Nieuw Russisch offensief in Oekraïne lijkt begonnen: 'Ze duwen op alle fronten'
De strijd in het oosten van Oekraïne wordt steeds intensiever. Het Institute for the Study of War (ISW), een Amerikaanse denktank, meldt vandaag dat het langverwachte Russische offensief is begonnen en ook de Oekraïense gouverneur van Loehansk heeft het over een grootschalige aanval. Rusland-expert Bob Deen van Instituut Clingendael relativeert dit bericht. "Zo gaat dat niet meer, op één bepaalde dag. Het offensief is stiekem al begonnen, een week of twee geleden."
Deen erkent dat de Russen op alle fronten duwen. "Maar het echte zware vechten moet nog komen." Zijn collega Peter Wijninga van The Hague Center for Strategic Studies (HCSS) ziet allerlei signalen dat de strijd heviger wordt en dat de Russen opschalen. De intensivering duidt er volgens hem op dat er "iets op til is".
Wat de Russen doen aan het noordelijke front, lijkt nog het meeste op een offensief. In de provincie Loegansk heeft het Russische leger het initiatief overgenomen. "Daar waren de Oekraïners in de aanval, nu de Russen. Dat is opmerkelijk", zegt Deen, die ziet dat de Russen daar veel troepen hebben samengetrokken. Het is een ontwikkeling die ook het ISW ziet.
Inwoners van het Oekraïense dorp Yampil ontvluchten het gebied rondom Bachmoet na berichten over de Russische opmars:
"Het Russische offensief is in de provincie Loegansk begonnen, maar de Oekraïners slagen erin om te voorkomen dat de Russen territoriale winst boeken. Waarschijnlijk is het Russische offensief daar nog niet volledig op stoom", schrijft het ISW. Ook de gouverneur van de regio Loehansk, Serhi Hajdaj heeft het over een grootschalig offensief. Hij zei vandaag op de Oekraïense televisie dat Russische troepen proberen door de verdediging bij de stad Kreminna te breken.
Russische troepen proberen zich westwaarts door de sneeuw en bossen een weg te banen naar de Oekraïense stellingen, zei Hajdaj. "Er wordt voortdurend geschoten. We zien nu bijna iedere dag aanvallen. Kleine groepen Russen die op proberen te rukken met de steun van gepantserde gevechtsvoertuigen en tanks." Volgens de gouverneur lukt het hen tot nu toe niet door de Oekraïense verdediging heen te breken.
Wijninga herkent dit beeld: "De Russen doen twee dingen, ze vermoeien de Oekraïners en zijn tegelijkertijd op zoek naar de zwakke plekken in de verdediging."
Wanneer de Russen een doorbraak kunnen forceren, is lastig te voorspellen. Deen en Wijninga denken dat de kans daarop het grootst is als de stad Bachmoet valt. Om die stad wordt al maanden gestreden. Na een eventuele val komen er Russische troepen vrij, die dan op andere plekken ingezet kunnen worden.
Het net sluit zich rond Bachmoet.
Deen en Wijninga denken dat de val van Bachmoet nu een kwestie van weken is. "Het net sluit zich rond Bachmoet", zegt Wijninga. Deen: "De Oekraïners maken van Bachmoet een soort Marioepol. Dat hebben ze ook maanden volgehouden. Het heeft veel symbolische betekenis voor de Russen."
Deadline in maart
Er zijn twee belangrijke redenen waarom de Russen de druk nu opvoeren, naar een hoofdoffensief. President Poetin heeft de bevelhebber van het Russische leger de boodschap gegeven dat uiterlijk in maart de hele Donbas in Russische handen moet zijn. Verder zit nu 'de vorst nog in de grond', zodat er met tanks kan worden gereden. "Als het voorjaar begint, lopen ze vast", zegt Wijninga. Niettemin, tanks worden nu niet ingezet voor grote aanvallen.
Wijninga stelt vast dat opperbevelhebber Gerasimov nog veel werk aan de winkel heeft. "Tot aan de administratieve grens van de provincie Loegansk is nog maar een strookje. Daar zijn de Russen het verst gevorderd. Maar van de provincie Donetsk moet nog een redelijk gebied worden ingenomen, ter grootte van een derde van Nederland."
Tot veel meer dan dit zijn de Russen niet in staat, denkt Wijninga. Aan het zuidelijke front bij Zaporizja "misschien nog twee afleidingsmanoeuvres, maar meer niet." Een aanval vanuit alle windstreken op Oekraïne, zoals op 24 februari 2022, zit er niet meer in, denkt hij.
Het voorlopige hoofddoel van de Russen vormen nu de twee plaatsen Slovjansk en Kramatorsk, in de provincie Donetsk. "Dat zou een groot verlies zijn voor de Oekraïners", stelt Deen. Hij gaat ervan uit dat een Russisch offensief uiteindelijk zal 'culmineren' in een Oekraïens offensief, als de oprukkende Russen aan het einde van hun krachten raken, "net als in augustus".
Hoelang het slagveld op die manier heen en weer kan golven, durven de beide analisten niet te voorspellen.
