Pakistaanse oud-premier gaat er met gestrekt been in om celstraf te voorkomen
Terrorisme, opruiing, godslastering en corruptie, zomaar een greep van de misdaden waar de Pakistaanse oud-premier Imran Khan van wordt beschuldigd in tientallen rechtszaken en aangiften door heel het land. Gesteund door relschoppende aanhangers gaat hij hier met gestrekt been tegenin, want het lijkt een alles-of-niets-situatie. Het wordt voor hem een tweede termijn als premier of celstraf.
Voor veel aanhangers draait het bovendien om nog iets groters: een gevecht tegen de zogenoemde status quo, ofwel de oude politieke families en het almachtige Pakistaanse leger dat de politieke touwtjes van oudsher in handen heeft.
De 70-jarige Khan werd in de jaren 90 wereldberoemd als cricketer en was van 2018 tot april vorig jaar premier. Hij werd afgezet na een motie van wantrouwen, waarna hij te maken kreeg met talloze juridische procedures. Sinds zijn afzetting mobiliseert hij zijn volgers in een demonstratie voor vroege verkiezingen. De volgende parlementsverkiezingen moeten volgens de planning in het najaar plaatsvinden.
Via Twitter beschuldigt Khan de autoriteiten van fascisme, het martelen van gearresteerde aanhangers en zegt hij dat zijn leven in gevaar is. Dat laatste wordt kracht bijgezet door een moordpoging tijdens een politieke bijeenkomst in november, waarbij Khan in zijn been werd geraakt door meerdere kogels.
Om die reden weigerde hij meermaals in de rechtbank te verschijnen. De beveiliging zou er niet voldoende zijn. Hij riep zijn volgers op naar zijn huis te komen om hem te steunen. Achteraf zei hij hen niet onder controle te hebben, maar toen ze zich al stenen gooiend als menselijk schild opwierpen toen de politie hem probeerde te arresteren, deed hij ook niets om hen tegen te houden.
Hun aanwezigheid werkte bovendien in Khans voordeel toen hij zaterdag wel bij de rechtbank verscheen, maar niet binnen kon komen door het traangas en de rookbommen die de politie tegen de relschoppers inzette. Daardoor kon de rechtszaak tegen hem nog steeds niet beginnen.
Aanhangers van Kahn probeerden zaterdag te verhinderen dat de auto waarin hij zat bij de rechtbank kon komen:
Zijn rivalen zetten minstens zo hard de tegenaanval in. Terwijl Khan bij de rechtbank was zaterdag, viel de politie met een bulldozer zijn huis binnen. Er werden benzinebommen en wapens gevonden, zegt de politie. Zowel bij Khans huis als bij de rechtbank werden honderden aanhangers gearresteerd voor rellen.
Maryam Nawaz, vice-voorzitter van regeringspartij PML (N) en het nichtje van premier Shehbaz Sharif, riep op om Khans partij PTI tot terroristische organisatie te verklaren, maar vandaag kreeg ze bij een speciale vergadering hierover niet genoeg bijval van coalitiepartners.
Geen steun van leger
Khan zoekt niet alleen de confrontatie met zijn politieke tegenstanders, hij schopt ook tegen het leger, dat in Pakistan een grote vinger in de politieke pap heeft. Algemeen wordt aangenomen dat niemand premier kan worden zonder de steun van het leger en dat Khan pas afgezet kon worden toen hij die steun had verloren.
Tegen de media zei hij deze maand dat voormalig legerchef Qamar Javed Bajwa hem "in de rug had gestoken". De nieuwe chef, generaal Asim Munir, zou hij "het voordeel van de twijfel" willen geven, al sprak hij vorige maand ook over een "zichtbare kloof" tussen het leger en het publiek die hij gevaarlijk noemde.
Verschillende analisten hebben zorgen geuit dat de confrontatie weleens in een militaire coup zou kunnen uitmonden. Maar Khans aanhangers, onder wie allerlei beroemdheden, benadrukken dat daardoor juist eerlijke verkiezingen zouden kunnen volgen, zonder inmenging van het leger en een gevestigde orde waarbij het civiele leiderschap machtiger wordt dan het militaire.
Ontevreden bevolking
Dat Khan in deze strijd een kans maakt, heeft hij volgens analist Uzair M. Younus van de Amerikaanse denktank Atlantic Council te danken aan de steun van "miljoenen burgers die hem als hun redder zien". Dat heeft ook te maken met de aanhoudende economische crisis en werkloosheid. "Rond de 60 procent van Pakistans bevolking is onder de 30 en boos", schreef Younus onlangs in de Pakistaanse krant Dawn. "Een aanzienlijk deel steunt Khan." Om die reden werkt de agressieve strategie van Khan in zijn voordeel, aldus Younus.
Khan moet eind deze maand weer voor de rechtbank verschijnen. Voor nu is het arrestatiebevel wegens het niet verschijnen in de rechtbank ingetrokken.
