Ruzie tussen Disney en staat Florida escaleert, streep door megaproject

• 

  Marieke de Vries

  correspondent Verenigde Staten

De ruzie tussen Disney en de Amerikaanse staat Florida loopt hoger op. Het entertainmentbedrijf heeft de plannen voor een nieuwe Disney-campus bij Orlando afgeblazen.

De campus zou bijna een miljard dollar kosten en had 2000 medewerkers van Disney moeten huisvesten, onder wie de zogenoemde Imagineers die de attracties in de pretparken ontwerpen. Het plan was om medewerkers uit het hele land in de campus in Lake Nona te laten wonen, maar daar kwam veel kritiek op van diezelfde werknemers, die veelal geen interesse hadden om in Florida te wonen.

Josh D'Amaro, baas van de pretparken, zegt dat het plan is geschrapt vanwege "gewijzigde zakelijke omstandigheden". Op de achtergrond speelt de ruzie tussen Disney en Florida.

Kritiek

De vete begon vorig jaar toen de directeur van Disney zich kritisch uitliet over de 'rechten van ouders in het onderwijs'-wet, ook wel de 'Don't say gay'-wet genoemd. Daarin is geregeld dat scholen aan jonge kinderen geen les meer mogen geven over seksuele geaardheid en genderidentiteit. Dat moet aan de ouders worden gelaten.

In eerste instantie was de directie van Disney terughoudend in het uiten van een mening over de wet, omdat het bedrijf liever apolitiek is, maar na felle protesten van Disneywerknemers belde directeur Bob Chapek met de gouverneur van Florida, Ron DeSantis. Hij toonde zich bezorgd dat de wet weleens zou kunnen worden gebruikt tegen homoseksuele, lesbische, non-binaire en transgender kinderen en ouders.

Zelfbestuur ontnomen

DeSantis ontnam Disney daarop het zelfbestuur dat het bedrijf al sinds zijn vestiging in Florida heeft in een gebied rondom Disneyworld. In dat gebied, ongeveer ter grootte van Den Bosch, zorgt Disney onder meer voor de infrastructuur, de brandweer en andere nutsvoorzieningen. Sinds de maatregel van DeSantis is dat bestuur nu in handen van diens vertrouwelingen.

"Er is een nieuwe sheriff in de stad en dat is de staat Florida", zei DeSantis toen hij begin dit jaar de wet ondertekende die dat regelde. Disney klaagde DeSantis aan wegens wat het een "ongenadige vergeldingscampagne van de overheid" noemt en het onderdrukken van vrijheid van meningsuiting.

Het nieuwe regionale bestuur spande als reactie daarop ook een rechtszaak aan tegen Disney.

Celebration

Gevangen tussen de twee zwaargewichten in Florida zijn de inwoners van Celebration, een utopisch stadje dat nog door Walt Disney zelf is ontworpen en bedacht.

Het aangeharkte stadje met strakke gazons, wit geverfde huizen en zwembaden met gele parasolletjes is voor een groot deel afhankelijk van Disney. Niet alleen wat werkgelegenheid betreft, maar de inwoners maken ook gebruik van Disney's brandweer en infrastructuur. Op een inspraakavond voor het nieuwe bestuur uitte inwoner van het allereerste uur Debbie McDonald haar zorgen over de toekomst van Celebration.

"Dit was altijd zo'n hechte gemeenschap, met mensen die iets voor elkaar over hadden. Iedereen kende iedereen. Het was echt magisch." Maar die magie is er sinds DeSantis de strijd met Disney aanging wel van af. McDonald, die bij de vorige verkiezingen nog op DeSantis stemde, is stomverbaasd dat hij de aanval heeft geopend op Disney, een van de grootste werkverschaffers in de staat. "En dat allemaal om zijn presidentscampagne te lanceren."

Debbie en andere inwoners van Celebration vermoeden dat DeSantis met zijn strijd tegen Disney landelijke bekendheid wil krijgen voor een mogelijke gooi naar het presidentschap. Daarom zou hij nu ook wetten invoeren die het scholen verbiedt les te geven op het gebied van diversiteit en seksuele geaardheid. Hij zou een 'anti-woke agenda' voeren, die aanslaat bij een conservatieve achterban.

Zo ziet het Disney-stadje Celebration eruit:

Bij de vorige verkiezingen stemde de helft van Celebration Republikeins en de andere helft Democratisch. Ook bij deze ruzie wordt het stadje verscheurd tussen Disney-getrouwen en mensen die het prima vinden wat DeSantis doet, zoals makelaar Mark Falcone: "Men is toch van gelijke rechten? Nou, hiermee heeft DeSantis Disney gelijkgesteld aan andere pretparken, dus hebben ze geen zelfbestuur meer en moeten ze dezelfde belastingen betalen als alle anderen. Daar is toch niets mis mee?"

Falcone is juist naar Celebration verhuisd omdat er sinds DeSantis een conservatieve wind door Florida waait. "Walt Disney zelf was ook oerconservatief. Hij zou zich omdraaien in z'n graf als hij zou zien wat Disney allemaal uithaalt de laatste tijd. Met het centraal stellen van de homogemeenschap, ook in hun films en programma's. Het Disneypubliek bestaat uit veelal religieuze familiemensen. Die steunen de lhbti-gemeenschap niet. Disney moet zich niet met politiek bemoeien."

Er zijn ook genoeg mensen in Celebration die vinden dat DeSantis te ver gaat. "Als je niet denkt zoals hij, dan heeft dat gevolgen", zegt een andere inwoner van Celebration, op een terras. "Dat is de boodschap die hij hiermee afgeeft. Maar dat is niet goed ontvangen in de gemeenschap. Hij komt nu over als een bullebak."