Zelensky voelt zich gesteund op top Moldavië, Rutte wil snelle start F-16-trainingen
De Oekraïense president Zelensky heeft veel steun gekregen van andere landen bij overleg over mogelijke toekomstige F-16-leveringen aan zijn land. Dat zei hij op een persconferentie na afloop van een top met staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Politieke Gemeenschap (EPG) in Moldavië. Details over wat die steun precies inhoudt, gaf Zelensky niet.
Premier Rutte, die ook op de top was, gaf wel wat nadere inkleuring. Zo zei hij dat Nederland samen met Denemarken, België en het Verenigd Koninkrijk zo snel mogelijk gaat beginnen met het trainen van Oekraïense piloten op F-16-gevechtsvliegtuigen. Hij vindt het "een essentiële stap om te zorgen dat Oekraïne zich kan verdedigen".
"Oekraïne moet winnen", zei Rutte na de top tegen de NOS. "Maar het is ook ontzettend belangrijk dat we Oekraïne blijven steunen, ook als het wat minder gaat. Dat we dan niet minder, maar juist meer humanitaire hulp, financiële hulp maar vooral ook militaire hulp moeten geven."
Straaljagercoalitie
Rutte vertelde dat hij vandaag ook heeft gesproken met de leiders van landen die deel uitmaken van de fighter jet coalition voor Oekraïne, de landen die betrokken zijn bij de mogelijke toekomstige leveringen van F-16's aan Oekraïne. Hij heeft naar eigen zeggen andere landen op de top opgeroepen om zich bij dit samenwerkingsverband aan te sluiten.
Een ander belangrijk punt dat besproken is, zijn volgens Rutte de Patriot-raketsystemen die Nederland met de VS en Duitsland heeft geleverd aan Oekraïne. "We hebben Patriots geleverd en die spelen een vitale rol bij het uit de lucht schieten van Russische raketten. Die Patriots zijn extreem succesvol en hebben al veel mensenlevens gered, maar de aantallen zijn beperkt en er moeten er meer komen."
Hierom zegt Rutte dat hij samen met anderen achter de schermen druk uitoefent op "collega-landen binnen Europa, maar ook daarbuiten" om Patriot-systemen te gaan leveren aan Oekraïne. Met welke landen Rutte in gesprek is, wil hij nog niet zeggen. In de EPG wordt overlegd door zowel EU-lidstaten als landen die geen lid zijn van de EU. Het overlegorgaan kwam op 6 oktober vorig jaar voor het eerst bijeen.
Zelensky zei verder dat hij volgende maand duidelijkheid wil over een toekomstig NAVO-lidmaatschap. In juli is er een NAVO-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius. "Oekraïne is er klaar voor. Nu wachten we op de NAVO, tot die bereid is." Hij vindt ook dat de EU haast moet maken met het toetredingsproces van Oekraïne tot de Europese Unie.
Migratie en Kosovo
Niet alleen de steun aan Oekraïne was een belangrijk onderdeel van de top voor Nederland, zei premier Rutte. Hij heeft ook "een belangrijk gesprek" gehad met Europese Commissievoorzitter Von der Leyen en de Italiaanse premier Meloni over het inperken van de migratie vanuit Tunesië. Hij zegt al resultaat te zien van die al langer lopende gesprekken. Of hijzelf Tunesië gaat bezoeken, al dan niet met de andere twee leiders, weet hij nog niet.
Ook de spanningen tussen Azerbeidzjan en Armenië heeft Rutte besproken met de leiders van die landen. Ook het recente geweld in Kosovo kwam ter sprake met de betrokken leiders. Daar was deze top van de Europese Politieke Gemeenschap een goede plek voor, vindt Rutte. "Om te kijken hoe we die spanningen kunnen verminderen; dan moet je elkaar wel zien, dan moet je hier zijn. En dan hoeven ze hier niet speciaal voor te reizen."
