Discussie over OneLove-band: 'Moet vanuit je hart en beleving komen'

• Soehayla Halouchi

  redacteur online

Politiek en sport: het zijn twee totaal verschillende werelden, die de laatste jaren steeds vaker met elkaar verweven lijken. Gisteren maakte voetbalclub Excelsior bekend dat Redouan el Yaakoubi geen aanvoerder meer is vanwege zijn weigering de OneLove-band om te doen.

El Yaakoubi zei tegen sportzender ESPN eerder liever de band met 'respect' erop te dragen: "Ik vind respect voor iedereen belangrijk, we moeten respect hebben voor elkaars normen en waarden."

Toen El Yaakoubi bij een teamfoto ook niet achter een grote OneLove-banner wilde plaatsnemen, besloot de club hem de band te ontnemen. Die actie heeft "intern en extern voor veel ruis en onbegrip" gezorgd en tot een situatie geleid "die voor beiden niet wenselijk is", aldus de club.

Excelsior nam een andere houding aan dan bijvoorbeeld Feyenoord, toen Feyenoord-aanvoerder Orkun Kökcu weigerde de OneLove-band te dragen; Kökcu bleef 'gewoon' aanvoerder.

'Politieke statements zijn in'

Voetbalbond KNVB riep de OneLove-band in het leven als symbool voor verbinding, en tegen racisme en discriminatie. De kleuren staan voor "ieders trots op de eigen afkomst, kleur, genderidentiteit en seksuele geaardheid". Maar de band roept bij sommige spelers dus ongemak op.

In de sportwereld is die trend breder te zien, waarbij sporters terughoudend zijn om zich uit te spreken voor bepaalde politieke statements als ze zijn opgetuigd door een overkoepelende sportorganisatie.

Max Verstappen weigerde in 2020 bijvoorbeeld te knielen voor het #WeRaceAsOne-initiatief, dat zich uitte tegen racisme en discriminatie. Op een persconferentie liet hij weten dat iedereen zich op zijn of haar eigen manier zou moeten kunnen uiten. Politieke statements binnen de sport lijken ook niet langer beperkt tot individuele overtuigingen van de atleten zelf.

Dat herkent Cees Wijburg, die mediatraining geeft aan voetbalclubs en professionals in de branche. "Tegenwoordig is er een trend van sportorganisaties die zich politiek uiten en soms ook hun spelers daartoe verplichten. Excelsior wil eenheid uitstralen en solidair zijn, omdat andere clubs het ook doen. Typisch dat Nederlandse kuddegedrag."

Dat voetbalclubs dergelijke acties ondersteunen, moet kunnen, zegt Wijburg. Maar hij is het "beslist" niet eens met het afnemen van de aanvoerdersband van El Yaakoubi. "Steun voor zo'n actie moet vanuit je hart en beleving komen. De OneLove-band heeft niets te maken met voetbal en die aanvoerdersband wel. Ik vind het kwalijk om die af te nemen."

Volgens Wijburg moeten voetbalclubs om die reden politieke statements niet verplichten aan hun spelers. "Als men daar niet aan wil deelnemen, maakt dat ze niet haatdragend. Het is gewoon hun eigen opvatting."

Cancelcultuur

De negatieve reacties op El Yaakoubi's keuze vindt Wijburg ook gevaarlijk: "We zijn heel erg bezig met het veroordelen en cancellen. Om iemand meteen weg te zetten als homofoob. Dat zijn hele zware aantijgingen."

Lang niet alle reacties zijn kritisch op de voetballer. Verschillende mensen betuigen online steun voor zijn keuze. Zo ook influencer en radio-dj Youssef Koukouh. Hij uitte gisteren kritiek op het besluit van Excelsior op zijn socialemediakanalen, waar ruim 300.000 mensen hem volgen.

Dat Excelsior de aanvoerdersband van El Yaakoubi toch afneemt, gaat volgens Wijburg vooral om 'gezichtsverlies' voor de club. Hij benoemt daarbij de zogeheten cancelcultuur. "Tegenwoordig worden we gedwongen om aan van alles en nog wat mee te doen. En doe je dat niet, dan word je gecanceld."

"Daar zijn clubs ook bang voor", voegt Koukouh toe. "Die denken: 'ons boegbeeld, onze aanvoerder, steunt dit niet, dan zijn wij bang dat mensen straks denken dat onze club homofoob is.'"

'Politiek en voetbal moet je scheiden'

Volgens Koukouh moeten voetbal en politiek van elkaar gescheiden blijven. "Als het gaat om El Yaakoubi, maar ook over Verstappen, zeg ik: dat is jullie recht. Je hoeft niet aan de buitenwereld te bewijzen waar je voor staat. Bij de plaatselijke voetbalclub, waar ik vrijwilliger ben, is er ook geen politiek. Dat verpest het spel."

Net als Wijburg vindt hij dat discriminatie en racisme bespreekbaar moeten blijven. "Maar daar moet je niet in doorslaan. Het zijn absoluut niet alleen mensen die zich kunnen identificeren met zijn normen en waarden, of alleen moslims of Marokkanen die achter El Yaakoubi staan. Dat merk je al na mijn statement gisteren. Heel veel mensen vinden dit."

Tal van activisten en mensenrechtenorganisaties zijn juist blij met het invoeren van de OneLove-band en de standvastigheid van Excelsior hierbij. De club spreekt zich zo ferm uit tegen discriminatie en homohaat in de voetbalwereld, vinden zij.