Inspectie: veiligheid agenten in geding door gebrekkig communicatiesysteem
De veiligheid van agenten en burgers is in het geding doordat het interne communicatiesysteem van de politie niet goed werkt. De politie overtreedt daarmee de wet, concludeert de Arbeidsinspectie na een onderzoek naar het netwerk, C2000.
Uit een zogenoemde aanwijzing van de inspectie, in handen van de NOS, blijkt dat C2000 in gebouwen "in principe" geen bereik heeft. Buiten zijn er 107 "probleemgebieden" waar het netwerk onvoldoende radiodekking geeft.
Dat bleek bijvoorbeeld bij een grote politieachtervolging in het Brabantse Rijsbergen afgelopen maart. Door de problemen met C2000 konden agenten toen niet goed met elkaar communiceren tijdens een klopjacht. Drie overvallers hadden een gewapende overval in België gepleegd.
Voor politievakbond ACP was het incident in Rijsbergen aanleiding om, samen met drie andere politievakbonden, een klacht in te dienen bij de Arbeidsinspectie. "Een lifeline voor politiemensen", noemde een woordvoerder van ACP C2000 toen. "Zij moeten daarop kunnen vertrouwen."
Onveilige situaties voor agenten
Politievakbonden maken zich al jaren grote zorgen over de problemen met het in 2001 ingevoerde C2000. Volgens hen ontstaan er te vaak onveilige situaties voor agenten als het communicatiesysteem niet of onvoldoende werkt.
Op dit moment is er voor "bepaalde gebieden in Nederland geen communicatie met het C2000-systeem mogelijk door werknemers van de politie", concludeert de Arbeidsinspectie. Terwijl communicatie met meldkamers en collega's in geval van een crisissituatie "noodzakelijk is om veilig het werk te kunnen doen". De veiligheid is in dat soort situaties in het geding voor de politiemedewerkers én burgers, aldus de inspectie.
Ook is gebleken dat bij crisissituaties, waarbij veel gecommuniceerd wordt met C2000, er een grote kans bestaat op overbelasting van het communicatienetwerk.
Ook onjuist gebruik kan tot overbelasting leiden, concludeert de Arbeidsinspectie. "Een juist gebruik van het C2000-systeem, lees etherdiscipline, kan overbelasting van het C2000 netwerk bij grotere crisissituaties voorkomen."
Dit is voor ons een formele bevestiging dat er serieuze problemen zijn met C2000, iets waar wij al jaren voor waarschuwen.
Agenten in opleiding krijgen in principe allemaal training in het gebruik van C2000. "In navolging daarop vindt er bij de diverse politieregio's onvoldoende voorlichting of instructie plaats om de kennis en kunde op een acceptabel niveau te houden en daarmee te voldoen aan de eisen van een vitale, kritische communicatievoorziening", concludeert de Arbeidsinspectie.
Bezwaar
Volgens de inspectiedienst is in beide gevallen sprake van overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet. De politie kan geen bezwaar tegen dit oordeel maken, maar krijgt wel twee weken de tijd om een 'zienswijze' in te dienen. Als dat is gebeurd, wordt het oordeel van de inspectie definitief.
Vanaf dan heeft de politie zes maanden de tijd om de dekking met C2000 te verbeteren. Volgens de inspectie kan dat eigenlijk alleen door extra zendmasten te gebruiken. De politie wil "uit principe liever niet meeliften op commerciële masten", maar het bouwen van nieuwe, eigen masten zou twee jaar kosten. Meeliften op bestaande commerciële zendmasten kan volgens de Arbeidsinspectie al binnen een half jaar.
Voor het tweede punt waarop de politie de Arbeidsomstandighedenwet overtreedt - het bijspijkeren van kennis bij agenten over het gebruik van C2000 - heeft de politie drie maanden de tijd.
Vakbond blij met oordeel
De ACP reageert verheugd op het oordeel van de Arbeidsinspectie. "Dit is voor ons een formele bevestiging dat er serieuze problemen zijn met C2000, iets waar wij al jaren voor waarschuwen", zegt Ramon Meijerink, vakbondsadviseur van de ACP. "De politie moet nu heel serieus en met gepaste urgentie aan de slag om C2000 te verbeteren."
C2000 werkt in 97 procent van de gevallen en voldoet daarmee aan de eisen.
De korpsleiding benadrukt in een reactie dat de politie "voor de veiligheid niet afhankelijk is" van C2000. "Het is een communicatiemiddel, niet meer en niet minder", zegt een woordvoerder van de korpsleiding. "C2000 werkt in 97 procent van de gevallen. Daarmee voldoet het aan de eisen die aan het systeem zijn gesteld, maar begrijpelijkerwijs niet aan de verwachtingen van collega's."
'Te hoge verwachtingen'
Die verwachtingen zijn volgens de politiewoordvoerder te hoog. "Het is een gegeven dat er niet altijd dekking en bereik is. Honderd procent wordt het nooit, dat is niet reëel. Met dat gegeven moeten we leren omgaan."
Er zijn bovendien ook 'terugvalopties' voor de momenten dat C2000 niet of onvoldoende werkt, zegt de woordvoerder. "Bij uitval van C2000 moeten collega's zonder enige aarzeling weten wat te doen. Instructies daarvoor moeten bij iedereen tussen de oren zitten. Daar werken we aan."
Maar het alternatief voor C2000, het 'Push to Talk-systeem', is volgens de Arbeidsinspectie niet geschikt. Dat is een app op de telefoon waarmee agenten onderling kunnen communiceren.
"Uit onderzoek en diverse interviews is gebleken dat het Push to Talk-systeem in crisissituaties niet geschikt is. Te veel handelingen en tijd zijn nodig om een goede verbinding tot stand te brengen. Deze tijd en ruimte heeft een politiefunctionaris niet ten tijde van een stressvolle situatie zoals een achtervolging."
