Fred Teeven verkent BBB-coalitie Zuid-Holland, ook andere provincies benoemen verkenner

De BBB is na de verkiezingswinst van woensdag druk bezig om verkenners te benoemen in de verschillende provincies. In Zuid-Holland gaat VVD-coryfee Fred Teeven onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een coalitie te vormen.

In Brabant is dat Sacha Ausems, de partijloze burgemeester van Waalwijk. In Noord-Holland is Ankie Broekers-Knol (VVD, voormalig staatssecretaris en Eerste Kamervoorzitter) benoemd om te verkennen.

In Groningen gaat PvdA-burgemeester Ard van der Tuuk van Westerkwartier aan het werk. In Friesland wordt dat SGP-Tweede Kamerlid Chris Stoffer. In Drenthe is Astrid Nienhuis sinds vanmiddag verkenner; zij is de VVD-burgemeester van Heemstede en voormalig officier van justitie.

In de provincie Utrecht heeft de BBB Danny de Vries gevraagd om verkennend werk te doen. CDA'er De Vries is burgemeester van Oudewater. En in Zeeland gaat Gerard Rabelink aan het werk als verkenner. "Ik ga eerst een gesprek aan met de commissaris van de koning. En ik ga me verdiepen in de verkiezingsprogramma's, maar ik ga vooral luisteren", zegt Rabelink, eerder burgemeester van Schouwen-Duiveland, bij Omroep Zeeland. Rabeling is niet verbonden aan een politieke partij.

De partijloze Jan Schrijen (70) is door de BBB naar voren geschoven als verkenner in Limburg. Hij was van 1998 tot 2005 burgemeester van Venlo. Na zijn pensioen in 2016 was hij onder meer (waarnemend) burgemeester van Valkenburg en Landgraaf, schrijft 1Limburg.

De BBB werd bij de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag in een keer de grootste partij in alle twaalf provincies. Hoewel dat niet verplicht is, neemt de grootste partij altijd het initiatief om te komen tot een werkzame coalitie.

Dat wordt in de meeste provincies geen sinecure. In Noord-Brabant bijvoorbeeld zei BBB'er John Frenken eerder al dat het huidige stikstofbeleid in de provincie op de helling moet. Brabantse boeren moeten nu uiterlijk op 1 juli 2024 hun stallen hebben aangepast, maar wat Frenken betreft wordt die deadline uitgesteld. Hij wil daarover niet onderhandelen.

"Nee, eigenlijk niet", aldus Frenken bij Omroep Brabant. "We hebben in eerdere interviews al gezegd dat als wij in de Staten zouden zitten er al lang een motie had gelegen dat die deadline van tafel moet. Die deadline is mensen het mes op de keel zetten, wat totaal niet nodig is. Op basis van vrijwilligheid en vooral met medewerking van iedereen komen we verder."

Wijs bestuur

De Brabantse verkenner Sacha Ausems wil toch graag aan het werk. "Verbinding is voor mij een belangrijk thema, te veel mensen voelen zich niet gehoord", stelt ze. "Ik heb de overstap naar het openbaar bestuur gemaakt vanuit die betrokkenheid. Wijs bestuur start met luisteren en goed willen begrijpen. Daarom ben ik bijzonder gemotiveerd om deze gesprekken te voeren."

De Noord-Hollandse verkenner Ankie Broekers-Knol benadrukt dat het "ontzettend belangrijk is om het werk neutraal te doen". Ze vergelijkt dat met haar voorzitterschap van de Eerste Kamer. Broekers-Knol zegt al enige tijd geleden te zijn benaderd met de vraag of ze informateur wilde zijn als de BBB de grootste zou worden.

Kloof stad en platteland

De keus voor Danny de Vries in de provincie Utrecht is heel bewust, zegt de BBB. De Vries was ooit journalist, woonde eerder in Amsterdam en Enschede is dus nu burgemeester van plattelandsgemeente Oudewater. "Hierdoor hoopt de BBB dat hij de kloof tussen stad en platteland kan dichten", aldus BBB-lijsttrekker Anton Verleun bij RTV Utrecht.

"Wij hebben hier 13,2 procent van de stemmen gehaald. Niet 33 procent, niet 50 procent. Wij moeten ons bescheiden opstellen en willen bruggen bouwen." Verleun zegt bij de coalitievorming geen partijen uit te sluiten, maar vindt wel dat een coalitie met de nummer twee in Utrecht, GroenLinks, niet voor de hand ligt.

Onbesuisde acties

Dat Ard van der Tuuk de gesprekken over een coalitie in Groningen gaat voeren is opvallend. Als burgemeester kreeg hij vorig jaar zomer te maken met harde acties van boeren toen die afval op een snelweg in zijn gemeente dumpten. "Ik vind dat het onbesuisde acties zijn", zei hij bij RTV Noord.

Aan de ene kant toonde hij begrip voor het verzet van de boeren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Maar hij veroordeelde de actievorm. "Je moet er toch niet aan denken dat een gezin vanochtend in alle vroegte op vakantie gaat met de kinderen en erop knalt. Dit kan echt niet."

De meeste verkenners zullen maandag de eerste gesprekken voeren. In de provincie Flevoland wordt de naam van de verkenner maandagavond bekendgemaakt, stelt BBB-lijsttrekker Anja Keuter bij Omroep Flevoland. Ook in Overijssel zal waarschijnlijk begin volgende week een verkenner aan het werk gaan.