijn, moeten bezoekers weer met geld nieuwe muntjes halen en zijn zij zich er weer van bewust hoeveel zij uitgeven. Bij een pinpas is die drempel er niet.

In beeld: dit is de levenscyclus van een festivalmuntje:

Bezoekers vermoeden ook dat er veel winst wordt gemaakt op muntjes, omdat ze aan het einde van het festival geregeld niet worden ingeleverd. Tegelijk zijn mensen bij pinbetalingen eerder geneigd om tot het einde van het festival consumpties te kopen, zegt Jasper Coenen, organisator van onder meer festival Soenda.

Hij heeft ervaring met zowel pinbetalingen als muntjes op festivals. Coenen: "Als je tien minuten voor het eind geen munten meer hebt, ga je misschien niet zo snel meer bij een automaat nieuwe halen".

Milieu

Duurzaamheid zal in ieder geval niet de grootste drijfveer van festivals zijn om over te gaan op contactloos betalen, denkt festivaladviseur Van Dooijeweerd. Hij onderstreept dat zowel muntjes als pinnen een kleine ecologische voetafdruk achterlaten. Uiteenlopend van het drukken en transport van de muntjes tot de pinsystemen, die in veel gevallen nog stroom krijgen van dieselgeneratoren.

Wanneer het dan echt zover is dat alle festivals overgegaan zijn op contactloze betalingen? Branchevereniging VVEM durft er geen jaartal op te plakken. "Het is niet per se nodig voor festivals om over te gaan", zegt woordvoerder Willem Westemann. "Of er komen andere dingen. Misschien krijgen wel wel een chip in onze vinger voor betalingen, ik noem maar iets geks."