Van Eerste Kamer tot militaire basis: dit was Zelensky's bezoek aan Nederland

De Oekraïense president Zelensky heeft vandaag een bezoek aan Nederland gebracht. Hij doorliep een druk programma, met ontmoetingen met onder meer premier Rutte en koning Willem-Alexander. Hij vroeg om verdere militaire steun aan zijn land, en om een tribunaal in Den Haag dat plegers van oorlogsmisdaden in Oekraïne - onder wie de Russische president Poetin - zou moeten berechten.

Het bezoek was uiterst zorgvuldig voorbereid, maar werd pas gisteravond wereldkundig gemaakt. Zelensky kwam kort daarna aan op Schiphol met het Nederlandse regeringsvliegtuig. De Oekraïense president en zijn delegatie werden in een flinke stoet, met politiebegeleiding en eigen beveiliging, naar een hotel in Den Haag gebracht om te overnachten.

Zo zag de aankomst van Zelensky op Schiphol-Oost er woensdagavond uit:

De president was vanochtend alweer op tijd uit de veren. Na vertrek uit zijn hotel was zijn eerste stop de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal. In de plenaire zaal van de Eerste Kamer sprak hij ongeveer 75 aanwezige Eerste en Tweede Kamerleden toe. Bij binnenkomst kreeg hij een staande ovatie. In zijn toespraak bedankte hij Nederland voor de steun aan Oekraïne en zei dat hij het bijzonder vond om op 4 mei, de dag van de Dodenherdenking, in ons land te zijn.

Na het bezoek aan de Eerste Kamer ging Zelensky langs het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Hij werd daar ontvangen door de president van het strafhof, Piotr Hofmański, en de griffier. Binnen werd hij bijgepraat over het huidige werk van het strafhof. Het ICC doet onderzoek naar misdaden die zijn gepleegd in de oorlog in Oekraïne. Nederland steunt dat onderzoek met geld, maar ook met marechaussees die zoeken naar bewijzen van misdaden in Oekraïne.

'Duidelijk in zijn boodschap'

Het was een flitsbezoek, want om 11.00 uur moest Zelensky om de hoek in conferentiecentrum World Forum zijn om een toespraak te houden over rechtvaardigheid en het vervolgen van oorlogsmisdaden. Geen vrede zonder gerechtigheid voor Oekraïne, luidde de titel.

Het merendeel van de ongeveer 150 aanwezigen kreeg gisteravond pas een uitnodiging; de bijeenkomst werd in het diepste geheim voorbereid. Zij hoorden de Oekraïense president in het Engels speechen over onder meer Boetsja, de aanvallen op Cherson en Oeman en over vlucht MH17. Midden in zijn speech vroeg hij om een moment van stilte voor de slachtoffers.

Zelensky legde in de toespraak nadruk op de reden waarom hij in Nederland is, zei oud-ambassadeur Robert Serry na afloop. Het is de wens van de president dat er een Oekraïnetribunaal wordt opgezet in Den Haag. "Zoals altijd bij zijn speeches, was hij heel duidelijk in zijn boodschap: een tribunaal als het enige antwoord op agressie."

Ook minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken was in het World Forum aanwezig en vertelde Zelensky en de zaal dat Nederland Oekraïne zal blijven steunen.

Kijk hier de volledige toespraak in het World Forum terug:

De volgende afspraak van de Oekraïense president was slechts zo'n 600 meter verderop, op het Catshuis, waar hij met premier Rutte en de Belgische premier De Croo sprak.

Na afloop gaven de drie regeringsleiders een korte persconferentie. Rutte benadrukte dat Nederland alles zal doen om Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne te kunnen berechten. Ook zei hij dat Nederland met partners als België, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk praat over de mogelijke levering van F16's aan Oekraïne. De Croo gaf aan dat België een nieuw militair steunpakket voorbereidt.

Het leveren van gevechtsvliegtuigen ligt gevoelig, zei Rutte:

Vanuit het Catshuis werd Zelensky naar Paleis Huis ten Bosch gereden, voor een gesprek met koning Willem-Alexander. Het was de eerste keer dat de koning de Oekraïense president ontmoette. Wat de twee precies met elkaar besproken hebben, is niet duidelijk.

Zo zag de ontmoeting in het woonpaleis van de koning eruit:

Na het gesprek op het paleis van de koning begaf Zelensky zich naar militaire basis Soesterberg. Premier Rutte en minister van Defensie Ollongren sloten zich daar bij hem aan.

De minister heeft daar het materieel laten zien dat is toegezegd aan Oekraïne. "We zien hier de hulp en de bescherming van leven", zei de Oekraïense president over de pantserhouwitser, het patriot-luchtverdedigingssysteem, het gepantserde verkenningsvoertuig en het andere materieel dat te zien was op de basis. Ollongren zegde Zelensky daarnaast een mobiel laboratorium voor opsporingsonderzoek toe, waarmee op locatie onderzoek gedaan kan worden naar mogelijke oorlogsmisdaden.

Zelensky sprak op Soesterberg ook met Oekraïners die op het slagveld gewond zijn geraakt en in Nederland verzorgd worden, en jonge Oekraïense militairen die door Nederland zijn getraind. Er waren bij het bezoek ook Nederlandse militairen en defensiepersoneel aanwezig, van wie Zelensky tweemaal luid applaus kreeg.

De president sloot daarmee zijn bezoek aan ons land af. Vanaf Schiphol-Oost vertrok hij met het Nederlandse regeringstoestel.