Onder een huis het uitvak in: 'krakkemikkig' Luton Town op rand Premier League

• Richard Vermeer

Je hebt krakkemikkig, je hebt heel krakkemikkig en dan heb je ook nog Kenilworth Road. Het stadionnetje van Luton Town biedt plaats aan zo'n 10.000 toeschouwers, maar is zo oud en vervallen dat het lijkt alsof iedere thuiswedstrijd weleens de laatste zou kunnen zijn.

En toch zou het zomaar kunnen dat volgend seizoen spelers als Virgil van Dijk, Erling Haaland, Harry Kane en Mohamed Salah in deze bouwval te bewonderen zijn, want Luton speelt vanmiddag de finale van de play-offs om promotie naar de Premier League.

Om 17.45 uur krijgen de spelers van Luton, dat tien jaar geleden nog een vijfdeklasser was, alvast een voorproefje van de weelderige luxe van voetbal op het allerhoogste niveau als de ploeg op Wembley aantreedt tegen Coventry City.

Tijd heeft stilgestaan

Wie Luton bezoekt en een klein beetje luxe in een voetbalstadion gewend is, waant zich in het dorpje op 45 minuten treinen ten noorden van Londen in een totaal andere wereld. Het stadion is in 1905 gebouwd en het lijkt alsof de tijd er in al die jaren stil heeft gestaan.

De nostalgische voetballiefhebber kan op Kenilworth Road zijn hart ophalen. De verf is op meerdere plekken afgebladderd, sommige stoeltjes zijn nog van hout en wie een sjaaltje of shirtje wil scoren, is van harte welkom in de tot fanshop omgebouwde bouwkeet voor het stadion.

Maar de ingang voor de bezoekende supporters springt toch wel het meest in het oog. Om de Oak Stand te bereiken, lopen de supporters eerst onder een arbeidershuis door om vervolgens door iemands tuin de trappen te beklimmen op weg naar het uitvak. Engelse voetbalnostalgie van de bovenste plank.

Er liggen plannen voor een nieuw onderkomen. Maar het Power Court-stadion dat plaats moet bieden aan 23.000 supporters is er, mede dankzij de coronapandemie, nog altijd niet.

Mocht Luton promoveren, dan moet de club het voorlopig nog even uitzingen op Kenilworth Road. De eerste schep gaat waarschijnlijk pas aan het einde van dit jaar in de grond.

Bij promotie moet er wel flink verbouwd worden, want om in de Premier League te spelen moet er aan bepaalde voorwaarden voldaan worden. Zo moet een deel van de tribunes praktisch herbouwd worden en de camerasystemen verbeterd worden om de vele camera's die bij het Premier League-feestje langskomen te ondersteunen.

Ook moeten er nieuwe lichtmasten komen. Een kostenpost die in totaal op kan lopen tot 10 miljoen pond, zo'n 11,5 miljoen euro.

Wedstrijd van 200 miljoen pond

Het zal uiteindelijk een peulenschil zijn wanneer Luton vandaag winnend van het veld stapt. Want de wedstrijd op Wembley staat ook wel bekend als de wedstrijd van 200 miljoen pond. Dat is het tv-geld dat in het verschiet ligt, mocht de Premier League gehaald worden.

Niet alleen het stadion van Luton is bijzonder, ook de sportieve prestaties van de kleine club springen in het oog. Tien jaar geleden speelde de club nog in de National League, het vijfde niveau van Engeland.

In 1992, vlak voor de start van de nieuw opgezette en (financieel) uiterst succesvolle Premier League, degradeerde Luton nog uit de hoogste Engelse afdeling. In de jaren daarna gleed de club, mede door financieel wanbeleid, stukje bij beetje verder weg in het Engelse voetbalmoeras.

Degradatie na degradatie

Vanaf 2007 ging het helemaal fout in Luton. Na de degradatie uit het Championship kreeg de club in het seizoen 2007/2008 tien punten in mindering omdat het de financiën niet op orde had.

Een seizoen later was dit nogmaals het geval en kreeg de club zelfs dertig punten in mindering. Het was dan ook niet verwonderlijk dat Luton voor de derde keer achter elkaar degradeerde en zichzelf terugvond in de National League.

In het 138-jarige bestaan van Luton, waarin het winnen van de League Cup in 1988 het belangrijkste wapenfeit is, speelde de club nog nooit zo laag. Maar liefst vijf seizoenen modderde Luton aan in de National League, voordat het in 2014 de titel greep.

Daarna volgde direct nog twee promoties en nu lonkt de Premier League. Een uitzonderlijke prestatie voor een team met, volgens website Transfermarkt.nl, een selectiewaarde van zo'n 36 miljoen euro. Ter vergelijking, Southampton, de hekkensluiter van de Premier League, heeft een selectie die bijna 400 miljoen euro waard is.

Geen oliemagnaat

De basis voor het succes van Luton is niet gebaseerd op de bankrekening van een machtige oliemagnaat of een Saudische prins, maar op slim beleid. Met uitgekiende en vaak transfervrije aankopen en huurlingen werd de weg omhoog ingezet. Een recept waar de club zich nog altijd aan houdt.

Pelly Ruddock is daarbij een van de lichtende voorbeelden. Hij werd in 2013 gehuurd van West Ham United en later definitief overgenomen. De Engelsman met Congolese roots kan zodoende de eerste speler ooit worden die met een club van de National League opklimt naar de Premier League.

"Toen ik kwam, was alles hier krankzinnig. Maar alles is in niveau omhoog gegaan." Daar is geen woord aan gelogen. Ruddock maakte zijn debuut voor Luton met 621 fans op de tribune. Vanmiddag zijn dat er een stuk meer met tienduizenden fans op Wembley.