Weerfenomeen El Niño is terug, kan later dit jaar voor extreem weer zorgen

Het weerfenomeen El Niño is officieel begonnen. Dat zeggen onderzoekers van het Amerikaanse meteorologische instituut NOAA. Het natuurverschijnsel kan later dit jaar en in 2024 recordtemperaturen en extreem weer veroorzaken.

De komst van El Niño werd door meteorologen dit jaar verwacht. Van het weerfenomeen is sprake als de oppervlaktetemperatuur van het water in de Stille Oceaan rond de evenaar warmer is dan gemiddeld. Dat gebeurt iedere twee tot zeven jaar. De gevolgen van El Niño zijn niet alleen in de Stille Oceaan merkbaar, maar over de hele wereld. Die effecten zijn het sterkst in december.

Regenval en droogte

De afgelopen drie jaar was natuurverschijnsel La Niña aanwezig, dat wereldwijd voor iets lagere temperaturen zorgt. El Niño doet op veel vlakken het tegenovergestelde: op aarde wordt het tijdens zo'n periode warmer dan normaal.

En het verschijnsel leidt vaak ook tot extreem weer. Zo verwachten meteorologen dat in het zuiden en zuidwesten van de VS deze herfst en winter veel meer regen zal vallen. Ook Oost-Afrika krijgt doorgaans meer regen. Delen van Zuid-Amerika, Azië en Australië zullen juist met droogte te maken krijgen.

El Niño heeft daarnaast invloed op het ontstaan van orkanen. Doorgaans is er door het natuurverschijnsel minder kans op orkanen die zich vormen boven de Atlantische Oceaan. Orkanen die zich vormen boven de Stille Oceaan komen daarentegen vaker voor.

De effecten van het weerfenomeen op Europa zijn beperkt. Het leidt doorgaans wel tot wat nattere winters in Zuid-Europa en koudere maar drogere winters in Noord-Europa. Op het winterweer in Nederland heeft El Niño volgens het KNMI geen aantoonbare invloed.

Hoogste temperaturen ooit?

De laatste El Niño, in 2019, was relatief mild. Tijdens de El Niño die daaraan voorafging, in 2016, werden de hoogste temperaturen op aarde ooit gemeten. De meteorologen van NOAA verwachten dat het oude temperatuurrecord dit jaar of volgend jaar kan sneuvelen onder invloed van het teruggekeerde weerfenomeen in combinatie met klimaatverandering.

In deze explainer van NOS op 3 leggen we uit hoe El Niño ontstaat: