Iraanse spelers zingen volkslied niet mee, fans demonstreren in Qatar tegen regime

De Iraanse voetballers hebben voor hun eerste wedstrijd op het WK voetbal in Qatar niet meegezongen met het Iraanse volkslied. Veel voetbalfans in Iran hadden het nationale team ervan beschuldigd de kant te kiezen van het regime in het gewelddadige optreden tegen de betogers die al weken de straat op gaan.

De aanvoerder van het team, Ehsan Hajsafi, zei op de persconferentie voor de wedstrijd tegen Engeland al dat het team het protest steunt. Hij begon met het overbrengen van zijn condoleances aan de mensen die getroffen zijn door verlies. "Ik wil dat ze weten dat wij aan hun kant staan, dat we hen steunen en met hen meeleven." Na de gebruikelijke vooruitblik op de wedstrijd zei hij dat winst van zijn team zijn landgenoten ook blij zou maken.

"We moeten erkennen dat de omstandigheden in ons land niet goed zijn. De mensen zijn niet gelukkig. Wij zijn hier, maar dat betekent niet dat we hen niet kunnen vertegenwoordigen." Hij zei dat de voetballers de stem van het volk willen zijn. "We moeten vechten, we moeten zo goed mogelijk presteren, doelpunten maken en de getroffenen in Iran de resultaat laten zien. Ik hoop dat de omstandigheden veranderen en dat de wensen van het volk uitkomen."

Zo ging het voor de wedstrijd Engeland-Iran:

Ook Iraanse supporters hebben in Qatar gedemonstreerd tegen het regime. De aanhangers, getooid in Iraanse shirts met op de achterkant de strijdleuze 'Vrouw, leven, vrijheid' en met borden bij zich met #mahsaamini erop, zeggen dat ze voor het voetbal komen, maar ook om een statement te maken. Van de vrouwelijke fans die meededen aan het protest droegen de meesten geen hoofddoek. Ze dansten op de Iraanse protestsong Baraye.

Veel demonstranten komen uit de diaspora. Een man uit de VS met een Iraanse moeder zegt: "We roepen 'Vrouw, leven vrijheid', net als de demonstranten in Iran, we dragen het Iraanse shirt als steunbetuiging aan de mensen daar, niet aan het regime. Ik doe het voor het land van mijn moeder, maar niet voor het regime dat de reden was voor haar vertrek."

Een andere demonstrant zegt in het Frans: "Politiek speelt altijd mee, maar wat belangrijk is om te begrijpen, is dat het Iraanse elftal op de eerste plaats het elftal van het volk is en niet van de regering. Dus ik hoop dat het tijdens de wedstrijd niet te veel over politiek gaat, we zijn hier vooral voor het voetbal."

Niet terug naar Iran

Ook vanuit een andere tak van sport, het boksen, klinkt protest tegen het regime. De voorzitter van de Iraanse boksbond, Hossein Soori, heeft op het WK boksen voor jeugd in Barcelona, waar hij met het nationale jeugdteam was, gezegd dat hij niet naar zijn land zal terugkeren. Hij is van plan vanuit het buitenland het volk een stem te geven in "de strijd tegen onrecht".

Hij gaf af op de Iraanse regering en het ambtenarenapparaat en zei dat hij net als de demonstranten een Iran wil zonder Islamitische Republiek. In een interview met Radio Free Europe/Radio Liberty zei hij dat hij niet langer kan zwijgen en voorbijgaan aan het bloedvergieten van mensen die alleen maar hun wensen kenbaar maken.

Sinds het begin van de protesten, die begonnen na de gewelddadige dood van Masha Amini, hebben veel sporters hun steun uitgesproken voor de demonstranten en kritiek geuit op de regering. Soori is de eerste topmanager in de sport die dat openlijk doet. Hij zegt dat de leden van het jeugdteam ook vrij zijn om hun eigen keus te maken.

Actrices vast

Ook de wereld van kunst en cultuur in Iran schaart zich achter het protest. Afgelopen weekend zijn twee actrices gearresteerd die op sociale media foto's en video's zonder hoofddoek hadden geplaatst en hun steun hadden uitgesproken aan de demonstranten. Het zijn Hengameh Ghaziani en Katayoun Riahi, prijswinnende actrices met een grote staat van dienst.

Ghaziani zei op Instagram bij een video waarin ze haar lange haar in een staart bindt: "Misschien wordt dit wel mijn laatste post. Wat er ook met mij gebeurt, weet dat ik tot mijn laatste adem de Iraanse mensen steun."

Eerder plaatste ook Oscarwinnares Taraneh Alidoosti (The Salesman) een foto zonder hoofddoek. Zij is voor zover bekend niet opgepakt.