Emoties lopen hoog op rond natuurherstelwet Timmermans in Europarlement
Beschuldigingen van chantage, Europarlementariërs die zeggen zich bedreigd te voelen en politici die elkaar over en weer beschuldigen van het verspreiden van leugens: de gemoederen zijn verhit aan de vooravond van de belangrijke stemming over de natuurherstelwet van Eurocommissaris Frans Timmermans. Vaststaat dat de voor- en tegenstanders zich diep in de loopgraven ingegraven hebben.
In juni vorig jaar presenteerde de Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans zijn plannen. Voor het eerst zouden er voor landen bindende doelen komen om de natuur te verbeteren. Zo moeten er in 2030 maatregelen getroffen zijn om ten minste 20 procent van de natuur te herstellen.
Voorstanders blijven erop hameren dat de wet onmisbaar is om de slechte staat van de natuur te kunnen aanpakken. Voor hen is de wet een essentieel onderdeel van de klimaatplannen van de Europese Commissie: zonder gezonde natuur wordt de wereld onleefbaar, is hun overtuiging. Ook voor landbouw is dan geen toekomst, stellen ze.
Maar er is ook verzet. Dat klinkt het luidst bij de christendemocraten van de Europese Volkspartij (EVP). De partij, met daarin ook het CDA, haalt alles uit de kast om ervoor te zorgen dat het plan sneuvelt. Volgens de EVP is het zogenoemde 'verslechteringsverbod' uit het plan een voorbode voor grote problemen.
Dat verbod bepaalt dat de biodiversiteit in de EU niet achteruit mag gaan. Daardoor is straks in grote gebieden geen enkele economische activiteit meer mogelijk, stelt de partij. Zelfs het bouwen van windmolenparken zou dan niet meer mogen.
Druk vanuit Nederland
Kamp Timmermans bestempelt dit als onzin. Zijn team wijst erop dat landen veel ruimte krijgen om te bepalen hoe ze aan de natuurherstelwet willen voldoen. En dat voor natuurschade bij bijvoorbeeld het bouwen van een windmolenpark een uitzondering bestaat. Die uitzondering zal gaan gelden voor alles wat uiteindelijk bijdraagt aan het behalen van de klimaatdoelen, benadrukt de Eurocommissaris.
Timmermans toont zich ook bereid concessies te doen. Zo is de oorspronkelijke verplichting voor landen om de natuur te herstellen, al afgezwakt. In een aangepaste versie van de wet gaat het inmiddels, veel vrijblijvender, om een 'inspanningsverplichting': landen moeten er hun best voor doen.
Druk vanuit Nederland droeg in belangrijke mate bij aan de afzwakking van het plan. Nederland voert het kamp van de tegenstanders aan, uit angst voor een herhaling van de stikstofcrisis. Gisteren riep de Tweede Kamer het kabinet nog op in Brussel te pleiten voor uitstel van de wet zolang het de gevolgen van de wet niet kan overzien. Maar ook sommige andere EU-lidstaten hebben grote bezwaren tegen de natuurherstelwet.
Bedreigingen
In het Europees parlement is het politieke moddergooien ondertussen gaande. Europarlementariërs van de EVP zeggen dat ze door Timmermans zijn "bedreigd". Volgens hen zei Timmermans dat ze bij een 'nee' tegen zijn wet ook niet hoeven te rekenen op andere klimaatplannen die ze wel zien zitten. Esther de Lange, fractievoorzitter van het CDA, nuanceerde de beschuldiging enigszins. Van "echte bedreiging" zou geen sprake zijn, wel van ongekend grote druk op de parlementsleden om voor zijn plan te stemmen.
Andere partijen zien in het felle verzet vooral een reactie op de verkiezingsuitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland. De Europese christendemocraten zouden vrezen dat de BBB en soortgelijke partijen in andere landen er bij de Europese verkiezingen van volgend jaar met de zetels vandoor zullen gaan.
Het CDA ontkent dat er sprake is van zulke verkiezingsretoriek. Timmermans kan volgens de partij onvoldoende hardmaken dat Nederland bij invoering van zijn wet economisch kan blijven doordraaien. En dus wil de partij het plan helemaal van tafel.
Of die missie slaagt moet morgenochtend blijken als de milieucommissie van het Europees Parlement in Straatsburg stemt over de wet. Bij onvoldoende steun is het plan "politiek dood", vinden de tegenstanders, ook al is er nog een mogelijkheid om het plan later door het parlement te krijgen. De laatste tussenstand is 44 stemmen voor en 44 stemmen tegen. Beide kampen doen er alles aan om aan die stand op de valreep in hun voordeel om te buigen.
