Bij de drie grote banken gaan de winsten door het dak dankzij de rente
Na jaren van gemopper over de negatieve rente, schijnt nu opeens de zon bij de drie grote Nederlandse banken. Doordat de Europese Centrale Bank (ECB) in een jaar tijd de rente razendsnel verhoogde, maken banken opeens vrij eenvoudig opmerkelijk hoge winsten in toch economisch lastige tijden.
Waar de banken jaren moesten betalen om geld van klanten verplicht op te slaan bij de ECB, krijgen ze hier nu weer geld voor. Sinds vorige week liefst 3,75 procent.
Door het rentebeleid bij de ECB schoot de winst van Rabobank over de eerste zes maanden naar 2,5 miljard euro. Dat is een verdubbeling vergeleken met een jaar eerder en de hoogste halfjaarwinst in meer dan tien jaar. "Het is voor Rabobank wel een erg hoog bedrag", erkent financieel directeur Bas Brouwers. "En dat kun je niet los zien van de extreme situatie."
Daarmee verwijst Brouwers naar hoe de ECB de hoge inflatie in Europa probeert te bestrijden. Ruim een jaar geleden begon de centrale bank de tijdens de kredietcrisis negatief gemaakte rente te verhogen, van -0,5 procent naar een recordhoogte van 3,75 procent.
Tempo
Daar profiteren banken van. Vooral banken met veel spaargeld, zoals in spaarland Nederland. Banken moeten het geld dat zij niet kunnen uitlenen dagelijks verplicht bij de ECB stallen. Jarenlang betaalden ze hier rente over, nu krijgen ze er geld voor. Het tempo verbaasde ook Brouwers van Rabobank: "Ik kan mij niet herinneren dat centrale banken de rente zo snel zo hebben verhoogd."
Ik vind het wel lastig uit te leggen aan de gemiddelde spaarder die de krant leest en denkt: 'Goh, hoe zit dit?'
Ook bij ING kan het momenteel niet op. "Het is een heel bijzondere periode", vatte topman Steven van Rijswijk begin deze maand het eerste halfjaar samen. ING presenteerde een winst van 3,7 miljard euro over het afgelopen halfjaar, bijna 2,5 keer meer dan een jaar eerder. Gisteren volgde ABN Amro. Daar is de winst bijna 1,9 miljard over de eerste zes maanden, liefst 90 procent meer dan een jaar terug.
Spaarders kijken met grote verbazing naar die winsten. Zij kregen jarenlang nagenoeg geen rente en pas sinds juni een schamel procentje. "Dat begrijp ik heel goed", zei demissionair minister Kaag van Financiën hier eerder over in de Tweede Kamer. "Ik vind het wel lastig uit te leggen aan de gemiddelde spaarder die de krant leest en denkt: 'Goh, hoe zit dit?'"
Overstappen
Kaag benadrukte dat banken voldoende buffers hebben en dat er genoeg concurrentie is, zodat ontevreden klanten kunnen overstappen. "Ik vind het wel belangrijk dat er een moment komt dat de rentestijgingen voldoende worden doorgevoerd aan spaarders", zei ze. Die oproep staat nog steeds, laat een woordvoerder van Financiën weten aan de NOS.
Maar ondanks het gemopper over de lage spaarrente, stappen Nederlanders toch niet massaal over naar prijsvechters. Buitenlandse banken bieden bijvoorbeeld hogere rentes aan. Bij Rabobank merken ze dat veel particuliere klanten, mogelijk door gewenning aan de jarenlange nulrente, pas laat in actie komen.
Klanten verhuizen hun geld in de bank, ook zakelijke klanten
Zo duurde het volgens Brouwers lang voordat klanten geld van hun betaalrekening naar een spaarrekening gingen overboeken. Of van een spaarrekening naar een deposito. Wie een appeltje voor de dorst drie jaar vastzet, kan daarover al 2,5 procent krijgen. "Maar dat doen klanten nog maar mondjesmaat. Daarom schiet onze rentewinst nu zo omhoog."
Verhuizen
Bij ABN Amro ziet topman Robert Swaak wel actievere spaarklanten. Daar werd het afgelopen kwartaal 7 miljard euro van betaal- naar spaarrekeningen overgeboekt. "Klanten verhuizen hun geld in de bank. Ook zakelijke klanten", aldus Swaak. "Maar het hangt vooral af van hoeveel geld klanten hebben en hoeveel geld ze op hun betaalrekening willen hebben."
Tegelijk benadrukken de grote drie dat rentes niet van dag op dag veranderen. "De spaarrente volgt de marktrente altijd met enige vertraging", legt ING-topman Van Rijswijk uit. "We moeten de manier waarop wij onze leningen financieren voorzichtig afstemmen met onze spaarrentes."
ING verhoogt volgende week de rente op een Oranje Spaarrekening van 1 naar 1,25 procent. Rabobank verhoogt de rente op dezelfde dag naar 1,5 procent. "Ik verwacht wel dat het verder gaat toenemen", zegt Van Rijswijk. Ook Brouwers van Rabobank houdt de deur naar hogere rentes open. "Ja, dat verwacht ik wel", antwoordt hij op de vraag of spaarrentes verder gaan stijgen.
