Nog veel onduidelijk over situatie in gebied, Poetin noemt sabotage dam 'barbaars'

Bijna twee dagen na de damdoorbraak blijven Oekraïne en Rusland naar elkaar wijzen als het gaat om de schuldvraag. De Russische president Poetin, die vandaag voor het eerst reageerde, spreekt van een 'barbaarse' daad, daarmee implicerend dat Oekraïne de dam heeft opgeblazen.

De meest waarschijnlijk optie lijkt dat Rusland zelf achter de vernietiging van de dam zit, al valt ook niet uit te sluiten dat deze is bezweken onder de druk van het water en de eerder ontstane beschadigingen.

Poetin deed zijn uitspraak in een gesprek met de Turkse president Erdogan, die probeert een internationale commissie op te tuigen om de damdoorbraak te onderzoeken. De Europese Unie coördineert de hulp die nodig is om de gevolgen op te vangen. Minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel heeft namens Nederland steun aangeboden.

Naar wie die hulp moet is lastig te bepalen. Journalisten kunnen de zwaar getroffen gebieden moeizaam bereiken, net als hulpverleners. En dus komt er maar mondjesmaat neutrale informatie naar buiten over de situatie in de gebieden die zijn ondergelopen.

'Hulp gevraagd'

Ook bij de vraag of mensen geholpen worden, wijzen beide partijen naar elkaar. Zo zegt de Oekraïense president Zelensky alleen mensen te kunnen helpen in het door Oekraïne gecontroleerde gebied. Volgens hem laten de Russen de mensen in het door Rusland bezette gebied aan hun lot over. De lokale autoriteiten van het door de Russen bezet gebied zeggen dat bijna 300 mensen uit het gebied geëvacueerd zijn.

Honderdduizenden mensen hebben geen toegang tot drinkwater na het doorbreken van de Kachovka-dam, zegt Zelensky. Zeker tienduizenden mensen zitten volgens hem vast in het overstromingsgebied. Tienduizenden hectaren landbouwgrond zouden ondergelopen zijn.

Inwoners dobberen met hun laatste bezittingen door de straten:

De spaarzame informatie die doorsijpelt, komt via onofficiële kanalen. In een Telegramgroep van het plaatsje Olesjki, dat door de Russen bezet is, is de paniek onder de bevolking te lezen. Bewoners schrijven noodoproepen, omdat zij vast zouden zitten in ondergelopen woningen. "Ik zit met negen personen op de tweede verdieping", schrijft iemand. Gebruiker 'Mawka' schrijft: "Hulp gevraagd. Twee oude vrouwen zitten vast in de Matrosovastraat." Een enkeling maakt melding van een verdrinking. Deze berichten zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

'Catastrofe pas later duidelijk'

Ondertussen wordt in het rampgebied ook nog gevochten. Cherson is gisteren gebombardeerd en er worden beschietingen gemeld. Volgens de Oekraïense gouverneur viel daarbij een dode. Ook zijn er volgens persbureau Reuters meldingen van landmijnen die door het water los zijn geraakt van de bodem en zo gevaar veroorzaken.

Volgens de Oekraïense vicepresident Kuleba bereikt het water vandaag het hoogste punt en zal het daarna zakken. De Russen zeggen dat het hoogste punt inmiddels bereikt is. Volgens het Russische staatspersbureau TASS kan het water nog zeker anderhalve week hoog blijven staan.

"De enorme omvang van de catastrofe zal de komende dagen pas volledig duidelijk worden", zei onder-secretaris-generaal humanitaire hulp Martin Griffiths van de Verenigde Naties tegen de VN-Veiligheidsraad.

Het herstellen van de dam lijkt voorlopig niet aan de orde, de waterkrachtcentrale van Kachovka is "onherstelbaar beschadigd" zegt het nationale energiebedrijf van Oekraïne.

Op satellietbeelden is goed te zien hoe groot de verwoesting is.