DNB ziet hardnekkige inflatie, 'bedrijven moeten op winst interen'

De Nederlandsche Bank (DNB) verwacht dat de inflatie de komende jaren afneemt, maar toch te hoog blijft. Voor 2024 wordt een inflatie van 3,7 procent verwacht en voor 2025 van 2,5 procent. De toezichthouder roept daarom bedrijven en de overheid op om te helpen de inflatie in te perken.

De Europese Centrale Bank (ECB) streeft naar een jaarlijkse inflatie van 2 procent, maar het lijkt erop dat dit voorlopig niet gehaald zal worden in Nederland. Dat is zorgelijk, want als de inflatie alleen in Nederland hoog blijft, wordt het nog lastiger om deze terug te dringen.

'Economische sluipmoordenaar'

DNB-directeur Olaf Sleijpen omschrijft inflatie in een persconferentie als een "economische sluipmoordenaar". Om inflatie tegen te gaan, doet DNB een beroep op verschillende partijen, waaronder de overheid en bedrijven. Sleijpen benadrukt dat er geen paniekvoetbal gespeeld moet worden, "maar we moeten met zijn allen de goede dingen doen".

Bedrijven zouden daarom moeten zorgen voor beheerste groei van winsten en lonen. Als de lonen te snel stijgen, kan dit een loon-prijsspiraal veroorzaken, waardoor de prijzen alleen maar verder stijgen. DNB doet daarom een beroep op bedrijven om loonsverhogingen te betalen uit winstmarges, zodat de prijzen van hun producten of diensten niet verder stijgen.

Ook de overheid moet aan de bak, vindt DNB. Volgens Sleijpen wordt er "olie op het inflatievuur gegooid", omdat er structureel te veel geld uit wordt gegeven. Volgens de schatting van DNB blijft het begrotingstekort in 2024 en 2025 net onder de Europese norm van 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

Dat moet anders, vindt DNB. De toezichthouder waarschuwt dat als het begrotingstekort te lang op het huidige niveau blijft, de staatsschuld boven de Europese norm van 60 procent van het bbp kan uitkomen.

In plaats van de belastingen op arbeid te verhogen, wat lastig zou zijn gezien de krapte op de arbeidsmarkt, is het volgens DNB beter om belastingvoordelen die niet effectief zijn af te schaffen. Dit zou ook helpen om het belastingstelsel minder complex te maken.

Alternatief scenario

Omdat het volgens DNB niet uitgesloten is dat de loon-prijsdynamiek sterker effect heeft op de inflatie dan verwacht, is er ook een alternatief scenario doorgerekend.

In dat scenario wordt uitgegaan van een inflatiecijfer van 6,8 procent dit jaar. Voor 2024 en 2025 wordt dan respectievelijk een inflatie van 4,4 procent en 3,2 procent verwacht. DNB voorspelt dat dit zal leiden tot een aanzienlijke daling van de koopkracht van huishoudens en een hogere werkloosheid. Ook zal de economische groei lager zijn dan verwacht, namelijk 0,6 procent.