Milde recessie is 'welkom', bedrijven worstelen met personeelstekort

Voor het eerst in drie jaar zit de Nederlandse economie weer in een recessie. Maar in het slop zit de economie nu ook weer niet. Consumenten geven langzaam iets minder geld uit, maar de banen blijven voor het oprapen. "Nee, dit is niet direct een klassieke recessie, met mensen die massaal hun baan kwijtraken", stelt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In de klassieke definitie gaat een recessie gepaard met economische rampspoed. In de jaren tachtig en eind jaren negentig ontstonden in recessies grote werkloosheid en overheidstekorten. Ook bij de kleine recessies uit 2008 en 2012 verloren veel mensen hun baan. Dat is nu totaal anders, ziet Van Mulligen. "Er zijn in Nederland nog altijd meer vacatures dan werklozen. Daar merk je niks van een recessie."

Aggie van Huisseling, econoom bij ABN Amro, merkt ook dat de huidige recessie anders is. "De alarmbellen hoeven niet meteen af te gaan", legt ze uit. "Wij komen uit een sterk herstel na de coronacrisis. Dat ging sneller dan in de landen om ons heen. We maken nu pas op de plaats, maar dat betekent niet dat de economie er slecht voor staat."

CBS-hoofdeconoom Van Mulligen benadrukt dat het aantal faillissementen laag is; consumenten geven nog altijd flink geld uit. "Een festival, een dagje weg of naar een vakantiepark. Dat stimuleert de binnenlandse besteding", stelt Van Huisseling.

Personeelstekorten

Het historisch lage arbeidstekort is prima voor werknemers. Bedrijven hebben er juist steeds meer last van. In de laatste halfjaarcijfers van de grote bedrijven is dat zichtbaar. Bijvoorbeeld bij Ebusco, de Brabantse fabrikant van elektrische bussen. Naast materiaaltekorten, zijn er onvoldoende mensen in de fabriek. Omdat er niet genoeg bussen van de band rollen, krijgen klanten hun bussen te laat geleverd.

Bij KLM daalde de omzet, omdat het onderhoud van vliegtuigen vertraging oploopt door te weinig monteurs en onderdelen. Het verlieslijdende NS heeft nog altijd te weinig machinisten, conducteurs, schoonmakers en onderhoudspersoneel. Daardoor blijft het volgens het bedrijf "een uitdaging om de dienstverlening elke dag weer op niveau te houden."

ABN Amro heeft door de krappe arbeidsmarkt weer moeite om de witwasproblemen op te lossen. Eind dit jaar moet de bank zijn zaken op orde hebben, maar bij de halfjaarcijfers bleek dat er daarna toch nog werk openstaat.

Deur winkels steeds vaker dicht

"Excuus", staat op een bordje bij bakkerij Broekmans in Beeselover op zaterdag, zondag, maandag en dinsdag. De bakkerij is op die dagen gesloten. "Zaterdag is de belangrijkste verkoopdag, maar als we geen bezetting hebben kunnen we niet open", zegt bakker Bram Broekmans in de centrale bakkerij in Panningen.

Door de personeelskrapte zijn al vijf van de twintig winkels permanent gesloten. Mogelijk kunnen bij de overgebleven vijftien vestigingen de deuren na de zomer op zaterdag weer open, hoopt Broekmans. "Maar in de centrale bakkerij blijft het moeilijk om de mensen bij elkaar te krijgen. En dan moet je een keuze maken."

In Den Bosch keren liefhebbers van Bossche Bollen steeds vaker teleurgesteld naar huis. Banketbakkerij Jan de Groot komt zeker zes bakkers tekort. "En dat betekent minder Bossche Bollen", zegt De Groot. "Heel vaak staan mensen hier teleurgesteld voor de deur. Het kan niet anders. De jongens liepen hier allemaal op hun tandvlees."

Ook moet De Groot op maandag dicht. "Normaal hadden bakkers verspreid hun vrije dagen, maar dat is nu allemaal op maandag. Doordat we dan dicht zijn én minder productie draaien verliezen we 20 procent aan omzet."

'Beetje krimp is niet erg'

Toch is een beetje krimp in een oververhitte economie eigenlijk niet erg, stellen de economen. "Het patroon is vergelijkbaar met vorige recessies. Maar het uitzonderlijk lage niveau van de werkloosheid en de arbeidsmarktkrapte zorgt nu voor een ander uitgangspunt", zegt ABN-econoom Van Huisseling. Zij noemt het afremmen van de groei "wel welkom" om de inflatie tegen te gaan.

ABN Amro rekent erop dat de lage werkloosheid de komende periode uiteindelijk wat gaat oplopen, ook omdat verwacht wordt dat er door het afbouwen van de steun tijdens corona en de energiestijging wat meer faillissementen aankomen. "Maar door de structurele krapte op de arbeidsmarkt door de vergrijzing blijven er nog genoeg mogelijkheden."