Offerfeest in overvolle moskee: 'Het is totaal anders dan vroeger'

• Soehayla Halouchi

  redacteur Online

Gezamenlijk bidden op de belangrijkste feestdag voor moslims op een parkeerplaats, voetbalvelden of zelfs in de Brabanthallen. Moskeeën kampen de laatste jaren steeds vaker met ruimtegebrek, waardoor besturen met creatieve oplossingen moeten komen om onder meer het Eid-gebed samen te kunnen uitvoeren.

Het Eid-Al Adha, ofwel het Offerfeest, wordt vanaf vandaag door moslims over de hele wereld gevierd. Het islamitische feest, dat drie dagen duurt, begint met het Eid-gebed in de moskee.

Zo gebeurde dat in de Brabanthallen in Den Bosch vanmorgen:

De islamitische gemeenschap groeit, wereldwijd en in Nederland. Bij verschillende gelegenheden is er dan ook bij lange na niet genoeg ruimte om te bidden. Dat komt niet alleen door immigratie uit moslimlanden en een toename aan bekeerlingen, maar vooral door de groeiende betrokkenheid van met name jonge moslims, zo wordt in veel moskeeën gemerkt.

Ook opinieonderzoeker Aziz el Kaddouri ziet het in zijn onderzoeken. Hij doet al twintig jaar onderzoek naar maatschappelijke trends in groepen met een migratie-achtergrond, ook van moslims in Nederland. "Waar steeds minder mensen in Nederland zich bezighouden met religie, zien we bij moslims juist een toename in religieuze betrokkenheid", merkt El Kaddouri op.

"Dat is omdat bij veel mensen de behoefte groeit om bij een groepering te horen. Dat heeft te maken met politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook met globalisering. Mensen, en vooral jongeren, zijn op zoek naar identiteit en geloof geeft daarbij een bepaalde geborgenheid."

Volgens hem zijn de derde en vierde generatie moslims in Nederland hier veel bewuster mee bezig dan de eerste en tweede generatie. El Kaddouri: "Het valt niet te ontkennen dat de gemeenschap steeds groter wordt, maar jongeren verdiepen zich ook meer in hun achtergrond en willen bewust op zoek gaan naar meer kennis."

'Nederland groeit niet mee'

Abdelkader el Yandouzi, voorzitter van Islamitisch Cultureel Centrum Leidsche Rijn, ziet de groeiende animo van jongeren voor het geloof waarmee zij zijn opgegroeid ook: "We hebben te maken met bekeerlingen en nieuwe Nederlanders, maar vooral met jongeren die meer betrokken zijn. Het is totaal anders dan vroeger, waar de eerste en tweede generatie niet eens konden, of durfden, te bidden op publieke plekken."

De groeiende interesse van jonge moslims in hun geloof leidt ook tot een tekort aan plekken in moskeeën. "Ook bij het vrijdaggebed zit het vol in de moskee, en in de ramadan of bij dodengebeden komen er veel meer mensen dan voorheen. Er is in totaal plek voor 1500 gelovigen, maar er komen zeker 400 tot 500 man meer", zegt El Yandouzi. Vanmorgen baden ze op de parkeerplekken rond de moskee.

Dat de religieuze betrokkenheid onder moslims groeit, is ook te zien in de discussie op veel scholen om wel of geen gebedsruimte te faciliteren. Hoewel op sommige universiteiten en middelbare scholen op verzoek van leerlingen nu wel plek is gemaakt om te bidden, is dit op veel andere scholen nog een probleem.

Ilias Daia, student computer science en initiatiefnemer van Stichting Younes, een liefdadigheidsorganisatie die zich bezighoudt met duurzame initiatieven en projecten in binnen- en buitenland, merkt de toenemende betrokkenheid van jonge moslims in de lokale moskeeën waar hij naartoe gaat. Volgens hem komt dat vooral doordat er in moskeeën voor jongeren een gevoel van gemeenschap gecreëerd wordt en zij via sociale media ook betrokken worden bij evenementen die aansluiten bij hun leefwereld.

"In deze tijd leven veel jonge moslims in Nederland in een tweestrijd. Het is belangrijk om een middenweg te vinden waarin je je eigen identiteit goed verkend hebt en trots bent op het feit dat je moslim bent. Dat je dat in Nederland vrij kan zeggen zonder je ervoor te hoeven schamen", zegt Daia.

Toen zijn broertje Younes in april op 19-jarige leeftijd overleed kwamen er bijna 10.000 mensen naar zijn dodengebed, het Janazah-gebed. In de islamitische traditie wordt het dodengebed gehouden voor de overleden persoon, waarbij gelovigen samenkomen om voor de dode te bidden. Ook toen was bij lange na geen plek meer in de moskee. Daia: "Alle straten rond de moskee zaten vol met mensen die aan het bidden waren."

Het is voor Daia belangrijk om een gemeenschap te creëren waar jongeren zich thuis voelen. "Dat is een van de redenen dat wij de stichting opgericht hebben, in naam van mijn broertje. Hij kwam graag naar de moskee en mensen kwamen massaal voor hem bidden. We willen met projecten zijn legacy voortzetten."