China haalt fel uit naar Nederland om alarmerend AIVD-rapport

Nederland moet ophouden met het aanwakkeren van angst tegenover China, zegt een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Peking haalt daarmee fel uit naar het gisteren gepubliceerde AIVD-jaarverslag.

In dat rapport noemde de inlichtingendienst China de grootste dreiging voor de economische veiligheid van Nederland. Er wordt gesproken over Chinese spionage en onderzoeken van de AIVD en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) naar heimelijke activiteiten van China in Nederland.

'Hypen'

Woordvoerder Wang Wenbin beschuldigt de Nederlandse autoriteiten van een koudeoorlogmentaliteit. De Chinese regering vindt dat Nederland moet stoppen met het hypen van het valse narratief dat China een gevaar vormt.

Het viel te verwachten dat China kritiek zou uiten op het alarmerende AIVD-rapport. De toon van de reactie is fel. Tot nu toe was de woordkeuze van ophitsing en verwijzingen naar de Koude Oorlog vooral gereserveerd voor Angelsaksische rivalen als de VS, Canada en Australië.

Systeemrivaal

Andersom waren ook de waarschuwende woorden in het AIVD-verslag opvallend stevig. China wordt enerzijds een belangrijke handelspartner genoemd, maar ook een systeemrivaal: "China maakt zowel gebruik van legitieme investeringen, bedrijfsovernames en academische samenwerking, als van illegitieme (digitale) spionage, insiders, heimelijke investeringen en illegale export. Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en wetenschappers zijn daarvan regelmatig het slachtoffer."

De groeiende assertiviteit van de Aziatische grootmacht wordt door de AIVD eveneens een bedreiging genoemd voor de slagkracht van de krijgsmacht. Ook kan Nederlandse technologie die bedoeld is voor vreedzame doeleinden worden "gebruikt voor onderdrukking of oorlogsvoering".

'Nadelen pas laat zichtbaar'

De inlichtingendiensten proberen bedrijven en kennisinstellingen bewuster te maken van deze risico's, schrijft de AIVD. "De nadelen van samenwerken worden vaak pas op langere termijn zichtbaar."

Eerder uitte Peking zijn onvrede over het Nederlandse besluit om de export van chipmachines naar China aan banden te leggen. Het in deze sector wereldwijd zeer invloedrijke Nederlandse ASML mag vanaf deze zomer bepaalde machines niet meer verkopen aan Chinese bedrijven.

Dit verbod kwam er na druk vanuit Washington. Er zijn zorgen in het Westen dat China chips zal gebruiken voor de productie van legermateriaal, zoals drones.

Het exportverbod is China een doorn in het oog. Het land is boos dat Washington de macht heeft om landen als Nederland en Japan "te dwingen" Amerikaanse exportbeperkingen door te voeren om "China zijn recht op ontwikkeling te ontnemen", zei een woordvoerder destijds.