'NPO-bestuurders gaven Van Nieuwkerk advies over verklaring'

NPO-bestuurders Frederieke Leeflang en Frans Klein adviseerden presentator Matthijs van Nieuwkerk bij het opstellen van zijn eerste verklaring over zijn grensoverschrijdende gedrag bij De Wereld Draait Door. Zij bezochten hem vorige week vrijdag in de kleedkamer bij de opnames van de Top2000 Quiz, schrijft De Volkskrant. Dat gebeurde buiten medeweten van BNNVARA, de omroep waarvoor Van Nieuwkerk DWDD maakte.

Een dag voordat het originele Volkskrant-artikel over Van Nieuwkerk verscheen, maakte NPO-bestuursvoorzitter Leeflang een afspraak met de directeur van omroep NTR om bij de opnames van de Top2000 Quiz langs te komen. NPO-directeur video Frans Klein sloot zich volgens de Volkskrant uit eigen beweging aan bij dat bezoek. Klein zou op dat moment al een concepttekst hebben gekregen van de verklaring die Van Nieuwkerk aan de redactie van de Volkskrant wilde sturen. Klein was in het verleden als mediadirecteur van BNNVARA betrokken bij DWDD.

Leeflang zegt tegen de krant dat het haar vooraf "volstrekt onbekend" was dat de presentator op dat moment aan een verklaring werkte. Ze belandden in zijn kleedkamer, waar ze desgevraagd haar mening erover gaf. "Als iemand op dat moment aan je vraagt wat je ervan vindt, dan geef je antwoord." Zowel Leeflang als Klein zou tegen Van Nieuwkerk gezegd hebben dat in zijn verklaring niets van spijt terug te lezen was.

Een klein uur later stuurde Van Nieuwkerk voor het eerst aan de Volkskrant een reactie op het stuk dat later die dag zou verschijnen. Daarop werd met verbazing gereageerd door zijn werkgever BNNVARA. De omroep nam publiekelijk afstand van het statement. Later op de dag wijzigde Van Nieuwkerk de verklaring die hij aan de Volkskrant stuurde; het woord 'spijt' was toen wel in de reactie opgenomen.

NPO is opdrachtgever onderzoek

Dat de NPO-top direct of indirect invloed had op de verklaring die Van Nieuwkerk naar buiten bracht, roept vragen op over het onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag bij DWDD dat de NPO laat doen. De raad van bestuur van de NPO is de formele opdrachtgever van dat onderzoek.

De omroepkoepel is wel van plan een onafhankelijke commissie aan te stellen die 'gedelegeerd opdrachtgever' van het onderzoek wordt. "Omdat het van groot belang is dat dit onderzoek extern en onafhankelijk wordt uitgevoerd", schrijft de NPO vanavond in een toelichting op het onderzoek.

De commissie wordt verzocht de uiteindelijke onderzoeksopdracht te formuleren, al heeft de raad van bestuur van de NPO wel alvast de "contouren meegegeven voor de onderzoeksvraag". In het onderzoek moet volgens de NPO zowel gekeken worden naar de systemische oorzaken van grensoverschrijdend gedrag als naar het grensoverschrijdende gedrag zelf.

"Als opdrachtgever geef je een onderzoeksvraag mee. Maar wie er wordt gesproken, wie er onderwerp van onderzoek wordt en hoe alles gaat lopen, dat staat nog helemaal niet vast en is aan de onafhankelijke onderzoekscommissie", licht een woordvoerder van de NPO toe.

Onderzoek wordt verbreed

De nog aan te stellen commissie van vier of vijf leden en twee onafhankelijke adviseurs wordt bovendien door de NPO verzocht een breed onderzoek te doen, niet alleen naar DWDD en BNNVARA. Dat is omdat Meldpunt Mores, een meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag binnen de podium-, film- en televisiesector, sinds de berichtgeving rondom DWDD meer meldingen heeft ontvangen over vergelijkbare gevallen binnen de gehele publieke omroep.

De NPO maakt nog bekend wie er in de commissie plaatsnemen. De uitkomst van het onderzoek wordt in de eerste helft van volgend jaar verwacht.