Gebied Yanomami in Brazilië bedreigd: 'Er is te weinig eten voor ons'
Honderden mannen, vrouwen en kinderen van het inheemse Yanomami-volk in de Amazone worden opgevangen in een noodhospitaal in de stad Boa Vista. Velen hebben malaria en zijn ondervoed, baby's hebben diarree en wormen. Met een grote reddingsactie proberen Braziliaanse militairen en hulpverleners zoveel mogelijk verzwakte en vermagerde Yanomami uit hun territorium naar de stad te brengen, waar ze hulp en verzorging krijgen.
Volgens inheemse organisaties zijn de afgelopen vier jaar zeker 570 Yanomami-kinderen overleden aan ondervoeding en hebben duizenden mensen malaria gekregen. Belangrijkste oorzaak van de humanitaire crisis zijn de zogeheten garimpeiros, illegale goudzoekers die binnendringen in het gebied van de Yanomami. Ze vernietigen en ontbossen hele gebieden. Voor de goudwinning gebruiken ze kwik en andere chemicaliën die de rivieren, meren en vissen vergiftigen.
De Yanomami leven voornamelijk van jagen en vissen. Ze leven in het noorden in de Amazone, bij de grens met Venezuela. Hun gebied is het grootste inheemse territorium van Brazilië. Het is ongeveer net zo groot als Portugal. Ze wonen daar met 30.000 mensen. Door de vernietiging van hun gebied is voedsel steeds schaarser geworden.
Hoewel goudwinning en voedselschaarste in het gebied niet nieuw zijn, is de crisis onder de vorige president Jair Bolsonaro wel groter geworden. Het aantal goudzoekers in het gebied is de afgelopen vier jaar explosief gestegen, van 5000 tot 25.000. Bolsonaro wilde economische activiteiten in de Amazone vergroten en heeft dat herhaaldelijk laten blijken tijdens zijn regeerperiode. Hij gaf illegale goudzoekers vrij spel om het beschermde gebied van de inheemsen binnen te trekken en volop aan goudwinning te doen.
Er zijn de afgelopen week zo'n achthonderd Yanomami inheemsen middels een reddingsactie van het leger naar Boa Vista gebracht, onder wie Bery en Marykynha:
Inheemse leiders en gezondheidsorganisaties hebben de afgelopen jaren herhaaldelijk alarm geslagen bij de regering van Bolsonaro. Volgens hen keek Bolsonaro weg en verergerde de situatie ook nog eens doordat er fors werd bezuinigd op gezondheidsklinieken en artsen in het gebied.
De afgelopen maanden kwamen steeds meer beelden naar buiten die de ernst van de ondervoeding en de gezondheidscrisis onderstreepten. Na zijn aantreden op 1 januari 2023 besloot president Lula de crisis voortvarend aan te pakken. Hij reisde onlangs naar het gebied om zelf poolshoogte te nemen. Daarna beschuldigde hij Bolsonaro van genocide.
Bolsonaro zat al voor de machtsoverdracht in de Verenigde Staten, maar heeft aangekondigd dat hij volgende maand terugkomt. Via sociale media postte hij dat hij en zijn regering "juist veel voor de inheemsen hebben gedaan''. Justitie wil onderzoeken in hoeverre Bolsonaro voor de humanitaire ramp verantwoordelijk kan worden gehouden.
Inmiddels de eerste grote actie van het leger en de milieupolitie op gang gekomen, om de duizenden goudzoekers uit het gebied te zetten.