Piek van inflatie lijkt bereikt, maar prijzen blijven hoog

Voor het eerst in anderhalf jaar tijd is de inflatie fors aan het dalen. Dat komt vooral doordat benzine en diesel goedkoper zijn en ook de gas- en elektriciteitsprijzen aan het dalen zijn. Maar de tijd dat de inflatie weer zo laag wordt als voor de energiecrisis is nog ver weg.

De inflatie was in november 11,2 procent, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is nog altijd erg hoog, maar in september werd nog een recordhoogte bereikt toen de inflatie 17,1 procent aantikte. Het gaat dan om cijfers volgens de Europese definitie. Volgende week wordt de inflatie volgens de Nederlandse definitie gepubliceerd.

Ook in andere eurolanden neemt de inflatie af, maar minder sterk. De inflatie daalde in november van 10,6 naar 10 procent.

Goedkoper tanken

De prijs van ruwe olie is de laatste maanden snel aan het dalen en dat is terug te zien aan de pomp. De prijs van diesel zit weer op het niveau van februari, voor het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Benzine is in een jaar tijd niet zo goedkoop geweest als nu. Ook de gasprijs loopt al maandenlang terug, al zijn de veel lagere prijzen van pakweg anderhalf jaar geleden nog niet in beeld.

De daling van de inflatie is op het eerste gezicht goed nieuws, maar er zijn een aantal belangrijke kanttekeningen bij te maken. Voor het berekenen van het inflatiecijfer worden de prijzen van nu vergeleken met die van een jaar geleden. In november van vorig jaar was de inflatie al sterk opgelopen naar bijna 6 procent. Daar komt de nu gemeten inflatie van 11,2 procent nog bovenop.

Een ander punt is dat de energieprijzen weliswaar aan het dalen zijn, maar veel andere prijzen lopen nog op. "Consumenten merken wellicht dat hun energierekening niet nóg hoger wordt, maar in veel winkels worden producten nog altijd duurder", zegt Nic Vrieselaar, econoom van de Rabobank. "Ondernemers zijn meer geld kwijt aan hun energiekosten en berekenen dat nog altijd door in hun prijzen."

Dat de inflatie daalt, wil ook niet zeggen dat het leven goedkoper wordt. De prijzen lopen in ieder geval niet nóg harder op. Economen verwachten dat de prijzen voorlopig niet gaan zakken. Voor 2023 wordt er gerekend met inflatiepercentages van tussen de 3,5 tot 8,5 procent. In historisch opzicht is dat nog steeds bovengemiddeld hoog, maar aanzienlijk lager dan de inflatie dit jaar.

De daling die voor de komende maanden wordt verwacht, komt voor een groot deel door het prijsplafond dat de overheid instelt voor energie. Daarmee vangt de overheid een deel van de klap op van de hogere energieprijzen.

"De inflatie blijft de komende jaren hoger dan we de afgelopen 10 jaar gemiddeld hebben gezien", aldus Vrieselaar. Hij denkt dat de inflatie volgend jaar zakt naar 3,6 procent. In het jaar erna loopt de inflatie dan weer op, als de overheid het energieplafond mogelijk afbouwt.