NS meldt meer agressie tegen treinpersoneel, roept weer om meer bevoegdheden

Het aantal meldingen van NS-personeel over agressie is vorig jaar gestegen met 30 procent, zegt de vervoerder. Die vraagt de overheid opnieuw om meer bevoegdheden om verbaal en fysiek geweld aan te kunnen pakken.

Het aantal meldingen steeg in 2022 naar 965, minder dan drie per dag. De NS vervoert dagelijks honderdduizenden reizigers.

Bij de meeste meldingen van agressie ging het om medewerkers die werden bedreigd, mishandeld of bespuugd. Over agressie tussen reizigers onderling kwamen 3144 meldingen binnen. Ook daar is een toename te zien.

Deze conducteur maakt geregeld nare situaties mee. In de video vertelt ze erover:

De stijging van het aantal meldingen komt niet alleen doordat er in 2022 weer meer passagiers waren na het schrappen van de coronabeperkingen, stelt de NS.

"In en na de coronacrisis zagen en zien we echt meer reizigers die een grote mond hebben en een kort lontje hebben", stelt een woordvoerder. "Ook worden we vaker geconfronteerd met mensen die geen vervoersbewijs hebben en dan overgaan tot geweld."

Verharding in de maatschappij

Wouter Koolmees, sinds drie maanden topman van NS, zegt dat hij zich is "rot geschrokken" over het gedrag van sommige reizigers. Hij zegt dat het in gesprekken met medewerkers veel te vaak gaat over sociale veiligheid, deëscaleren en het voorkomen van geweld.

"Dat de verharding in de maatschappij steeds vaker leidt tot agressie tegen mijn collega's, maar ook tegen politie en andere hulpverleners, vind ik verwerpelijk", zegt Koolmees. "Ik roep iedereen op: laat mijn collega's met rust."

Fouilleren

Er is volgens de vervoerder geen eenduidige groep daders aan te wijzen voor de geweldplegingen. Wel gaat het in Maarheeze en Zwolle bijvoorbeeld om zwartrijdende bewoners van asielzoekerscentra.

Over het algemeen spreekt de NS zorgen uit over een groeiende groep jongeren met wapens, die worden aangetroffen bij het fouilleren. Het komt volgens de vervoerder niet vaak voor dat er met wapens wordt gedreigd.

220 NS-medewerkers liepen in 2022 letsel op als gevolg van agressie. Ook dat is een stijging ten opzichte van 2021, toen waren het 186 medewerkers.

De belangrijkste aanleiding voor geweld van reizigers was het aanspreken op huisregels (bij 529 incidenten), gevolgd door de controle van het vervoersbewijs (311 incidenten).

Camera's op sommige trajecten

Vorig jaar nam de vervoerder een aantal maatregelen om de veiligheid van personeel en reizigers te vergroten, waaronder camera's die rechtstreeks door medewerkers op een centrale plek kunnen worden bekeken op bepaalde trajecten waar veel overlast is. De NS gaat het aantal trajecten waarop dat wordt gedaan vergroten.

Maar het bedrijf wil ook extra hulp van de overheid. Vorig jaar drong de NS bij het ministerie van Justitie en Veiligheid al aan op uitbreiding van de bevoegdheden van NS-veiligheidspersoneel, waardoor het makkelijker wordt om de identiteit van aangehouden personen vast te stellen.

Dat zou mogelijk kunnen worden door NS-medewerkers toegang te geven tot het register waarin rijbewijzen geregistreerd staan, maar een besluit hierover is uitgesteld. Op dit moment moet voor het identificeren van reizigers nog de politie ingeschakeld worden.

Volgens de NS ontlast de toegang tot het rijbewijsregister de politie en wordt zo escalatie voorkomen. Ook leidt de toegang ertoe "dat personen zich moeten verantwoorden voor hun gedrag". De NS erkent dat niet iedereen in het rijbewijzenregister staat, maar spreekt van "een begin".