Aarde dit jaar een dagje later door voorraden heen, maar dat is geen goed nieuws

Het is Earth Overshoot Day, de dag waarop er wereldwijd meer grondstoffen verbruikt zijn dan de aarde in één jaar kan voortbrengen. Hij valt een dagje later dan vorig jaar. Dat lijkt goed nieuws, maar we moeten ons niet rijk rekenen, zegt het Wereld Natuur Fonds.

Het WNF is een van de partners in het Global Footprint Network, dat de Overshoot Day ieder jaar berekent. Om die ene dag verschil in perspectief te plaatsen, moet je eigenlijk naar een veel langere periode kijken, zegt Kirsten Haanraads van het Wereld Natuur Fonds in het NOS Radio 1 Journaal.

"Je moet niet zozeer kijken naar het jaar-op-jaar-verschil, maar naar de grote lijnen. In 1986 zaten we nog in november. In 1998 was het oktober en in 2004 in september. Dus we schuiven steeds meer naar het begin van het jaar toe."

Deze grafiek toont hoe Earth Overshoot Day door de jaren heen steeds vroeger valt:

Nederland doet het nog beroerder dan het wereldwijde gemiddelde. Landen als Egypte en Irak gaan waarschijnlijk pas in november of december interen op wat de aarde jaarlijks aan kan zonder de planeet uit te putten, maar in Nederland viel Overshoot Day al op 12 april dit jaar.

Dat is dezelfde dag als vorig jaar trouwens. Zonder de oorlog in Oekraïne, waardoor de energie- en brandstofprijzen plotseling stegen, was het verbruik van grondstoffen mogelijk nog hoger geweest, denkt Haanraads, en dan was de Nederlandse Overshoot Day dit jaar dus nog eerder gevallen.

"In Nederland gebruiken we veel meer grondstoffen dan we zelf kunnen produceren. Water bijvoorbeeld, maar ook grondstoffen uit andere delen van de wereld om onze veestapel van voedsel te voorzien. De import van veevoer uit Zuid-Amerika veroorzaakt daar ontbossing. Het gaat ook om de CO2 die we uitstoten en het hout dat we gebruiken. Alle grondstoffen die de aarde ons levert. Ons land heeft wereldwijd een hele grote impact. Dat geeft ons juist de verantwoordelijkheid om het zo snel mogelijk terug te dringen."

Nederland heeft wel plannen als het gaat om het verduurzamen van de energie, het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen en CO2-reductie, maar die zijn voor het WNF niet ambitieus genoeg. "Dat zijn vaak plannen met ambities voor bijvoorbeeld het jaar 2030. We werken er wel naartoe, maar op dit moment hebben we nog niet het resultaat dat nodig is om die Overshoot Day terug te dringen."

Consumenten kunnen daar ook aan bijdragen, benadrukt Haanraads. "Vooral met dingen die mensen eigenlijk al weten: wat minder met de auto gaan en vaker de fiets pakken. Minder vlees eten en minder voedsel verspillen, dat is ook een hele belangrijke. Er is veel dat mensen zelf kunnen doen."

NOS op 3 maakte in 2018 deze uitlegvideo over Earth Overshoot Day: