'Moldavië kan hybride aanvallen van Rusland weerstaan, met hulp uit Nederland'
Er is op dit moment geen Russische militaire dreiging meer voor Moldavië, maar Rusland blijft wel proberen het land te destabiliseren. Dat zegt Nicu Popescu, vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken van Moldavië in een gesprek met de NOS. "Het is moeilijk, maar we kunnen het aan. Zolang Oekraïne standhoudt, zijn wij veilig."
Vandaag opende Nederland een ambassade in het Oost-Europese land dat ligt ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne. Mede vanwege de oorlog in Oekraïne zijn de diplomatieke banden met Moldavië aangehaald. "Nederland wil voorkomen dat Rusland het land op een niet-democratische wijze in zijn invloedssfeer trekt", aldus minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken.
De pro-Europese regering van Moldavië maakt zich sinds de Russische invasie in buurland Oekraïne grote zorgen over Russische inspanningen om het land te destabiliseren. Begin dit jaar waarschuwde de regering voor een Russisch plan om regeringsgebouwen te bestormen, bestuurders te gijzelen en een pro-Russisch bestuur te installeren. Lokale journalisten onthulden hoe anti-overheidsprotesten werden gefinancierd door partijen met banden met Moskou. Ook kampt het land met cyberaanvallen en valse bommeldingen.
Volgens minister Popescu gaan zulke 'hybride aanvallen' voortdurend door, maar slaagt Moldavië erin om zichzelf te verdedigen. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de Europese Unie en andere westerse landen. Brussel heeft het afgelopen jaar honderden miljoenen uitgetrokken voor financiële en humanitaire steun aan het land. Ook heeft de EU militaire steun toegezegd, waaronder een radarsysteem om het luchtruim te verdedigen. Het afgelopen jaar vlogen Russische raketten herhaaldelijk door het Moldavische luchtruim.
Nederlandse steun
Nederland speelt een belangrijke rol met steun op het gebied van cyberveiligheid, zegt Popescu. "Ook heeft Nederland ons geholpen bij het afscheid nemen van Russisch gas. Deze winter zijn we volledig onafhankelijk geworden van gas uit Rusland." Verder zijn Nederlandse deskundigen betrokken bij de juridische hervormingen die nodig zijn voor toetreding tot de Europese Unie.
De toenadering van Moldavië tot de Europese Unie is ook in het belang van Nederland, zegt zowel Popescu als zijn Nederlandse collega Hoekstra. Een veilige oostgrens vergroot volgens hen de veiligheid in de gehele Europese Unie. "De EU heeft daarom een hub in Moldavië geopend om georganiseerde misdaad en het smokkelen van wapens tegen te gaan", vertelt Popescu. Die 'hub' moet onder meer voorkomen dat wapens die aan Oekraïne worden geleverd het land uit worden gesmokkeld en in handen van criminelen belanden.
"Maar we geven ook wat terug", voegt Popescu toe, "door bijvoorbeeld militairen te leveren voor NAVO-missies in Bosnië en Kosovo."
Geen wapens naar Oekraïne
Moldavië lijkt niet in staat om Oekraïne ook militair te steunen. "We zijn wel betrokken bij het Ramstein-overleg [over militaire steun aan Oekraïne, red.], maar hebben zelf niet de capaciteit om iets te leveren aan Oekraïne." De Moldavische minister van Defensie zei eerder dat het meeste materieel van het 6500-koppige leger van Moldavië te gedateerd is. "90 procent stamt uit Sovjettijden", zei hij.
Bovendien heeft Moldavië neutraliteit in de grondwet opgenomen. Om die reden heeft Moldavië tot nu toe geweigerd westerse wapenleveringen aan Oekraïne over Moldavisch grondgebied te laten gaan. Dat zou de levering vanuit NAVO-lidstaat Roemenië aan het zuiden van Oekraïne kunnen vereenvoudigen.
Popescu kon niet zeggen of Moldavië dit standpunt overweegt te herzien. Het land lijkt te balanceren tussen verdere toenadering tot het Westen en het voorkomen van escalatie van Rusland. Bovendien is de steun voor toetreding tot de NAVO veel lager dan de wens om lid te worden van de EU. Slechts een kwart van de bevolking is uitgesproken voorstander van NAVO-toetreding.
De Moldavische regering lijkt zich daarom voornamelijk te richten op EU-toetreding. Vandaag stuurde minister Popescu de eerste voortgangsreportage die vereist is voor toetreding naar Brussel. Nederland heeft volgens Popescu belangrijke hulp verleend bij dit omvangrijke proces. Een meerderheid van het Europees Parlement steunde vandaag een motie om de EU-toetredingsgesprekken met Moldavië eind dit jaar te laten starten.
