Trump-adept wint voorverkiezingen en zet Argentijnse politiek op z'n kop

• Robert Chesal

  redacteur Buitenland

De politiek in Argentinië staat op zijn kop na het verrassende stembusresultaat van een ultrarechtse econoom. Javier Milei heeft de voorverkiezingen gewonnen en is daarmee een grote kanshebber bij de presidentsverkiezingen dit najaar.

Argentinië heeft een geschiedenis van flamboyante politici. Milei past in dat beeld. Hij is relatief onbekend, maar is in zeer korte tijd populair geworden. Zijn uitspraken zijn controversieel, zijn kapsel ongebruikelijk.

Afgelopen weekend trok Milei meer dan 30 procent van de stemmen bij de voorverkiezingen, meer dan de kandidaten van de regeringspartij en de oppositie. Een grote prestatie voor iemand wiens politieke carrière pas in 2021 begon. De voorverkiezingen zijn bedoeld om te bepalen wie lijsttrekker wordt per partij.

Volgens Milei is zijn partij La Libertad Avanza de enige die verandering kan brengen:

De 52-jarige Milei staat bij het World Economic Forum onder andere geregistreerd als voormalige senioreconoom bij de grote HSBC-bank, economisch adviseur van de Argentijnse overheid en hoogleraar economie.

In 2021 richtte hij de partij La Libertad Avanza op. Die partijnaam betekent 'vrijheid gaat vooruit'. Het lukte hem al snel om een zetel te winnen in het lagerhuis van het Argentijnse congres dankzij een verrassend goed resultaat bij de lokale verkiezingen in Buenos Aires.

Op economisch en financieel gebied kan Milei een libertair worden genoemd. Hij vindt dat de belastingen drastisch omlaag moeten worden gebracht en dat de overheid een veel kleinere begroting moet hebben.

Zijn boodschap slaat aan in Argentinië, waar de jaarlijkse inflatie boven de 100 procent ligt en de wijdverspreide armoede snel toeneemt. De Argentijnse peso verliest rap zijn waarde. Vandaar dat Milei de Amerikaanse dollar wil invoeren.

Overigens zijn de financiële markten minder gecharmeerd van Milei dan het electoraat. Na zijn verkiezingswinst nam vandaag de peso alweer een forse duik van 18 procent tegen de dollar.

'De pruik'

Zijn opvattingen over andere onderwerpen zijn opvallend vergelijkbaar met die van de Braziliaanse oud-president Bolsonaro. Milei noemt seksuele voorlichting op scholen onderdeel van een complot om de traditionele familie te ondermijnen. Hij is tegen het recht op abortus, wil het vuurwapenbezit voor burgers eenvoudiger maken en de handel in menselijke organen legaliseren.

Milei schaart zich ook achter andere ultrarechtse leiders en bewegingen. Hij ondertekende het zogenoemde Handvest van Madrid, een document dat in 2020 is opgesteld door de extreemrechtse partij Vox in Spanje. Daarin worden linkse politieke bewegingen in Latijns-Amerika beschuldigd van banden met de georganiseerde misdaad en pionnen van Cuba genoemd.

Misschien zijn Mileis persoonlijke eigenaardigheden nog wel het opvallendst. Hij is eigenaar van vijf Engelse mastiffs: de vader heet Conan en de vier nakomelingen - alle vier gekloond van Conan - zijn genoemd naar beroemde libertaire economen als Milton Friedman.

Ook het uiterlijk van Milei valt op. Hij draagt graag leren jassen en zegt zijn haar nooit te kammen. Daarom heeft hij de bijnaam El Peluca - de pruik - gekregen.