Staking van Amerikaanse scriptschrijvers van series en films dreigt

In de Verenigde Staten dreigen scriptschrijvers van populaire series en films met een staking. Leden van de Writers Guild of America, de vakbond die de schrijvers vertegenwoordigt, zijn akkoord met een staking als film- en tv-producenten in Hollywood op korte termijn niet over de brug komen met betere voorwaarden. In 2007 staakte de bond ook al eens en kwam de productie van populaire series stil te liggen, met grote gevolgen.

Gisteravond (lokale tijd) werd de uitslag van de stemming onder de vakbondsleden bekendgemaakt. Bijna 98 procent van de leden van de Writers Guild of America zei achter een staking te staan, als er voor 1 mei geen overeenkomst is bereikt met de productiemaatschappijen. Op die datum lopen de huidige contracten af. Het ging om ruim 9000 stemmen. De stemming wordt gezien als een laatste schot voor de boeg voordat men de pen neerlegt.

De vakbond vindt dat schrijvers sinds de komst van streamingdiensten zoals Netflix en HBO Max niet genoeg verdienen en pleit voor betere tarieven. De Writers Guild beredeneert dat schrijvers van series en films de dupe zijn, nu streaming zo populair is. Schrijvers worden namelijk extra betaald wanneer hun werk opnieuw wordt uitgezonden, een factor die bij het streamen volgens de vakbond volledig wegvalt.

Daarbij komt volgens de vakbond dat door de opmars van streamingdiensten er minder afleveringen per seizoen worden geproduceerd. Waar volgens de bond vroeger twintig afleveringen per seizoen gebruikelijk waren, zijn dat er nu vaak tien. Ook dat zou schrijvers benadelen. Volgens de vakbond verdienen schrijvers nu gemiddeld een vijfde minder dan tien jaar geleden.

Chaos na eerdere staking

Branchevereniging Alliance of Motion Picture and Television Producers, die grote bedrijven zoals Amazon, Apple, Disney, Netflix en Warner Bros vertegenwoordigt, zegt op zijn beurt dat de uitkomst van de stemming viel te verwachten. De vereniging liet vrijwel direct na de aankondiging aan CNN weten niet erg onder de indruk te zijn van de grote meerderheid waarmee de vakbondsleden akkoord gingen. De vereniging zei verder op zoek te zijn naar een "redelijk compromis", maar gaf daaraan geen verdere invulling.

De vorige staking van de Amerikaanse Writers Guild vond in 2007 plaats en duurde ongeveer honderd dagen. 12.000 scriptschrijvers legden toen het werk neer, wat leidde tot chaos in de tv-wereld. Gescripte shows werden gedwongen stopgezet en televisienetwerken zonden uit nood herhalingen uit.

Nieuwe afleveringen van populaire series als The Office en Scrubs werden tijdelijk niet meer gemaakt. In diezelfde periode werd realityserie The Apprentice - met toen nog zakenman Donald Trump in de hoofdrol - juist erg groot, omdat bij die serie weinig schrijvers betrokken waren. Het leidde er ook toe dat de toonaangevende Golden Globe Awards in 2008 niet werden uitgereikt.

In 2021 werd ook al een staking van een andere vakbond ternauwernood afgewend.

Steun van grote namen

Prominente namen in Hollywood hebben zich inmiddels achter de schrijversbond geschaard. Het gaat onder meer om regisseur Daniel Kwan (Everything Everywhere All at Once) die oproept scriptschrijvers beter te betalen. Schrijvers van populaire titels als Crazy Rich Asians en Ted Lasso hebben zich eveneens publiekelijk voor de stemming uitgesproken.

Op de achtergrond van de kwestie speelt overigens mee dat Netflix en Disney de voorbije maanden honderden werknemers hebben ontslagen. In het geval van Netflix had dat te maken met teruglopende abonnee-aantallen.