Rutte volhardt in 'versnelling' stikstof, groot deel oppositie zegt vertrouwen op

Het was vooraf duidelijk dat het een zwaar debat zou worden voor het kabinet, en dan met name voor premier Rutte. Want na de persconferentie van afgelopen vrijdag was de stand van zaken over het stikstofbeleid van het kabinet er niet duidelijker op geworden. Het CDA vroeg om een pauze en kondigde aan opnieuw over een deel van het regeerakkoord te willen onderhandelen. Rutte sprak juist van versnellen.

In het Kamerdebat over de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen zei Rutte opnieuw dat het kabinet het stikstofbeleid gaat versnellen. Hij zei dat het kabinet werkt aan de 'piekbelastersregeling' voor bedrijven die veel stikstof uitstoten bij natuurgebieden, en aan een uitkoopregeling voor boeren die vrijwillig willen stoppen. Ook wordt er gewerkt aan een landbouwakkoord.

Rutte zei verder dat de afspraak met het CDA, om het landbouwakkoord en onderhandelingen in de provincies af te wachten, niet leidt tot vertraging of een pauze. Een groot deel van de oppositiepartijen heeft daar totaal geen vertrouwen in. De premier kon dan ook niet voorkomen dat er een motie van wantrouwen werd ingediend, die op brede steun van de oppositie kon rekenen.

Want hoe het kabinet de versnelling gaat bereiken, werd voor hen niet duidelijk. De uitkoopregelingen voor piekbelasters en boeren liggen ter beoordeling bij de Europese Commissie. Die moet beoordelen of er sprake is van toegestane staatssteun. Nederland moet dat afwachten. "Ik volg dat nauwgezet", zei Rutte. Weinig piekbelasters willen overigens uitgekocht worden.

En het landbouwakkoord moet nog worden gesloten. Daarbij zitten het kabinet en de verschillende landbouworganisaties aan tafel. In het landbouwakkoord wil het kabinet afspraken met de agrarische sector vastleggen over de bestemming van grond, innovatie en vergroening. De gesprekken lopen al vanaf december zonder resultaat, en Agractie stapte onlangs (tijdelijk) uit de onderhandelingen.

"We zetten in op innovatie, onder andere voor stalsystemen", zei Rutte. "Dus op dat innovatiespoor blijven we ook inzetten." Rutte noemde het jaartal 2030 of 2035 "voor de korte termijn niet zo relevant".

Alle vier de coalitiepartijen vinden dat het sneller moet, want het bad stroomt over, zei de premier:

Verder zei Rutte dat de ministeries met de provincies "ambtelijk in gesprek" zijn over de aanpak van piekbelasters en de verplaatsing en omscholing bij deze bedrijven. "Ook dat gaat ruimte geven."

Verschillende fractievoorzitters van de oppositie lieten blijken dat zij daar geen enkel vertrouwen in hebben. PVV-leider Wilders zei dat Rutte heel Nederland voor de gek houdt. Pieter Omtzigt wees erop dat provincies pas geld krijgen voor hun stikstofplannen als zij de kabinetsdoelstelling halen. "Maar wat is die nu eigenlijk?"

SGP-leider Van der Staaij denkt dat uiteindelijk iedereen op elkaar gaat zitten wachten: "In het landbouwakkoord gaat het over het wel of niet gedwongen uitkopen van boeren. Die vraag kun je pas beantwoorden als het kabinet duidelijkheid geeft."

Motie van wantrouwen

De oppositie probeerde nog de toezegging te krijgen dat die duidelijkheid binnen twee weken komt. Zij vinden twee verschillende 'stikstofmeningen' binnen het kabinet niet kunnen. Maar dat wilde Rutte niet doen. "Waar het CDA op wil wachten is niet binnen twee weken afgerond", zei hij.

Daarop diende GL-leider Klaver een motie van wantrouwen in namens PvdA, PVV, PvdD, Denk, BBB, SP, JA21, Groep Van Haga, Volt en Omtzigt. Niet namens de SGP, "maar voor ons staat het licht wel op oranje", waarschuwde Van der Staaij. Hoofdelijk stemden 59 Kamerleden voor en 76 tegen.