Wennemars jr. hoort er nu echt bij: 'Ooit moeten wij het van oudere mannen overnemen'

• Luuk Blijboom

Met een medaille ter grootte van een ouderwetse rijksdaalder om de nek liep Joep Wennemars vrijdagavond door de catacomben van het Friese schaatspaleis Thialf. Als er iets aan te merken viel op zijn tweede plaats op de 1.000 meter, dan was het hooguit de afmeting van de tastbare herinnering die hij aan zijn eerste podiumplek in de World Cup overhield. "Best wel een lullig dingetje."

De 20-jarige Wennemars, die met 1.08,08 welgeteld 0,22 seconden moest toegeven op de Chinese winnaar Ning Zhongyan, is naar eigen zeggen exponent van een lichting jonge schaatsers die aan de poort staat te rammelen. Een generatie die bij de mannen ontegenzeggelijk wordt aangevoerd door de twee jaar jongere Jordan Stolz, het Amerikaanse wonderkind op de 1.000 en 1.500 meter.

Voetangels en klemmen

Het megatalent uit het gehucht Kewaskun, zestig kilometer ten noorden van Milwaukee, toonde vrijdag aan dat de weg naar de wereldtop ligt bezaaid met voetangels en klemmen. Een week na zijn winnende 1.08,72 in Stavanger eindigde de tiener ditmaal roemloos in de kussens. "Part of the deal", zo vatte de jongeling die gemakkelijker schaatst dan praat zijn val in vier woorden samen.

De nieuwe Eric Heiden, noemen opportunisten hem inmiddels al. En inderdaad, wie goed zoekt, ziet inderdaad overeenkomsten.

Wisconsin

Heiden en Stolz zijn allebei afkomstig uit de Amerikaanse staat Winsconsin en zowel stayer als sprinter. Ze debuteerden als 17-jarige op de Olympische Spelen. Ook hier een gelijkenis. Innsbruck 1976 bracht voor Heiden niet wat er stiekem van werd verwacht. Hetzelfde gold voor Stolz tijdens Peking 2022.

In Oostenrijk eindigde Heiden 26 jaar geleden als zevende op de 1.500 meter en werd hij negentiende op de vijf kilometer. Stolz kwam eerder dit jaar op Chinese bodem tot een dertiende plaats op de 500 meter en vond zijn naam terug op de veertiende stek op de 1.000 meter.

Vier jaar later na Innsbruck won Heiden in Lake Placid voor eigen publiek vijf van de vijf afstanden. In een tijdsgewricht waarin specialisatie het allrounden ruimschoots heeft ingehaald, lijkt zoiets over vier jaar in olympisch Milaan niet weggelegd voor Stolz.

Fenomeen

"Als ik zie wat Stolz kan, heeft hij alles in zich om uit te groeien tot een fenomeen", zegt Kjeld Nuis, die vrijdag bij zijn terugkeer op het ijs als zevende finishte, over de Amerikaan. "Hij is echt wel 'een dingetje' in het schaatsen. Als ik zie hoe ver hij voor ligt op de rest van het veld, dan heb ik daar maar één woord voor: zorgwekkend."

Laat hij het zo zeggen: "Dit is geen uitdaging."

Anderzijds stoort Nuis zich inmiddels behoorlijk aan de hype rond Stolz. Misschien, zo nam hij de Amerikaan in bescherming, werd er vrijdag in Heerenveen wel te veel van hem verwacht. "Iedereen zei dat hij wel even een baanrecord zou rijden. Ik zeg: laat hem vooral lekker schaatsen."

Tweede Marsicano?

En misschien, meende Nuis, is hij wel helemaal niet de nieuwe Heiden. "Voor hetzelfde geld is hij de tweede Trevor Marsicano."

In de aanloop naar de Winterspelen van 2010 in Vancouver was het Marsicano die volgens kenners aan de Canadese westkust in de voetsporen van zijn landgenoot Heiden zou kunnen treden. De Amerikaan met Italiaanse roots slechtte in 2009 als eerste schaatser de magische grens van 1.07 op de 1.000 meter en won dat jaar tijdens de WK afstanden in Vancouver individueel goud, zilver en brons op respectievelijk 1.000, 1.500 en 5.000 meter.

Een jaar later ging hij tijdens de Olympische Spelen als achtereenvolgens tiende, vijftiende en veertiende af door de zijdeur, om zich daarna nooit meer in de schijnwerpers te melden.

In Heerenveen diende zich de vraag aan welke conclusies aan Wennemars' tweede plek konden worden verbonden. Scoren in de World Cup is geen garantie voor een machtsverschuiving in de top van het mondiale schaatsen.

Vriend

Schaatsers als Maurice Vriend en Gerben Jorritsma vormen daar het bewijs voor. Talenten die in een lichtgrijs verleden veelbelovend hun neus aan het venster drukten met afstandsoverwinningen in World Cups en het daar vervolgens bij lieten.

Vriend zegevierde in november 2012 in Thialf, tijdens zijn debuut in de wereldbeker, de 1.500 meter in 1.46,13. De 20-jarige Westfries werd prompt uitgeroepen tot nieuwe koning op de mijl. De man met de vlasblonde haren uit Midwoud was geen eendagsvlieg, zo bezwoer zijn toenmalige trainer Jan van Veen meteen na die zege. Het tegendeel bleek waar.

Jorritsma

Exact drie jaar later gold hetzelfde voor Jorritsma op de 1.000 meter. Op de Olympic Oval in Calgary hield hij met 1.07,20 niemand minder dan de Rus Pavel Koelizjnikov (1.07,33) en Kjeld Nuis (1.07,40) achter zich. Een week later, op het nog snellere ijs van Salt Lake City, pakte hij een bronzen plak op diezelfde afstand. De maand daarop liep hij een ernstige spierblessure op in het bovenbeen. Het bleek het begin van het einde van een veelbelovende carrière.

Wennemars junior rekende zich vrijdag in ieder geval nog niet rijk. Een podiumplek was eigenlijk pas voorzien voor komend seizoen. Het succes was meer dan welkom, daar niet van. Maar het was ook zoals zijn coach Jac Orie het hem meteen na zijn race op het hart drukte. "Het moet in de toekomst nog veel beter."

Hoogste tijd voor wisseling van de wacht, klonk het met een gezonde dosis bravoure. "Ik gun die oudere mannen nu nog alles. Maar op enig moment moeten wij het van hen overnemen."

"Dit is best een bedreiging voor schaatsers van het kaliber Thomas Krol. Ik ga ervan uit dat ik nog niet beter ben dan hem. Daar moet je wel iets langer voor presteren."

Het begin is er in ieder geval, lachte hij. "Vanaf nu hoor ik er wel bij, denk ik."