Weer Biden tegen Trump? Voor de Amerikanen hoeft dat niet zo

• Ryan Hermelijn

  correspondent Verenigde Staten

Na maanden om de hete brij heen draaien heeft Joe Biden officieel bekendgemaakt wat iedereen al had verwacht: hij gaat op voor een tweede termijn als president.

Net als in 2020 zet Biden zichzelf neer als de beste kandidaat die het kan opnemen tegen de beweging van Donald Trump, die hij omschrijft als extremisten die verworven vrijheden willen afpakken van de gewone Amerikaan.

Als Donald Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt, kan de race om het Witte Huis volgend jaar zomaar een revanchewedstrijd worden. Maar de kiezer is minder enthousiast over dit déjà vu-scenario. In een nieuwe peiling van NBC News zegt 70 procent dat Biden zich niet opnieuw verkiesbaar moet stellen (de peiling werd gehouden voor de officiële bekendmaking) en 60 procent vindt dat Trump niet nog een keer presidentskandidaat moet zijn. Dit betekent niet dat de kiezer niet op hen zou stemmen, maar de metaalmoeheid neemt toe.

Bij de 80-jarige Biden vindt de helft van de ondervraagden zijn leeftijd een belangrijke reden om tegen zijn kandidatuur te zijn. Hij is nu al de oudste president in de Amerikaanse geschiedenis en hij zou bij zijn tweede inauguratie als 82-jarige zijn eigen record verbreken.

Amerikanen zien een president die soms niet uit zijn woorden komt en er vermoeid en fragiel uitziet. Het is dan ook geen toeval dat er scherp werd gelet op het jaarlijkse medische onderzoek van Biden, een paar maanden geleden. "Fit for duty," was het oordeel van Kevin O'Connor, de arts van het Witte Huis: "De president is in staat om al zijn verantwoordelijkheden uit te oefenen, zonder uitzonderingen of aanpassingen."

'Vaste hand'

Hoe neem je de zorgen over zijn leeftijd weg? Die vraag staat centraal in de campagnestrategie van zijn team. Bidens adviseurs willen de aandacht richten op zijn ervaring, een "vaste hand aan het roer" en wijzen op wat zijn regering heeft bereikt.

Onder Biden nam het Congres een aantal ingrijpende wetten aan, waaronder een steunpakket om de pandemie te bestrijden, een infrastructuurwet met steun van Republikeinen en een omvangrijk pakket maatregelen die Amerika groener en duurzamer moeten maken.

Maar de kiezer heeft een slecht geheugen en campagnevoeren in de VS is een marathon, geen sprint. Kandidaat Biden zal nog meer het land in moeten, om handen te schudden en geld in te zamelen. De vorige campagne was midden in de pandemie en daardoor was er sowieso minder contact met de kiezer.

Maar nu moet hij er toch echt op uit. Hij zal daarbij worden bijgestaan door First Lady Jill Biden, die nu al vaak zijn plaats op evenementen inneemt, en natuurlijk door vicepresident Kamala Harris die opnieuw zijn running mate wordt.

De regisseur van dit rondreizende campagnecircus is een relatief nieuw gezicht in Bidens kring van vertrouwelingen. De 45-jarige Julie Chavez Rodriguez was tot voor kort adviseur in het Witte Huis. Ze is de kleindochter van het Mexicaans-Amerikaanse burgerrechtenicoon Cesar Chavez.

Zij heeft de zware taak om de groep kiezers die Biden in 2020 in het Witte Huis bracht, opnieuw te mobiliseren. En dat is moeilijker dan het lijkt. Biden leunde zwaar op zwarte, jongere en meer progressieve kiezers en juist die groepen zijn minder enthousiast over zijn nieuwe kandidatuur.

Daar komt bij dat steeds meer latinokiezers weglopen bij de Democraten. Het is dan ook geen toeval dat het binnenhalen van de latinostem tot het vorige takenpakket van Chavez Rodriguez behoorde.

De Republikeinen zitten ondertussen niet stil. Trump is de bekendste presidentskandidaat, maar ook oud-VN-ambassadeur Nikki Haley heeft zich gemeld voor de hoogste post. Verwacht wordt verder dat oud-vicepresident Mike Pence en gouverneur Ron DeSantis van Florida in de race stappen.

In het Huis van Afgevaardigden, waar een Republikeinse meerderheid is, hebben Trump-aanhangers een reeks onderzoeken aangekondigd, onder meer naar de chaotische terugtrekking uit Afghanistan en Hunter Biden, de zoon van de president. Hun hoop is dat de felle verhoren de president politiek zullen beschadigen of op zijn minst sterk zullen afleiden in de aanloop naar 5 november 2024.

Maar straatvechter Biden is na zeven Senaatsraces en drie presidentscampagnes wel wat gewend. Hij hoopt dat zijn pitch opnieuw een succesformule blijkt: "Don't compare me to the Almighty, compare me to the Alternative." Vergelijk me niet met de Almachtige, maar met het alternatief. De klus om het presidentschap in een tweede termijn af te maken is begonnen.