De mislukte comeback van de Franse Gele Hesjes
De Gele Hesjes organiseerden vandaag in heel Frankrijk demonstraties. Maar de opkomst was opvallend laag. In Laon, in Noord-Frankrijk, stond welgeteld één demonstrant op de rotonde waar vier jaar geleden nog massaal Gele Hesjes samenkwamen.
In Parijs werd vandaag gedemonstreerd door enkele duizenden mensen. In andere steden - van Straatsburg in het noorden tot Nice in het zuiden - kwamen per stad maximaal een paar honderd mensen op de been. Het was een protestdag "met lage opkomst", concludeerde tv-zender BFM.
De Gele Hesjes lieten Frankrijk vier jaar geleden nog schudden op zijn grondvesten. Maandenlang gingen elk weekend soms honderdduizenden demonstranten de straat op in het hele land. Er werd geprotesteerd tegen de gestegen brandstofprijzen. In Parijs kwam het in 2018 en 2019 met grote regelmaat tot flinke rellen en gewelddadigheden. President Macron deed concessies en begon een tournee door heel Frankrijk om het contact met 'gewone' Fransen te herstellen.
Dat de opkomst vandaag zo laag was, is opvallend. Alle ingrediënten voor nieuwe acties waren namelijk aanwezig. "Ruim een derde van de Fransen is boos en meer dan de helft van de Fransen is ontevreden", zei politicoloog Brice Teinturier deze week op de radio.
Er bestaat opnieuw grote ongerustheid over de koopkracht en over de inflatie. En het vertrouwen in de regering is gering. "Frankrijk is in mineur, maar het is niet zo dat de Fransen samen optrekken", aldus Tienturier. "Mensen laten zich niet meer zo makkelijk gezamenlijk mobiliseren. De ontevredenheid heeft namelijk verschillende oorzaken."
Uit peilingen van onderzoeksbureau Ipsos blijkt dat ongeveer een op de drie Fransen ontevreden is over president Macron. Maar dat zijn mensen met ofwel links-radicale ofwel rechts-radicale ideeën. En die zijn vaak niet van zins om samen de straat op te gaan.
Een derde van de bevolking lijkt bovendien alle vertrouwen in de politiek te hebben verloren, volgens Ipsos. Demonstreren is zelfs geen optie meer. Bij de laatste parlementsverkiezingen, in juni vorig jaar, ging nog maar 46 procent van de Fransen stemmen.
Die verdeeldheid speelt de centrum-rechtse president Macron in de kaart. In oktober en november vorig jaar organiseerden de vakbonden protesten en ook toen was de opkomst relatief laag.
Bovendien is 'links' onderling verdeeld. De vakbonden willen de komende weken demonstreren tegen het plan van Macron om de pensioenleeftijd te verhogen. Maar de linkse oppositie in het parlement organiseert over twee weken een eigen demonstratie tegen die plannen.
Toch profiteren de president en zijn regering weinig van de geringe of versnipperde protesten. In het parlement heeft de partij van Macron namelijk geen meerderheid meer.
Om maatregelen door te voeren heeft hij dus de steun van de oppositie nodig. Maar dat lukt nauwelijks. Zowel de links-radicale als de rechts-radicale partijen stemt vaak tégen de regeringsplannen. Daarom heeft de regering de laatste weken al zo'n tien keer wetten en maatregelen doorgevoerd, buiten het parlement om.
Tot op het bot verdeeld
Met een speciaal wetsartikel kan een parlementsstemming namelijk worden omzeild. De maatregel wordt dan van kracht zonder stemming in de Franse Assemblée. Dat is toegestaan maar verdient geen democratische schoonheidsprijs, vinden vriend en vijand.
De komende tijd wil Macron met een aantal nieuwe belangrijke hervormingen komen, bijvoorbeeld over de pensioenen maar ook over werkloosheidsuitkeringen en migratie. De tegenstanders zijn verdeeld en de animo om te demonstreren is gering. Maar voor Macron zou het een teken van zwakte zijn als hij elke keer opnieuw het parlement buitenspel moet zetten om zijn hervormingen te kunnen doorvoeren.
Het fiasco van de Gele Hesjes vandaag laat zien dat het presidentschap van Emmanuel Macron definitief een nieuwe fase is ingegaan: de Fransen zijn tot op het bot verdeeld en het aantal Fransen dat denkt dat er nog iets te veranderen valt is extreem laag.
